"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Paydaşlıktan çıkarma istemli Dava, bir adet taşınmazda davalının paydaşlıktan çıkarılma istemine ilişkindir. Mahalli mahkemece görevsizlik kararı verilerek dosyanın Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş, bu karar ; Dairemizin 20/10/2011 günlü ilamı ile görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğundan bahisle işin esasının incelenmesi gerektiğinden, oyçokluğu ile kararın bozulmasına karar verilmiştir. Ancak mahalli mahkemece bozma ilamına uyulmadan, 27/09/2010 gün, 2010/643 esas-711 karar sayılı ilk hükümde direnilmiştir. Bu durumda, direnme kararının incelenmesi için dosyanın davacılar vekilinin talebi gibi Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Başkanlığına gönderilmek üzere Yargıtay Yüksek Birinci Başkanlığına tevdiine, 31/10/2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
PAYDAŞIN ÇIKARILMASIELBİRLİĞİ İLE MÜLKİYET 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 696 ] "İçtihat Metni" Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı paydaşlıktan çıkarma davasına dair karar davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Uyuşmazlık elbirliği mülkiyetine tabi taşınmazda paydaşlıktan çıkartılma istemine ilişkin olup, mahkemece istemin reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. HMK'nın 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir. Dava konusu taşınmaz hakkında paydaşlıktan çıkarma davası bulunması halinde bu davanın sonunda pay ve paydaş durumu değişebileceğinden ortaklığın giderilmesi davasının sonucu da etkilenecektir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Dava, paydaşlıktan çıkarma istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir. 4721 Sayılı TMK nun 696/1 fıkrası gereği kendi tutum ve davranışları ile veya malın kullanılmasının bıraktığı ya da fiillerinden sorumlu olduğu kişilerin tutum ve davranışları ile diğer paydaşların tamamına veya bir kısmına karşı olan yükümlülüklerini ağır biçimde çiğneyen paydaş bu yüzden onlar için paylı mülkiyet ilişkisinin devamını çekilmez hale getirmişse mahkeme kararı ile paydaşlıktan çıkarılabilir. Davanın açılması aksi kararlaştırılmış olmadıkça pay ve paydaş çoğunluğu ile karar verilmesine bağlıdır....
Mahkemece, davalının paydaşlıktan çıkarılmasını gerektirecek nitelikte, özel bir yoğunlukta ve önemde haksız bir eylemi tesbit edilemediğinden davanın reddine karar verilmiştir. Davacıların temyizi üzerine, Dairemizin değerli çoğunluğu tarafından usul ve kanuna uygun görülen mahkeme hükmünün onanmasına karar verilmiştir. Dava, paydaşlıktan çıkarma davasıdır. Çoğunluk ile aramızdaki uyuşmazlık, ortaklığın giderilmesi davalarında olduğu gibi, paydaşlıktan çıkarılma davalarının da, Sulh Hukuk Mahkemesinin münhasıran görevinde olup olmadığı noktasındadır. 1086 sayılı HUMK.nun 1. maddesine göre, mahkemelerin görevi kanunla belirlenir. Bu itibarla, mahkemelerin görevi kamu düzenini ilgilendiren kurallardan olup, yargılamanın her aşamasında istek üzerine ya da, re'sen gözetilmesi gerekmektedir....
YHGK'nın 15.06.2016 tarih ve 2014/6-2408 E., 2016/797 K. sayılı ilamında da açıklandığı üzere; TMK’nun 696. maddesine göre kendi tutum ve davranışlarıyla veya malın kullanılmasını bıraktığı ya da fiillerinden sorumlu olduğu kişilerin tutum ve davranışlarıyla diğer paydaşların tamamına veya bir kısmına karşı olan yükümlülüklerini ağır biçimde çiğneyen paydaş, bu yüzden onlar için paylı mülkiyet ilişkisinin devamını çekilmez hâle getirmişse, mahkeme kararıyla paydaşlıktan çıkarılabilecektir. Hâkim, çıkarma istemini haklı gördüğü takdirde, çıkarılacak paydaşın payını karşılayacak kısmı maldan ayırmaya olanak varsa, bu ayırmayı yaparak ayrılan parçanın paylı mülkiyetten çıkarılana özgülenmesine karar vermelidir....
