Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etme ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir. Olayımıza gelince; ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/97 esas,2011/642 karar sayılı ilamı ile 177 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan meyve ağaçlarının mülkiyetinin ...’e ait olduğunun tespitine karar verildiği,kararın kesinleştiği görülmektedir....
Karar Düzeltme Sebepleri Davacı vekili, dava konusu taşınmazın 2015 yılında yapılan kıymet takdir raporunda borçluya düşen 1/2 hissesi için çıplak arazi değerinin 95.205,00 TL olduğu, borçluya ait olup tapuya kayıtlı olmayan muhdesatların değerinin ise 305.934,04 TL olduğu, muhdesatların tespiti hâlinde alacağını daha fazla alabilme imkânı olacağını, dolayısıyla alacaklı olarak borçlu adına muhdesat adiyetinin tespitini istemekte hukuki yararlarının bulunduğunu belirterek mahkeme kararının onanmasına karar verilmesini talep etmiştir. C. Gerekçe 1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Dava, muhdesat aidiyetinin tespiti istemine ilişkin olup, uyuşmazlık; davacı konumundaki alacaklının, davalı borçlu adına muhdesat aidiyetinin tespiti davası açmakta hukuki yararı bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır. 2. İlgili Hukuk 1....
Somut olaya gelince, dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan fabrika binası ve tesisler hakkında davalı Habaş Sanayi ve Tıbbi Gazlar İstihsal Endüstri'nin muhdesat iddiasının bulunduğu, taşınmaz üzerindeki fabrika binası ve tesislerinin bu davalıya ait olduğunun davacı tarafça duruşmadaki beyanı ile kabul edildiği, diğer davalılara da bu hususta isticvap davetiyesi tebliğ edilmiş olmasına karşın duruşmaya katılmadıkları anlaşılmıştır. Ancak bilirkişi raporunda fabrika binası ve tesislere ilişkin değer tespiti yapılmamıştır. O halde yukarıda değinilen ilkeler gözetilmek suretiyle muhdesat oranlaması yapılması gerekirken bu husus gözetilmeksizin düzenlenen bilirkişi raporu esas alınarak hüküm kurulması doğru görülmemiş, belirtilen nedenle kararın bozulması gerekmiştir....
Yukarıda belirtilen ilkeler doğrultusunda mahkemece, davacının muhdesat iddiasının değerlendirilmesi, muhdesatın davacıya ait olduğu konusunda ittifak sağlanamaması halinde ise kendisine muhdesat tespiti konusunda görevli mahkemede dava açmak üzere süre verilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, bu husus gözetilmeden hüküm kurulması doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir. Kabule göre de; 492 Sayılı Harçlar Kanunu ve eki tarifenin karar ve ilam harcına ilişkin hükmü uyarınca karar tarihi itibariyle gayrimenkulün satış bedeli üzerinden alınacak harcın binde 11,38 olması gerekirken hüküm sonucunda binde 9,9 olarak gösterilmesi diğer taraftan olayda uygulama yeri olmadığı halde satışına karar verilen taşınmazın bilirkişi raporlarında belirtilen değerlerden aşağı olmamak üzere satılmamasına dair hüküm kurulması doğru görülmemiştir....
Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır. Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Muhdesat ... ile ... ve müşterekleri aralarındaki muhdesat tespiti davasının kısmen kabulüne, kısmen reddine dair ...Asliye Hukuk Mahkemesi'nden verilen 01.07.2015 gün ve 14/134 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi bir kısım davalılar .... ve müşterekleri vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: KARAR Davacı vekili, 263 ada 1 parsel ile 664 ada 2 parsel üzerindeki muhdesatın müvekkiline ait olduğunu açıklayarak vekil edeni adına tespitine karar verilmesini istemiştir. Davalılardan ... ve.....vekili davanın reddine karar verilmesini savunmuş, davalılardan .... yargılama sırasında davayı kabul ettiklerini bildirmişlerdir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verilmesi üzerine; hüküm, davalılar ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava; muhdesat tespiti isteğine ilişkindir....
Mahkemece; hala ortaklığın giderilmesine ilişkin davanın derdest olduğunu, taşınmazda evvelinde de bir yapı bulunduğunu, üzerine kat çıkılmak suretiyle ve başkaca tamirat ve tadilat yapılmak suretiyle değiştirilip geliştirildiğini, bağımsız bir muhdesat olmadığını, davacının ortaklığın giderilmesi davası sonuçlanıp satış gerçekleştikten sonra eda davası açarak talep edebileceği , davacının hukuki yararı bulunmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir. Hüküm , davacı tarafından süresinde temyiz edilmiştir. Dava; muhdesat tespiti isteğine ilişkindir. Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur (4721 s.lı TMK 684/1 m). Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar....
İddianın ileri sürülüş şekline göre dava; muhdesat tespiti ve cins tashihi isteğine ilişkindir. 1-Dosya kapsamına, dava evrakı ile yargılama tutanakları içeriğine, mahkemece deliller değerlendirilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik olmadığına, dava konusu parsel üzerindeki kredi borçlusu ...'a ait 1959/2400 pay 31.10.2008 tarihinde icra satışı nedeniyle davacı ...'...
Ayrıca muhdesat tespiti davalarında harç, yargılama giderleri ve vekalet ücreti, davalıların paylarına isabet eden zemin bedeli hariç muhdesat değeri olup HMK.nun 326/2.maddeye göre paylı mülkiyette tapudaki payları oranında, elbirliği mülkiyetinde ise miras payları gözetilmesi gerekir....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, muhdesat tespiti isteğine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 2. Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur (4721 s.lı TMK. mad. 684/1). Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere kalıcı yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK mad. 718). 22.12.1995 tarih ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan, bir arazi üzerinde kalıcı yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, şahsi bir hak olup (TMK 722, 724, 729 m.ler), sahibine arazi mülkiyetinden ayrı bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez....
