Asliye Hukuk Mahkemesinin 25.02.1991,E:1991/38, K:1991/117 sayılı kararı ile vakıf evladı olduğu tespit edilen ...’ın kızı olması nedeniyle davacının da vakıf evladı olduğu gerekçesi ile davanın kabulü ile davacının Mülhak ...'nın vakıf evladı olduğunun tespitine karar verilmiştir. Davalı Mülhak Vakıf mütevellisi ve Vakıflar Genel Müdürlüğü vekilinin istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesince; davacı ...'in annesi ... 'nin Konya 4. AHM'nin 1991/3 E 1991/117 K sayılı kesinleşmiş ilamında ... Sadık Efendi Bin Ahmed Vakfının evladı olduğuna, Konya 3.AHM'nin 1990/781 E 1991/709 K sayılı Yargıtay denetiminden geçerek kesinleşmiş tevelliyete ehil evlat olduğuna karar verildiği, iş bu ilamlar ile davacı ile vakfeden arasında kan bağı ispatlandığından davacının vakıf evladı olduğuna ilişkin davanın kabulüne karar verilmiş olması yerinde olduğu gerekçesi ile davalıların istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiştir....
Vakıflar Kanunu ve Yönetmeliğine göre, galle fazlası evlada şart kılınan mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok, vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup, vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır. Vakfın geliri üzerinde hak sahibi olduğuna ilişkin davayı, vakfiye uyarınca galleden yararlanma hakkı olan, yani vakfeden ile soy bağı olan ya da soy bağı olmasa bile galleden kendisine pay özgülenen diğer kişiler açabilir....
Vakfı'nın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti ile geçmiş yıllara ait galle alacağının ödenmesi istenmiş; Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacının galle fazlasına müstehak evladı olduğunun tespitine, geçmişe yönelik galle fazlasının ödenmesine yönelik talebin ise reddine karar verilmiştir. Davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın davalı ... vekili ile mülhak vakıf vekili tarafından istinaf edilmiş, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi üzerine davalı ... ile mülhak vakıf vekillerince istinaf isteminin esastan red kararı temyiz edilmiştir. 04.06.1958 tarihli ve 15/6 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararı gereğince, maddi olayları açıklamak taraflara ve ileri sürülen olayları hukuken nitelemek ve uygulanacak Kanun hükümlerini tesbit etmek ve uygulamak görevi hakime aittir. Nitekim 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 33. maddesinde hâkimin, Türk hukukunu resen uygulayacağı belirtilmiştir....
Bir vakfın evladı olunabilmesi için vakfın kurucusuna kadar soy bağının götürülmesi zorunlu olmayıp, daha önceden kesinleşmiş mahkeme kararı ile evlat olduğuna karar verilen kişilerle veya 1943 tarihli Yargıtay İçtihatı Birleştirme Kararına göre tevliyeti evlada bırakılan vakıflarda mütevellilik yapan kişilerle yöntemince kanbağı ilişkisinin kurulması yeterlidir. Dolayısı ile idarenin (... veya Mülhak Vakıf Yönetiminin) tek taraflı olarak evlat listesine yaptığı dayanaksız bir kayıt yeterli olmayıp, açıkça galle fazlasını almaya hak kazanıldığını gösterir bir mahkeme ilamına dayalı olarak vakıf evlat listesine eklenen kişiler, daha sonra açılacak vakıf evlatlığı davalarında kesin hüküm olmasa da güçlü delil olarak değerlendirilebilecektir. Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden; dava konusu Mülhak ...'...
Dolayısı ile idarenin (... veya Mülhak Vakıf Yönetiminin) tek taraflı olarak evlat listesine yaptığı dayanaksız bir kayıt yeterli olmayıp, açıkça galle fazlasını almaya hak kazanıldığını gösterir bir mahkeme ilamına dayalı olarak vakıf evlat listesine eklenen kişiler, daha sonra açılacak vakıf evlatlığı davalarında kesin hüküm olmasa da güçlü delil olarak değerlendirilebilecektir....
CEVAP: Davalı T3 adına T3'nün cevap dilekçesinde özetle; 5737 sayılı Vakıflar Kanunu ile 27/09/2008 tarih ve 27010 sayılı yönetmeliğin ilgili hükümleri gereğince galleye müstehak evlat olduğunun tespiti ancak kesinleşmiş mahkeme kararı ile mümkün olduğunu, talepte bulunanın tevliyete ehil evlat olduğunun tesipiti hususunda mahkeme kararı mevcut olsa dahi bu karar galleye müstehaklığın tespitini sağlamadığını, davaya konu vakfa ait vakfiye örneği ve özet bilgi formundan anlaşılacağı üzere, '' ...galle fazlasının Vakıfın evladına ait oduğu, soyu devam ettiği sürece nesiller boyunca erkek ve kız çocuklarına eşit şekilde dağıtılacağı, evlad-ı vakıftan kimse kalmadığı takdirde Medine-i Münevvere fakirlerine verileceği.....'' belirtildiği, öncelikle davacıların hiçbir şüpheye yer bırakmayacak şekilde batın tertibini ispatlaması daha sonra ise vakfiye gereği galleye müstehak evlad olduğunu, ispat etmesi gerektiğini, davada ispat yükü davacılar üzerinde olduğundan, ispatı mümkün olmadığı takdirde...
Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliğine göre, galle fazlası evlada şart kılınan mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok, vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup, vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır. Vakfın geliri üzerinde hak sahibi olduğuna ilişkin davayı, vakfiye uyarınca galleden yararlanma hakkı olan, yani vakfeden ile soy bağı olan ya da soy bağı olmasa bile galleden kendisine pay özgülenen diğer kişiler açabilir....
K A R A R Dava dilekçelerinde, davacıların Mülhak Sadrazam Amcazade. Ağa Vakfı'nın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istenmiş; Mahkemece, davanın kabulü ile davacılar ... ile ...'nün galle fazlasına müstehak evladı olduğunun tespitine karar verilmiştir. Davanın kabulüne dair verilen kararın davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü vekili tarafından istinaf edilmiş, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi üzerine davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü vekilince istinaf isteminin esastan red kararı temyiz edilmiştir. Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 1....
Dava, birden fazla vakfiyesi bulunan vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 1....
Bir vakfın evladı olunabilmesi için vakfın kurucusuna kadar soy bağının götürülmesi zorunlu olmayıp, daha önceden kesinleşmiş mahkeme kararı ile evlat olduğuna karar verilen kişilerle veya 1943 tarihli Yargıtay İçtihatı Birleştirme Kararına göre tevliyeti evlada bırakılan vakıflarda mütevellilik yapan kişilerle yöntemince kanbağı ilişkisinin kurulması yeterlidir. Dolayısı ile idarenin (T4 veya Mülhak Vakıf Yönetiminin) tek taraflı olarak evlat listesine yaptığı dayanaksız bir kayıt yeterli olmayıp, açıkça galle fazlasını almaya hak kazanıldığını gösterir bir mahkeme ilamına dayalı olarak vakıf evlat listesine eklenen kişiler, daha sonra açılacak vakıf evlatlığı davalarında kesin hüküm olmasa da güçlü delil olarak değerlendirilebilecektir....
