Ancak bu durumda taraflar, geçersiz sözleşmeye dayalı olarak karşı tarafa ödedikleri bedeli sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilir. Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için,bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olması gerekir. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. İade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir....
Miras bırakanın, ölünceye kadar bakıp gözetme karşılığı yaptığı temlikin muvazaa ile illetli olup olmadığının belirlenebilmesi içinde, sözleşme tarihinde murisin yaşı, fiziki ve genel sağlık durumu, aile koşulları ve ilişkileri, elinde bulunan mal varlığının miktarı, temlik edilen malın, tüm mamelekine oranı, bunun makul karşılanabilecek bir sınırda kalıp kalmadığı gibi bilgi ve olguların göz önünde tutulması gerekir. Tüm dosya içeriği,toplanan deliller ve davacının istinaf itiraz başvurusu birlikte değerlendirildiğinde, 1- Ehliyetsizlik ve muvazaa sebebine dayalı açılan tapu iptali ve tescil talebine göre dava konusu taşınmazsın tapu kaydının iptali ile MURİS ADINA TAPUYA TESİLİNE (terekeye iadesi) istenilmiş olduğundan. TMK. nun 640. maddesine göre tereke adına dava açıldığında, diğer mirascıların muvafakatini almak veya terekeye bir mümessil atanmasını sağlaması ile mümkün olacaktır....
Davamızın kabulüne karar verilsin" şeklinde beyanda bulunduğunu, bu şekilde sebepsiz zenginleşme kapsamında bir taleplerinin olmadığını mahkemeye açıkça bildirdiklerini, bir an için davacı tarafça sebepsiz zenginleşme talebinden vazgeçilmediği kabul edilse dahi huzurdaki dava bakımından sebepsiz zenginleşme koşullarının oluşmadığını, henüz dava konusu muhtesat ve taşınmazın satılmadığını, bedelinin de mirasçılara ödenmediğini, dolasıyla davaya konu taşınmaza ilişkin olarak tarafların malvarlığında bir zenginleşme ya da fakirleşme olmadığını, dava konusu muhtesattan halen davacı ve ailesinin yararlanmakta olduğunu, dava konusu muhtesatın müvekkilleri olan davalıların katkısı ve emeği ile yapıldığını belirterek, kararın kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde; Davacı Menfi Tespit talebinin ve açılan davada müvekkilinin taraf sıfatı bulunmadığını, menfi tespit davasının icra dosyasının borçluları tarafından açılabileceğini, husumet itirazı olduğunu, dava istirdat ve sebepsiz zenginleşme ile açıldığını, davacının bu davayı sebepsiz zenginleşene yani icra borçlusuna açması gerektiğini, istihkak iddiasının da icra hukuk mahkemelerinin görev alanına girdiği, istirdat iddiasının ise imza itirazının ve borçsuzluk iddiasına dayanmadan açılamayacağı, bu nedenlerle İİK 72 maddesi uyarınca faktoring hakkında istihkak davası açılamayacağını, bu nedenle adımıza açılmış davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. MAHKEME KARARI:İstanbul 14.Asliye Ticaret Mahkemesi 27/09/2022 tarihli 2020/574 E. - 2022/531 K. sayılı kararıyla; "...Somut olayda davacı şirketin, İstanbul ... İcra Müdürlüğünün ......
Davalı ... yönünden; Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, Davalı ... yönünden; Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir taraf zenginleşirken, diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır....
'nin duruşmalara mazeretsiz katılmadıkları gerekçesiyle dava HUMK'nun 409.maddesi uyarınca yenileninceye kadar işlemden kaldırılmış ve 3 ay içinde yenilenmemiş ise de dava terekeye iade isteğiyle açıldığı ve elbirliği halinde mülkiyette iştirakçilerden bir tanesinin davayı takip edebileceği, kaldıki terekeye temsilci atandığına göre birleşen dosya davacıları ... ve ...yönünden davanın açılmamış sayılmasına karar verilemeyeceğine, çekişmeli taşınmazların ara maliklerinin tapu iptal ve tescil istekli davada pasif taraf sıfatlarının bulunmadığı gözetilerek hüküm kurulduğuna göre temyiz itirazları yerinde değildir. Reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 3,15 TL. bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 26.11.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Madde hükmünden de anlaşılacağı üzere, sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ile fakirleşme arasında uygun nedensellik (illiyet) bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekmektedir. Sebepsiz zenginleşme hâlinde zenginleşen ve fakirleşen arasında kanun gereği bir borç ilişkisi doğar ve bu borcun konusu malvarlığında meydana gelen fazlalığın geri verilmesidir. 3. Değerlendirme Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında; davacı şirketin davalılar ile ayrı ayrı akdettiği harici sözleşmeler ile dava konusu taşınmazda davalıların murisi olduğu iddia edilen ...'ya ait hisseleri davalı ...'ye 130.000,00 USD, diğer davalıya ise 125.000 USD ödeyerek almak istedikleri, söz konusu bedellerin davalılara ödendiği hususunun taraflar arasında da ihtilafsız olduğu, davalıların murisleri olduğunu iddia ettikleri ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-BEDEL Taraflar arasında birleştirilerek görülen tapu iptali ve tescil-bedel istekli dava sonunda, yerel mahkemece, asıl davanın bedel yönünden kabulü ile bedelin terekeye iadesine, birleştirilen dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin olarak verilen karar, asıl davada davalı ... mirasçıları olan dahili davalı-birleştirilen davada davalılar ... ve ... ile birleştirilen davada davacı ... tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla; dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...’un raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü: Asıl dava, ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenlerine dayalı pay oranında tapu iptali ve tescil, olmazsa tapu iptali ile terekeye iade, bu da olmazsa bedelin terekeye iadesi; birleştirilen dava, aynı hukuki nedenlere dayalı miras payı oranında bedel isteğine ilişkindir....
Dava, 6102 sayılı TTK'nın 732. maddesine dayalı sebepsiz zenginleşme davası olup hamil, zamanaşımının gerçekleştiği anda maddi hukuk açısından hak sahibi bulunan kimsedir. Çek ciro edilmedikçe çek lehdarı hamil olarak kalmaya devam edeceğinden lehdar/hamil olan davacının keşideci ile arasında temel ilişki bulunsa dahi sebepsiz zenginleşme davası açabilecektir.(Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2019/459 Esas- 2020/6034 Karar sayılı kararı benzer mahiyettedir.) Sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince sebepsiz zenginleşmediğini ispat yükümlülüğü keşidecide olup, keşideci sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlamalıdır. Somut olayda davalı keşidecinin sebepsiz zenginleşmediğini ispatlaması gerekmekte olup, davalı cevap dilekçesinde, Ataşehir Mehtap Eğitim ve Öğretim Kültür ve Yardımlaşma Derneğine vermiş olduğu dava konusu toplamda 105.000,00 TL bedelli çeklerin verilme sebebinin bağlantısı sabit olan Süleyman Şah Üniversitesinde 2015-2019 yılları arası kardeşi ...'...
nun 77-82.maddelerinde) sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. ....02.1991 gün, 1990/... E.-1991/... K.sayılı YİBK'nda da vurgulandığı gibi; iade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir. Somut olayda; davacı ile davalının kızı olan .........'in 24.05.2009 tarihinde evlendiği, bu kişilerin, davacının zorunlu ve faydalı masraflar yaptığını iddia ettiği taşınmazda evlenme tarihinden itibaren ...-... gün ortak hayat yaşadığı, daha sonra davacının evden ayrıldığı hususları tarafların kabulündedir....