Asliye Hukuk Mahkemesince; "... paydaşlıktan çıkarma davasında da paydaşlığın giderilmesi davasında olduğu gibi öncelikle paydaşlıktan çıkarılması istenen paydaşın payını karşılayacak kısmın maldan ayırmaya olanak bulunup bulunmadığının yani payın aynen ayrılmasının mümkün olup olmadığının araştırılması gerekir. Bu hususun tesbiti için izlenen yol malın aynen bölüşülmesi (aynen taksim) suretiyle paylı mülkiyetin sona ermesi davasındaki yolun aynısıdır. Paydaşın payının aynen ayrılmasına olanak bulunmadığının anlaşılması halinde bu payı isteyen paydaş da bulunmazsa hakim, davalıya payını devretmesi için bir süre belirler ve bu süre içinde devredilmeyen payın açık artırmayla satışına karar verir. Paydaşlıktan çıkarma davalarında da paydaşlığın giderilmesi davasında olduğu gibi paya ait satış kararı cebri icra yoluyla paraya çevirmeye ilişkin hükümler uyarınca yerine getirilir....
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 16/12/2021 NUMARASI : 2021/317 ESAS 2021/1816 KARAR DAVA KONUSU : Mülkiyet (Paydaşlıktan Çıkarma İstemli) KARAR : Aksaray 1. Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından verilen 16.12.2021 tarihli karara karşı, davacı vekili tarafından süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla; dosyadaki tüm kayıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin Aksaray İli, Güzelyurt İlçesi, Ihlara Köyü 3484, 4303, 4825, 5967, 5966, 1385 parsel sayılı taşınmazların her birinde 3/5 oranında hisse sahibi olduğunu, davalıların, müvekkiline söz konusu taşınmazlarda çiftçilik vb. İşlemleri yapmasına müsaade etmediklerini ileri sürerek taşınmazlardaki davalı taraflara ait olan hisselerin terkinini, davalılara ait kayıtların silinmesini ve bedeli müvekkili tarafından ödenerek tapuda adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 21/10/2021 NUMARASI : 2021/268 ESAS 2021/924 KARAR DAVA KONUSU : Mülkiyet (Paydaşlıktan Çıkarma İstemli) KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen karara taraflarca istinaf başvurusunda bulunulmakla, HMK'nun 353/1- b uyarınca duruşma yapılmadan dosya incelendi gereği düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekili 30/03/2021 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin mirasbırakanı Şükrü Bulğan'ın 15.04.1976 tarihinde vefat ettiğini, liste halinde sunulan taşınmazların müvekkile ve davalının babası olan Salahattin Bulğan'ın da dahil olduğu diğer mirasçılara intikal ettiğini, murisin vefatı üzerine davalının, taşınmazlarda miras yolu ile hissedar olduğunu, bu taşınmazların Van İli, Edremit İlçesi, Şabaniye Mahallesi, 373 Ada, 32- 33- 34 numaralı Parselde kain arsa niteliğinde taşınmazın, Van İli, Edremit İlçesi, Şabaniye Mahallesi, 1712...
Paydaşlığın giderilmesi ve paydaşlıktan çıkarma davaları amacı ve sonucu itibariyle farklılık göstermekte ise de uyuşmazlığın çözümü için izlenecek yol ve yapılacak araştırma, inceleme açısından benzerlikler taşımaktadır. Gerçekten konunun düzenlendiği TMK.nun 696. maddesinde (MK 626/a) açıklanan yönteme göre paydaşlıktan çıkarma davasında da paydaşlığın giderilmesi davasında olduğu gibi öncelikle paydaşlıktan çıkarılması istenen paydaşın payını karşılayacak kısmın maldan ayırmaya olanak bulunup bulunmadığının yani payın aynen ayrılmasının mümkün olup olmadığının araştırılması gerekir. Bu hususun tesbiti için izlenen yol malın aynen bölüşülmesi (aynen taksim) suretiyle paylı mülkiyetin sona ermesi davasındaki yolun aynısıdır. Paydaşın payının aynen ayrılmasına olanak bulunmadığının anlaşılması halinde bu payı isteyen paydaş da bulunmazsa hakim, davalıya payını devretmesi için bir süre belirler ve bu süre içinde devredilmeyen payın açık artırmayla satışına karar verir....
