Kiliş’i ve yine kendisinden önce ölen kızı...’nın çocukları davacılar ..., ... ve ... ile dava dışı kızı ...’u bıraktığı, murisin maliki olduğu 3079 ada 9 parsel sayılı taşınmazı 20/04/1998 tarihinde dava dışı...’a satış yoluyla temlik ettiği ...’ın da anılan taşınmazı 25/04/2001 tarihinde mirasçı olmayan davalı ...’a yine satış yoluyla temlik ettiği kayden sabittir. Dava dilekçesinin içeriğinden ve iddianın ileri sürülüş biçiminden davada, tapu iptal ve tescil isteği yönünden ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenlerine dayanıldığı, terekeye iade isteği ile eldeki davanın açıldığı, dava konusu taşınmazın kayıt maliki olan davalı ...’un mirasçı olmayıp üçüncü kişi konumunda bulunduğu, terekenin elbirliği mülkiyetine tabi olduğu açıktır. Bilindiği üzere, elbirliği (iştirak) halinde mülkiyet, yasa veya yasada belirtilen sözleşmeler uyarınca aralarında ortaklık bağı bulunan kişilerin, bu ortaklık nedeniyle bir mala veya hakka birlikte malik olma durumudur....
./... esas sayılı dosyasında verilen karar ile istihkak iddilarının reddine, takibin devamına karar verildiği davalı ... Ltd Şti müvekkili bankaya olan risklerinin vadesinde ödenmemesi üzerine mevduat rehni uyarınca blokede ki meblağın 07/11/2013-10/02/2014 tarihleri arasında vadesi gelen risklere tahsil edildiğini, kalan bakiye için çekilen ihtarnameye rağmen alacağın ödenmediğini belirterek davalıların adına kayıtlı araç ve gayrimenkullerin tespiti varsa ihtiyati tedbir konulmasına karar verilmesini, 116.765,27.-TL'nin işleyecek faizi ve avans değişiklikleri ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep dava etmiştir. Davacı icra dosyasına yatırdığı, ancak kendisinin borcu olmadığını ve davalıların borçlu olduğu anlaşılan bedelin iadesini talep etmektedir. Bu haliyle dava sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı istirdat davasıdır. Uyuşmazlığa TBK.'nun sebepsiz zenginleşmeye dair hükümleri uygulanacaktır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında birleştirilerek görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı ... vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Asıl dava, ehliyetsizlik hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil, birleşen dava; ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Davacı vasisi, davacı ...'in demans hastası olması sebebi ile......
Sebepsiz zenginleşen kişinin kusuru olmasa dahi iade yükümlülüğü vardır. Ancak, zenginleşen kişinin kusuru değil, iyi veya kötüniyetli olması iade yükümlülüğünün kapsamını ve sorumluluğu tayinde önem taşır (Prof. Dr. Ahmet M. Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 4. Bası, Turhan K., s:364 vd.). Sebepsiz zenginleşme kaynağı bakımından hukuksal bir işleme dayanabilir. Bu durumda taraflar arasında bir hukuki işlem yapılmış ise de, bu işlem geçersizdir yada geçersiz hale getirilmiştir. İade yükümlülüğünün konusu ve kapsamı Borçlar Kanununun 63. maddesinde hükme bağlanmıştır. Anılan maddeye göre: "Haksız olarak bir şeyi istifa eden kimse, onun istirdadı zamanın da elinden çıkmış olduğunu ispat ettiği miktar nisbetinde red ve iade ile mükellef değildir. Şukadar ki kabız, o şeyi suiniyet ile elden çıkarmış yahut onu elden çıkarır iken bilahare red ve iadeye mecbur olacağına vakif bulunmuş olursa red ve iadeye mecburdur."...
