"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, miras bırakanlarının maliki olduğu 2 parsel sayılı taşınmazın çıplak mülkiyetini oğlu olan davalı ...'a satış yoluyla temlik ettiğini, aynı taşınmazın intifa hakkını ise eşi olan davalı ...'a verdiğini, yapılan işlemlerin diğer mirasçılardan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu, davalıların alım güçlerinin bulunmadığını ileri sürerek miras payı oranında tapunun iptal ve tescili ile taşınmaz üzerindeki intifa hakkının kaldırılmasını istemişlerdir. Davalılar, satışın gerçek satış olduğunu ve alım güçlerinin bulunduğunu bildirip davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, miras bırakan tarafından davalı ...'...

davada davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; intifa hakkı davacı tarafından tapudan bedelsiz olarak terkin edildiğini, kaldı ki intifa hakkının terkin edildiği tarih öncesi için hükmedilen güncelleme kararının da hukuka aykırı olduğunu, yani intifa bedelinin kullanılmayan dönemi hakkında yapılan kıstelyevm usulü ile süre hesaplamasında intifa hakkının tapudan terkin tarihinin baz alınması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir....

Dava, intifa hakkının terkini isteğine ilişkindir. Türk Medeni Kanununun 794.maddesindeki tanıma göre intifa hakkı; taşınır ve taşınmazlar, haklar ve bir mal varlığı üzerinde tesisi mümkün olan ve hak sahibine konusu olan şeyden yararlanma hakkı sağlayan bir irtifak türüdür. İntifa hakkı; bir süreyle sınırlı kurulmuşsa sürenin dolması veya bu süreden önce intifa hakkı sahibinin hakkından vazgeçmesi, intifa hakkı sahibinin ölümü ya da tüzel kişi ise tüzelkişiliğin sona ermesi, konusu olan şeyin bütünüyle harap olması sebebiyle artık ondan yararlanma olanağının kalmaması durumlarında sona erer. Ayrıca, intifa hakkının danışıklı tesis edildiği iddiası veya ehliyetsizlik nedeniyle ya da iradeyi sakatlayan diğer nedenlerle de hükmen terkini istenebilir....

lll.İNCELEME ve GEREKÇE: Davacı vekili, davacı ile davalılardan --- arasında ------ sözleşmesi imzalandığını, diğer davalıların sözleşmeyi -- ve taahhüt eden sıfatıyla imzaladıklarını, imzalanan sözleşmeye göre 15 yıl süre ile intifa hakkının davacı tarafından alındığını, ancak sözleşmenin ----kararı gereğince ---- itibariyle sona erdiğini, daha sonra intifa hakkının tapudan terkin edilmesi nedeniyle söz konusu ----- yapılan yatırım, intifa bedeli, gayri maddi hak bedeli ödemelerinin sözleşmenin bitmesinden sonraki döneme tekabül eden bakiyelerinin iade edilmesi için davalılara noter ihtarnamesi gönderildiğini, bu ihtara göre iadesi gerektiği halde iade edilmeyen ve davalıların sebepsiz zenginleşmesine neden olan toplam--- alacağın davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; Fon'a devredilen bankanın hâkim ortakları, yönetim kurulu üyeleri, denetim kurulu üyeleri, genel müdür, genel müdür yardımcıları ve bunların eş ve çocukları ile evlatlıklarının, bunların diğer kan ve kayın hısımlarının ve imzaya yetkili banka mensuplarının kendi aralarında veya üçüncü kişilerle yaptıkları taşınır ve taşınmaz rehni, ipotek, üst hakkı, intifa hakkı ve oturma hakkı gibi her türlü sınırlı ayni hak tesisine ilişkin sözleşmelerin muvazaalı olarak yapıldığının tespit edilmesi hâlinde sözleşmenin geçersiz kılınması konusunda Fon'a yetki verildiği; Davacı tarafından, satış işleminin muvazaalı olmadığı, taşınmazın bedeline ilişkin ödemenin elden yapıldığı ileri sürülse de, söz konusu ödemelere ilişkin bir belge sunulamadığı ayrıca davalı idare tarafından hazırlanan rapor ile şirket hakkında vergi müfettişliğince düzenlenen … tarih ve … sayılı Yükümlülük İhlali Raporunda yer verilen...

