Buna göre; 1-Davacılar vekilinin istinaf itirazı yönüyle; TBK'nın 56/1 madde ve bendine göre bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda hakim olayın özelliklerini göz önünde tutarak, zarar görene uygun bir miktar paranın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verebilir. TMK'nun 4 üncü maddesine göre ise kanunun takdir yetkisi tanıdığı veya durumun gereklerini ya da haklı sebepleri göz önünde tutmayı emrettiği konularda hakim hukuka ve hakkaniyete göre karar verir. Bu düzenlemelere göre manevi tazminat tayin ve taktir edilirken manevi tazminatın 22/06/1966 gün ve 7/7 sayılı İBK'da belirlenen acı ve üzüntüyü gidermek, bir huzur ve tatmin duygusu yaratma amacı ile gelişen hukukta benimsenen zararları tamamlama ve denkleştirme ve aynı zamanda caydırıcılık işlevlerinin göz önünde bulundurulması gerekir....
Bu düzenlemelere göre manevi tazminat tayin ve taktir edilirken manevi tazminatın 22/06/1966 gün ve 7/7 sayılı İBK'da belirlenen acı ve üzüntüyü gidermek, bir huzur ve tatmin duygusu yaratma amacı ile gelişen hukukta benimsenen zararları tamamlama ve denkleştirme ve aynı zamanda caydırıcılık işlevlerinin göz önünde bulundurulması gerekir. Tazminatı doğuran olayın işleniş biçimi, sonuçları, meydana getirdiği etkiler, kusur ve sorumluluk oranları, tarafların sosyal konumları, aile ilişkileri, yaptıkları meslekler, gelir durumları gibi olgular da manevi tazminatın takdirinde etkili olan etmenlerdir....
İlk derece mahkemesince hükme bağlanan maddi ve manevi tazminatlardan hangisine ne kadar ödeme alındığı hususunda taraf vekillerinin beyanlarına ve gerektiğinde tarafların isticvabına başvurmak suretiyle hangi tazminat alacağına (maddi–manevi tazminata) mahsuben ne kadar ödeme yapıldığını belirlemek, sonucuna göre maddi tazminata mahsuben ödenen miktar için yukarıda açıklanan denkleştirme usulüyle maddi tazminat alacağının ne kadarının karşılandığı tespit edilerek, karşılama oranının davacının ıslahının dayanağı olan 28.01.2022 tarihli hesap raporuna uygulanarak usulü kazanılmış haklara göre davacının bakiye maddi tazminat alacağını belirlemek ve manevi tazminatın bölünmezliği ilkesi de gözetilerek manevi tazminat alacaklarına hükmetmek gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm kurulması ve ibraname konusunda kararın gerekçesiz ve delil değerlendirmesi hiç yapılmadan karar verilmiş olması isabetsiz olmuştur. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. maddesinin 1. fıkrasının...
, denkleştirme tazminatı bakımından fazlaya ilişkin kısmın reddine, denkleştirme tazminatı dışında subut bulmuş bir maddi tazminat olmadığından bu yönüyle davanın her iki davalı bakımından reddine, manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiştir....
Müsbet zarar ise, sözleşme nedeniyle cebe girmesi gereken paranın, girmemesi nedeniyle meydana gelen zarardır. Bu niteliği gereği, müsbet zarar daima ileriye dönük olup, bir beklenti kaybıdır. Diğer bir ifadeyle müsbet zarar, akdin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesinden doğan zarar şeklinde de tanımlanabilir. Binaların bitirilmiş olması halinde getirmesi beklenen kira geliri kaybı, geciken ifa nedeniyle ifaya bağlı ceza (BK.m.158/II.), seçimlik ceza (BK.m.158/I), eksik işler bedeli, kâr kaybı müspet zarar kapsamındaki alacak kalemlerindendir. Öte yandan, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri; yüklenicinin finansı kendisi tarafından sağlanarak arsa malikinin arsası üzerine bina yapım işini üstlendiği, arsa malikinin ise, bedel olarak binadaki bir kısım bağımsız bölüm mülkiyetini yükleniciye geçirmeyi vaat ettiği sözleşmelerdir. Burada iki sözleşme iç içedir....
nın) 49. maddesinde "(1) Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür. (2) Zarar verici fiili yasaklayan bir hukuk kuralı bulunmasa bile, ahlaka aykırı bir fiille başkasına kasten zarar veren de, bu zararı gidermekle yükümlüdür.", 58/1. maddesinde "Kişilik hakkının zedelenmesinden zarar gören, uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat adı altında bir miktar para ödenmesini isteyebilir.", 72/1. maddesinde "Tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Ancak, tazminat ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, bu zamanaşımı uygulanır." denilmektedir. "Kişi varlığı hakları; ekonomik değer taşımayan, manevi nitelikteki haklardır....
