Dava, muhdesatın tespiti istemine ilişkindir. Taşınmaz üzerindeki muhdesatın tespiti davaları kendine özgü davalardan olup dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bunun sonucu olarak bu davaların uygulama alanı sınırlıdır. Muhdesatın aidiyetinin tespiti davalarında ortaklığın giderilmesi davası mevcut ise o davanın yargılaması sırasında muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğini açıkça kabul edenler dışında kalan ve muhdesatın üzerinde bulunduğu taşınmazda paydaş olan diğer tüm tapu maliklerinin veya tapu kayıt malikinin mirasçılarının, kamulaştırma söz konusu ise kamulaştırılan taşınmaz maliklerinin ya da mirasçılarının davada taraf olarak yer almaları zorunludur....
Diğer yandan, taşınmaz üzerine daha önce mevcut bir muhdesata yeni bölümler ilave edilmesi, muhdesatın tamamlanması veya mevcut muhdesatın bakım ve onarımının yaptırılması bağımsız bir muhdesat meydana getirme niteliğinde olmayıp mevcut muhdesatın daha kullanılır hale gelmesini, bir başka deyişle muhtesattan sağlanacak faydanın artmasını sağlayan işlerdir. Bu işler için harcanan giderler de muhdesatın değerini artıran faydalı ve zorunlu giderlerdendir. İyileştirici nitelikteki giderleri tek başına karşılayan taşınmaz malik ya da maliklerinin koşullarının varlığı halinde bu giderlerden paylarına düşen kısmını TBK'nin 77 ve onu izleyen maddeleri hükmüne, sebepsiz zenginleşme kurallarına göre açacağı eda nitelikli bir alacak davası ile taşınmazın diğer maliklerinden isteyebileceği kuşkusuzdur....
Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. Ne var ki, çoğun içinde az da vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteği, muhdesatı meydana getirenin tespiti isteğini de kapsadığı kabul edilmelidir. Bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda, muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespiti isteğinin kabulüne, karar verilmesi gerekir. Taşınmaz üzerine daha önce mevcut bir muhdesata yeni bölümler ilave edilmesi, muhdesatın tamamlanması veya mevcut muhdesatın bakım ve onarımının yaptırılması bağımsız bir muhdesat meydana getirme niteliğinde olmayıp mevcut muhdesatın daha kullanılır hale gelmesini, bir başka deyişle muhtesattan sağlanacak faydanın artmasını sağlayan işlerdir. Bu işler için harcanan giderler de muhdesatın değerini artıran faydalı ve zorunlu giderlerdendir....
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davalarında hak düşürücü sürenin düzenlenmediği ve cevap dilekçesi ibraz süresi geçtikten sonra zamanaşımı def'inde bulunulduğundan davalı tarafın usule ilişkin itirazlarının yerinde görülmediği, davalı taraf aşama itibariyle savunmalarında sözleşmeye dayansa da, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geçersiz olması ve davacının da davasını sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayandırması karşısında, davalının, imalatların yıkıma muhtaç olduğu yönündeki savunmasına itibar edilmeyeceği, imalatların maliyetlerinin hesabında işçilik, nakliye gibi kalemlerin yer alması gerektiği, yıpranma sebebiyle imalat bedelindeki azalmanın, imalatı oluşturan tüm harcama kalemlerini kapsayacağı, % 20 yıpranma payı düşüldükten sonra tespit edilen bedel üzerinden davacının imalat bedeline hak kazandığı gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Kararı, davalılar vekili temiz etmiştir....
