davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TENKİS Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu: GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ: Davacı; tarafların ortak miras bırakanı olan .....'in ölüm tarihinin 06.02.2009 olduğunu, murisin sağlığında Aydın, ..... Mahallesinde bulunan evini 55.000 TL'ye sattığını, satışdan elde ettiği parayı kızı olan davalıya banka havalesi ile gönderdiğini, davalının muristen elde ettiği bu parayla kendi adına Antalya'da bir daire aldığını, murisin geride başkaca malı olmadığını, bu nedenle öncelikle tapu kaydının iptal edilerek miras payı oranında adına tesçiline karar verilmesini; bu mümkün olmazsa 13.500 TL'nin, ölüm tarihinden itibaren yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir....
O halde mahkemece yapılacak iş, murisin ortağı olduğu şirket ile ilgili bilgi, belge ve defterler temin edilerek bu işten anlayan bilirkişi veya bilirkişiler eliyle; murisin, “ortağı” olduğu limited şirketin veya şirketlerin defter, kayıt ve belgeleri üzerinde inceleme yaptırılarak şirketin aktif ve pasifinin saptanması, ayrıca şirketin bilançosu incelenerek murisin ölüm tarihinde şirketin piyasa rayiç değerlerinin uzman bilirkişiler aracılığıyla tespit edilmesi, bu suretle murisin şirket veya şirketlerdeki payı oranında öncelikle aktif mal varlığının belirlenmesi, murisin ölüm tarihi itibarıyla tespit edilen diğer mal varlığı ile terekesi aktifinin, borcu karşılamaya yeterli olmaması halinde isteğin kabulüne karar verilmesinden ibarettir.(Bknz. Yargıtay 14....
Şayet bu borç bir ticari ya da adi şirketten kaynaklanmış ise murisin bu şirketteki hissesi, şirketin malvarlığının tespiti, bu nedenle şirkete ait ticari defter ve bilançoların da tetkiki ve şirketin malvarlığının da tespiti gerekecektir. Mahkemece tüm deliller toplandıktan sonra miras bırakanın terekesinin borca batık olup olmadığı yönünden gerekirse bilirkişiden rapor alınması ve terekenin borca batık olduğunun tespiti halinde, TMK'nın 605/2.maddesi uyarınca, mirası hükmen reddetmiş sayıldığının tespiti yönünde hüküm kurulması gerekir....
Aksi halde terekenin murisin ölüm tarihinde borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak, bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler, tapu müdürlüğü v.b. kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi gerekir. Dosya içeriğinden borcun, murisin şahsi vergi borcu değil, ortağı ve müdürü olduğu ... Tekstil ve Tekstil Ürünleri San. Tic. Ltd....
Mirasın hükmen reddinde terekenin borca batık olduğunun tespiti gerekir. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla terekenin borca batık olduğunu gösterir. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle murisin tüm malvarlığı aktifini tüm borçları ise pasifini oluşturur. Bu amaçla murise ait tüm malvarlığının eksiksiz olarak araştırılması, borçlarının eksiksiz tespiti ve sonucunda terekenin borca batık olup olmadığının tespiti gerekmektedir. Ayrıca Türk Medeni Kanunun Velayet, Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğün 39/2 bendi gereğince vekaletnamenin, vekilin mirasın reddi yetkisini içermesi zorunludur. Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir....
Müvekkil kurum tarafından , Kütahya İş Mahkemesi’nin 2005/359 esas ve 2005/432 karar sayılı kararı ile muris hakkında vefatından evvel icra takibi başlatılmış ve murisin vefatı ile Kütahya 1.İcra Müdürlüğü’nün 2016/2273 sayılı dosyasından mirasçılara tebligat gönderilmiştir.İcra dosyası halen derdesttir. 3. Murisin borca batık olduğunun tespiti için ölüm tarihi itibari ile tüm aktif ve pasiflerinin araştırılarak , bu hususların tespitinin ardından bilirkişi incelemesi ile murisin terekesinin murisin ölüm tarihinde borca batık olup olmadığının belirlenmesi gerekmektedir.Bu açıdan murisin ölüm tarihi olan 22.09.2012 tarihi itibari ile murisin hissedarı olduğu şirketin borçlarının kurumdan sorulmasını talep edilmiştir.Ancak dosyada , borca batık olma hususunda bir bilirkişi incelemesi yapılmamıştır.Eksik inceleme ile verilen karar usul ve yasaya aykırıdır.." şeklindeki gerekçe ile mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesi istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur....
Aksi halde terekenin murisin ölüm tarihinde borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının ölüm tarihindeki mevcut durum esas alınarak bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler, tapu müdürlüğü vb. kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı göz önünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi, mirasçının mirası kabul anlamına gelen davranışlarda bulunup bulunmadığının araştırılması gerekir. Davalı ... Mal Müdürlüğü ölüm tarihi itibariyle kurumlarının muristen alacaklı olmadığını bildirdiğinden, bu davalı yönünden pasif husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesi doğru değildir. Dosya içeriğinden Çaykara Mal Müdürlüğüne ve SGK’ya olan borcun, murisin şahsi borcu değil, ortağı ve temsilcisi olduğu Karaoğlu Oto Kiralama İnş. Hafr. Ltd....
Mahkemece murisin ölüm tarihi esas alınarak bankalarda mevduatının bulunup bulunmadığının, murisin adına kayıtlı araç olup olmadığının belirlenmediği görülmektedir. O halde murisin ölüm tarihi olan 03.11.2010 tarihi itibariyle bankalarda mevduat hesabının ve trafik sicilinde araç kaydının bulunup bulunmadığının araştırılması için ilgili banka ve emniyet müdürlüklerine yazı yazılmalıdır. Terekenin pasifinin belirlenmesi amacıyla da murisin 03.11.2010 tarihi itibariyle borçlarının tespiti sağlanmalıdır. TMK’nin 610/2. maddesine göre terekeyi sahiplenen mirasçıların mirası reddetme hakkı bulunmadığından davacı mirasçıların mirası kabul anlamına gelen davranışlarda bulunup bulunmadıkları da araştırılmalıdır. Terekenin ve davacıların durumu net olarak tespit edildikten sonra sonucuna göre bir karar verilmelidir....
ESASA İLİŞKİN İTİRAZLARIMIZ Usule ilişkin itirazlarımız saklı kalmak kaydıyla aşağıdaki şekilde esasa ilişkin itirazlarımızı sunuyoruz: 1- Dava mirasın hükmen reddine ilişkin olup, murisin aktif ve pasif kayıtlarının murisin ölüm tarihine göre tespiti gerekmektedir. Ancak yerel mahkeme kurum ve kuruluşlara ölüm tarihi esas alınarak aktif-pasif malvarlığı tespiti gerekmektedir. Mahkemece yapılan araştırma eksik ve yetersizdir. (Örnek olarak Manisa İl SGK müdürlüğünün 03/08/2018 tarihli cevabi yazısı murisin ölüm tarihi değil 31/08/2018 tarihi itibari ile aktif ve pasif kayıtları tespit edilmiştir.) 2- Dava dilekçesinde murise ait 34 XX 541 plaka sayılı aracın bulunduğu belirtilmiş ise de, Mahkemece bu konuda yapılan araştırma eksik ve yeterli değildir....