Davacı vekili, 16.4.2003 tarihli ıslah dilekçesiyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davalının mecurdan müvekkilinin tahliye olmasına sebebiyet verdiğini, bu nedenle müvekkilinin mağdur olup maddi zarara uğradığını, kazanç kaybetmesine neden olduğunu belirterek 25.000.000.000.TL yoksun kalınan kazanç, menfi -müsbet zarar ve sözleşmeye aykırılık nedeniyle yasal faiziyle tahsilini talep etmiştir. Davalı vekili 27.10.2003 tarihli 2 ıslah dilekçesinde, müvekkilinin 8 yıllık sözleşmesine rağmen mecuru davalının sözleşmeye aykırı işlemi nedeniyle yaklaşık 2 yıl işletebildiğini, müvekkilinin yaptığı yatırımların semeresiz kaldığını ve kalan sözleşme süresi için gelir kaybına ve zarara uğradığını belirterek fazlaya ilişin talepleri saklı kalmak üzere davalının sözleşmeye aykırılığı nedeniyle 25.000.000.000.TL tazminatın tahsilini istemiştir....
İbranamede yazılı bulunan 28.000,00-TL nin maddi ve manevi zararlara mahsuben ödendiği, tarafların yapılan ödemenin maddi ve manevi tazminatlara bölüştürülmesi konusunda anlaşmalarının söz konusu olmadığı ödemenin dağılımı konusunda her hangi bir delilin ileri sürülmediği durumlarda yapılan ödemenin maddi ve manevi tazminatlar arasında eşit olarak bölüştürülmesi gerektiği dairemizin yerleşmiş görüşlerindendir. Hal böyle olunca da 28.000,00-TL’lık ödemenin 14.000,00-TL’sinin maddi tazminata ve 14.000,00-TL’sinin de manevi tazminata karşılık alındığının kabulünün gerektiği açıktır. Öte yandan, hukuka aykırı bir eylem yüzünden çekilen elem ve üzüntüler, o tarihte duyulan ve duyulması gereken bir haldir. Başka bir anlatımla üzüntü ve acıyı zamana yaymak suretiyle, manevi tazminatın bölünmesi, bir kısmının dava konusu yapılması kalanın saklı tutulması olanağı yoktur. Niteliği itibariyle manevi tazminat bölünemez. Bir defada istenilmesi gerekir....
Bu bakımdan iadeye karar verilirken satış bedeli olarak verilen paranın alım gücünün ilk ödeme tarihindeki alım gücüne ulaştırılması ve o şekilde iadeye karar verilmesi uygun olacaktır. Alacaklının akdi sorumlulukta borçludan hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi nedeni ile tazminat isteyebilmesi için bu yüzden bir zarara uğraması ve isteyebileceği zararın da, müsbet ya da menfi zarar şeklinde olacağı ve mahkemece de menfi ya da müsbet zarardan sadece birine hükmedilebileceği gözetildiğinde ve mahkemece ödenen satış bedelinin yukarıda açıklanan şekilde denkleştirici adalet ilkesi gereğince ulaştığı değerine karar verildiğine göre, ayrıca geçersiz sözleşmeye dayanılarak inşaatın yapılacağına güvenerek harcanan proje bedelinin de davalıdan tahsiline karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir....
İdari Dava Dairesince; davalı idarenin istinaf isteminin kısmen kabulü, kısmen reddi ile ...İdare Mahkemesi'nce verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararın, davanın maddi tazminat istemi yönünden kabulüne ilişkin kısmının onanmasına, manevi tazminata ilişkin kısmının kaldırılarak davacının manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile 50.000,00-TL manevi tazminatın idareye başvuru tarihi olan 07/03/2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idareden alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir. TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, hükmedilen manevi tazminat miktarının az olduğu ileri sürülmektedir. Davalı idare tarafından, olayda idarenin sorumluluğunun bulunmadığı, davacının maddi zararının bağlanan aylıklar ile giderildiği, bu nedenle maddi tazminat isteminin reddedilmesi gerektiği, hükmedilen manevi tazminatın yüksek olduğu iddiasıyla Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir....