İş Mahkemesi ise işçi-işveren sıfatı sona erdikten sonra yapılan ödemeye ilişkin sebepsiz zenginleşme yolu ile iade istemini içerdiği, tarafların arasında iş sözleşmesine dayalı bir hukukî ilişki mevcut olmadığı, daha doğru bir ifade ile ortadan kalktığı, iş aktinin sonlandırılmasından sonra, 21.06.2012 tarihinde banka yolu ile gönderilen paranın yine banka yolu ile davacı tarafından iade edilmesi nedeniyle sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde iade isteminde bulunulduğu, talebin bu yönden iş ilişkisinden kaynaklanan alacak olmadığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. 4857 sayılı İş Kanununun 1/II maddesinde “Bu Kanun, 4. maddedeki istisnalar dışında kalan bütün işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine ve işçilerine faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir....
prosedürüne uygun olmadığının açık olduğunu, istihkak davası açarak kanuni haklarını kullanması ve olası bir haciz baskısına maruz kalmayı engellemesi gereken davacı 3.kişinin, bu davayı açmak yerine, dosya borçlularının borcunu ödeyerek ve borçlular hakkında dosyadan uygulanan tüm hacizlerin kaldırılması sonucuna yol açarak, sonrasında alacaklıya karşı sebepsiz zenginleşme davası açması, mevzuata ve hukuka uygun olmadığını, müvekkili, hamil olduğu Kıymetli Evrak ( Çek) sebebiyle TTK.md.808'deki başvuru haklarına ve İİK.md.167'e dayalı olarak, Kambiyo Senetlerine Özgü takip başlattığını, borçlular hakkında girişilen takipte, İİK.md. 78' e dayalı olarak haciz talep edildiğini, tahsil edilen paranın, kanundan ( TTK ve İİK) doğan müracaat haklarına ve talep haklarına dayalı olarak uygulanan icrai işlemlerle tahsil edildiğini, tüm bu icrai işlemlerin kanuni bir dayanağının olduğu ve sebepsiz/haksız olmadığının açık olduğunu, açıklanan tüm bu nedenlerle davanın öncelikle husumet...
Aksi takdirde kısmi iade durumu oluşacak, iade dışındaki zenginleşme iade borçlusu yedinde haksız zenginleşme olarak kalacak, iade borçlularının iadede direnmelerine neden olacaktır....
Sebepsiz zenginleşme davasında aynı davacının aynı davalı alacaklıya karşı açtığı yine haciz sırasında ödenen aynı paranın istirdadına dair husumetten reddedilen ve kesinleşen dava açısından,davacının sebepsiz zenginleşmeye yönelik işbu davasında, önceki davanın kesinleşme tarihi ifanın imkansız hale geldiği tarih olarak kabul edilmelidir. 6098 sayılı TBK. m.77/1'e göre; zenginleşen başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; TBK. m. 79 ve 80'de "aynen geri verme ilkesi"ne göre düzenlenmiştir. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır....
Sebepsiz zenginleşme davasında aynı davacının aynı davalı alacaklıya karşı açtığı yine haciz sırasında ödenen aynı paranın istirdadına dair husumetten reddedilen ve kesinleşen dava açısından,davacının sebepsiz zenginleşmeye yönelik işbu davasında, önceki davanın kesinleşme tarihi ifanın imkansız hale geldiği tarih olarak kabul edilmelidir. 6098 sayılı TBK. m.77/1'e göre; zenginleşen başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; TBK. m. 79 ve 80'de "aynen geri verme ilkesi"ne göre düzenlenmiştir. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır....
Somut olayda ortaklığın giderilmesi davasının bu davadan önce açıldığı, 24.12.2009 tarihinde karar verildiği, henüz kesinleşmediği anlaşılmaktadır. 818 sayılı BK 61–66 maddeleri (6098 sayılı TBK 77-82.maddeleri) gereğince sebepsiz zenginleşme; ortaklığın giderilmesi yolu ile satışın yapıldığı ve satış bedelinin ödendiği tarihte gerçekleşir. Sebepsiz zenginleşme nedeni ile hükmedilecek miktar, davacının yaptığı onarımların satış tarihinde taşınmazın değerinde meydana getirdiği artış oranında olmalıdır. 02.02.1991 tarihli ve 1990/1 E.-1991/1 K.sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında belirtildiği gibi iade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir. Sebepsiz zenginleşme nedeniyle iade isteminde bulunabilmek için bir tarafın malvarlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhine çoğalması gerekir....
