Dava, taşınmaz üzerindeki muhdesatta hak sahipliğinin beyanlar sütununda gösterilmesi isteğine ilişkindir. 22.12.1995 tarihli ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında vurgulandığı üzere, Eşya Hukukunda “muhdesat” kavramından bir arazi üzerinde arz malikinden başkasına veya bir paydaşa ait yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak sağlamaz. Muhdesat sahibinin hakkı sadece şahsi bir haktır. Bu hakkın hukuki mahiyeti ve nasıl kullanılacağı TMK’nun 722, 724. ve 729. maddelerinde açıklanmıştır. Bir kişi lehine muhdesatın tespitine ve bunun kütüğün beyanlar hanesine yazılmasına 3402 Sayılı Kadastro Kanununun 19/2 maddesi imkan sağlamaktadır....
Somut olaya gelince, davalılardan ..., 18.05.2015 tarihli cevap dilekçesinde, davaya konu taşınmazlardan 101 ada 70 ve 71 parsel sayılı taşınmazlara yönelik tapu iptal ve mülkiyet tespiti davası açacağını belirtmiş, yargılamanın 30.06.2015 tarihli 1. oturumunda alınan 4 nolu ara karar gereği adı geçen davalıya tapu iptali ve tescil davasının açılması için 2 haftalık süre verilmiş, aynı davalının 23.03.2016 tarihli temyiz dilekçesinde 101 ada 70 ve 71 parsellere yönelik ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/158 Esas sayılı dava dosyası ile diğer hissedarlar aleyhine tapu iptali ve tescil davasının açıldığı belirtilmiş ve yargılamada mahkemenin bu davayı bekletici mesele yapmaması bozma sebebi olarak ileri sürülmüştür. Dava konusu taşınmazların tamamı veya bir kısmı hakkında tapu iptali ve tescil davası bulunması halinde, bu davanın sonunda pay ve paydaş durumu değişebileceğinden, ortaklığın giderilmesi davası bu davanın sonucundan etkilenecektir....
Somut olaya gelince; mahkemece dava konusu taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiş, ancak mahkemece muhdesat iddiası tartışılmadan karar verilmiştir. Davalılar ..., ..., ... ve davalı ... dava konusu taşınmazın bazı katları için muhdesat iddiasında bulunduğuna göre muhdesat iddiası hususunda diğer paydaşların beyanı da alınarak bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın yukarıda açıklandığı üzere belirlenmesi ve eğer paydaşlar muhdesatlar hususunda ittifak etmiyor ise hak iddia eden paydaşlara görevli mahkemede muhdesatın aidiyetinin tespiti hususunda dava açması için süre verilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir....
Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar (ortaklar) ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesinde bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşlara, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır. Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etme ve ona satış bedelinden pay verme mümkün değildir....
Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır. Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir. Somut olayda; Dairemizce, karar daha önce muhdesat arz oranı kurulması gerektiğinden bahisle bozulduğu mahkemece de bozma ilamına uyulduğu halde bozma gereği yerine getirilmemiştir. Mahkemece hükme esas alınan ek raporda, muhdesat ve arz değeri toplanarak paydaşlara pay verilmiştir....
yaştaki ağaçların davacıya ait olduğunun tespiti ve belirlenen bu muhdesatların değerlerinin tespitine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır. Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir....
Dosya arasında bulunan dava konusu yere ilişkin fotoğraflardan da tespiti istenen demir direk ve tel örgünün muhdesat niteliğinde olmadığı .//.. anlaşılmaktadır. Bu nitelikteki eşyalar yönünden muhdesat aidiyeti davası açılamayacağı dikkate alınarak Mahkemece tespiti istenen demir direk ve tel örgü yönünden ret kararı verilmesi gerekirken, delillerin takdirinde yanılgıya düşülerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, bozmayı gerektirmiştir....
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%.....) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır....
Olayımıza gelince; davalı ..., dava konusu taşınmaz üzerindeki binanın tamamının kendisi tarafından yapıldığını belirterek muhdesat iddiasında bulunmuş, davacı ise binanın yalnızca çatı katının davalı ... tarafından yapıldığını, gerisinin muris tarafından yapıldığını belirterek muhdesat iddiasına kısmen karşı çıkmıştır. Taşınmazın tapu kaydı üzerinde muhdesata ilişkin herhangi bir şerh bulunmadığı gibi, bu konuda bütün paydaşlar da ittifak etmemektedirler. Mahkemece, davalı ...'a bu konuda mülkiyetin tespiti davası açmak üzere 10 günlük kesin süre verilmiş, ancak kesin sürede dava açılmamıştır. Mahkemece, uzman bilirkişiden rapor alınmış, muhdesat oranı hesaplattırılmış, raporda davacı ve davalı ...'...