Paydaş olmayan muhdesat sahibi veya mirasçıları ancak paydaşlar aleyhine sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak tazminat yahut alacak davası açabilir. Somut olaya gelince, dava konusu taşınmazın tapu kaydında " krokide A harfi ile gösterilen bina ... evlatları ... ve ...'e aittir" şeklinde muhdesat şerhi bulunmaktadır. ... dava konusu taşınmazda paydaş olarak maliktir. Ancak muhdesat sahiplerinden .... taşınmazın paydaşı değildir. Yukarıda da açıklandığı üzere taşınmazda paydaş ya da ortak olmayan muhdesat sahibi üçüncü kişiye satış bedelinden pay verilmesi mümkün olmadığından yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 16.02.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. Ne var ki, çoğun içinde az da vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteği, muhdesatı meydana getirenin tespiti isteğini de kapsadığı kabul edilmelidir. Bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda, muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespiti isteğinin kabulüne, karar verilmesi gerekir. Taşınmaz üzerine daha önce mevcut bir muhdesata yeni bölümler ilave edilmesi, muhdesatın tamamlanması veya mevcut muhdesatın bakım ve onarımının yaptırılması bağımsız bir muhdesat meydana getirme niteliğinde olmayıp mevcut muhdesatın daha kullanılır hale gelmesini, bir başka deyişle muhtesattan sağlanacak faydanın artmasını sağlayan işlerdir. Bu işler için harcanan giderler de muhdesatın değerini artıran faydalı ve zorunlu giderlerdendir....
Ayrıca belirtmek gerekir ki muhdesatın tespiti davalarında davanın konusu davalıların paylarına isabet eden muhdesat değeri olup; yargılama sonucunda hüküm altına alınacak nispi karar ve ilam harcı bu değere göre belirlenecektir. Somut olayda davacı davaya konu edilen taşınmaz üzerinde mevcut evin kalorifer tesisat ve binanın ısıtılmasının temini için yapılan PVC ve diğer bağlantılar ile çatı işleri bağımsız muhdesat meydana getirme niteliğinde değildir. Bu gibi işlerin yapılması için harcanan giderlerde mevcut muhdesattan faydalanmayı sağlayan ve artıran iyileştirici nitelikteki faydalı ve zorunlu giderlerdir. İyileştirme gideri niteliğindeki bu giderler ancak yapan tarafından sebepsiz zenginleşme hükümlerine ve B.K.nun 61 ve devam eden maddeleri hükümlerine göre ileride iyileştirme giderlerinden faydalanacak kişiler aleyhine açılacak eda nitelikli alacak davasından tartışılıp değerlendirilir....
Dava muhdesat aidiyetinin tespiti istemine ilişkindir. Muhdesatın tespitine ilişkin davalarda kabul kararı verilebilmesi için, muhdesatın davacı tarafından, kendi geliri ile kendi nam ve hesabına yaptırıldığı hususlarının duraksamaya yer vermeyecek şekilde ispatı gerekir....
Dava, ... tarafından kamulaştırma işlemine tabi tutulan 381 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki muhdesatların tespiti istemine ilişkindir. Taşınmaz üzerindeki muhdesatın tespiti davaları kendine özgü davalardan olup dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bunun sonucu olarak bu davaların uygulama alanı sınırlıdır. Muhdesatın aidiyetinin tespiti davalarında ortaklığın giderilmesi davası mevcut ise o davanın yargılaması sırasında muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğini açıkça kabul edenler dışında kalan ve muhdesatın üzerinde bulunduğu taşınmazda paydaş olan diğer tüm tapu maliklerinin veya tapu kayıt malikinin mirasçılarının, kamulaştırma sözkonusu ise kamulaştırılan taşınmaz maliklerinin ya da mirasçılarının davada taraf olarak yer almaları zorunludur....
Taraflar arasında akti ilişki bulunmaması halinde ise, sebepsiz zenginleşmeye hukuksal nedenine dayalı talep yönünden ispat külfeti keşidecide olup, keşideci, sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlamakla yükümlü olacaktır. Davacı yanca, dava sebepsiz zenginleşme hükümlerine hasredilmiş olup, sebepsiz zenginleşmeye hukuksal nedenine dayalı talep yönünden ispat külfetinin keşideci olan davalı ... üzerinde olduğu, davalının ödeme iddiasında bulunmadığı gibi sebepsiz zenginleşmediğini de kanıtlayamadığı anlaşılmıştır. Mahkemece, yargılamanın HMK’da düzenlenen usul kurallarına uygun olarak yapılmış olmasına, kamu düzenine aykırılık hallerinin bulunmamasına, dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, ilk derece mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön olmamasına göre, davalılar vekilinin istinaf itirazları yerinde görülmediğinden istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir....