/03/2014 tarihinde sona erdiği yeni bir sözleşme imzalamayacakları ve rekabet kurumu kararları gereğince taşınmazdaki 12/03/2009 tarihli ... yevmiye nolu intifa hakkının tapudan terkininin ihtar edildiği, davacı şirket tarafından intifa hakkının tapudan terkini amacıyla 17/03/2014 tarihli vekaletnamenin tanzim edilerek davalıya gönderildiği, 18/04/2014 tarihinde söz konusu intifa hakkının tapudan terkin edildiği anlaşılmıştır....

İntifa hakkı, Türk Medeni Kanununun 794 ilâ 822. maddelerinde düzenlenmiş olup; intifa hakkının taşınırlar, taşınmazlar, haklar veya bir malvarlığı üzerinde kurulabileceği; aksine düzenleme olmadıkça bu hakkın, sahibine, konusu üzerinde tam yararlanma yetkisi sağladığı (m.794); intifa hakkının taşınırlarda zilyetliğin devri, alacaklarda alacağın devri, taşınmazlarda tapu kütüğüne tescil ile kurulacağı; taşınır ve taşınmazlarda intifa hakkının kazanılması ve tescilinde, aksine düzenleme olmadıkça, mülkiyete ilişkin hükümlerin uygulanacağı, taşınmaz üzerindeki yasal intifa hakkı tapu kütüğüne tescil edilmemiş olsa bile, durumu bilenlere karşı ileri sürülebileceği, tescil edilmiş ise, herkese karşı ileri sürülebileceği (m.795) hüküm altına alınmıştır. İntifa hakkının sona ermesine ise, TMK'nun 796. maddesinde -sona erme sebepleri-"intifa hakkı, konusunun tamamen yok olması ve taşınmazlarda tescilin terkini; yasal intifa hakkı, sebebinin ortadan kalkması ile sona erer....

Ne var ki, açılan davada harca esas dava değeri gösterilmemiş (0TL) ve maktu peşin harç yatırılmak suretiyle dava açılmış, mahkemece harca esas dava değerinin belirlenmesi amacıyla keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmamış, intifa hakkının terkini istemli davada harca esas dava değeri belirlenmeden ve 1/4 peşin harç noksanlığı tamamlanmadan maktu peşin harç yatırılarak açılan davada esas hakkında hüküm kurulmuştur. Hal böyle olunca; intifa hakkının terkini istemli davada dava değeri belirlenerek Harçlar Kanunu’nun 30. ve 32. maddeleri uyarınca işlem yapılması ve sonucuna göre bir hüküm kurulması gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir....

"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 13.07.2004 gününde verilen dilekçe ile intifa hakkının terkini bu istem kabul edilmezse intifa bedelinin uyarlanması istenmesi üzerine bozma ilamına da uyularak yapılan duruşma sonunda; intifa hakkının terkini isteminin reddine, ....A.Ş. aleyhine açılan davanın pasif husumet ehliyeti yokluğundan reddine, intifa bedeli uyarlaması isteminin kabulüne dair verilen 15.01.2009 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ...Genel Müdürlüğü vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Yerel mahkemece, Dairemiz bozma ilamı doğrultusunda araştırma ve inceleme yapılarak verilmiş olan karar usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine,...

Yukarıda değinilen intifa hakkının sona erme sebepleri ve bu sebepler söz konusu olmasa dahi hakkın malike yüklediği külfetin ağırlığı nedeniyle sona erdirilmesini isteme olanakları dışında, daha sözleşmenin kuruluşu aşamasındaki irade sakatlıkları, danışıklı işlem iddiası ya da ehliyetsizlik iddiası ile de kayıttaki intifa hakkının terkini istenebilir. Hemen belirtmek gerekirki intifa hakkının paylı mülkiyete konu taşınmazlarda da paydaşlar tarafından kendi payları üzerinde intifa hakkı tesis ettirmesi olanağı vardır (TMK. m.688/3). Ancak paydaş, payı üzerinde intifa hakkı tesis ettirirken diğer paydaşların mülkiyet haklarına zarar vermemesi ve onların yararını da gözetmesi gerektiği, Türk Medeni Kanunun 693.maddesi hükmü gereğidir. Anılan madde gereği paydaşın bu hakkını kötüye kullanması halinde diğer paydaşların hakimin müdahalesini isteme hakları vardır(m.697)....