DELİLLER, DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; HMK.nın 355. maddesindeki düzenleme uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılan inceleme sonucunda, Dava, mirasta denkleştirme ve terekeye iade, terditli dava tenkis davasıdır. "...Mirasta denkleştirme davalarında, sadece yasal mirasçı aleyhine denkleştirme talebinde bulunulabilir; yasal mirasçı olmayanlara yapılan kazandırma ise denkleştirmeye tabi değildir. Ayrıca, kazandırmanın karşılıksız olması gerekir. Miras bırakandan, sağ kalan mirasçı veya mirasçılar lehine kazandırma olması gerekir. Ölüme bağlı tasarrufla yapılan kazandırma da denkleştirmeye tabi değildir. Kazandırma, miras payına mahsuben (iadeye tabi olarak) yapılmalıdır. Bağış amaçlı yapılan kazandırmalar denkleştirmeye (iadeye) tabi değildir, bu nedenle miras bırakanın bağış amacının olup-olmadığının ayrıntısıyla araştırılması gerekir....
(TMK md. 669- 675) Mirasta iade davasının açılabilmesi için terekenin paylaşılmış olması mecburiyeti bulunmamaktadır. Paylaşmadan önce, paylaşma sırasında veya paylaşmadan sonra mirasta iade davası açılabilir. Mirasta denkleştirme istemi mirasın paylaşılması tamamlanana kadar gerçekleştirilebilir. Başka bir anlatımla mirasta denkleştirme istemi miras paylaşılmadığı sürece zamanaşımına uğramaz. Mirasın taksimi halinde ise taksimin yapılmasından itibaren on yıllık zamanaşımı süresi içinde mirasta denkleştirmenin istenmesi gerekir.Yukarıdaki açıklamalar ışığında dava konusu olaya bakıldığında; tarafların ortak murisi olan Mustafa Onur’un 28.12.2005 tarihinde öldüğü, davacılar tarafından 27.12.2006 tarihinde bu davanın açıldığı, bu davadan önce ve sonra murisin terekesinin taksimine yönelik ortaklığın giderilmesi davalarının ikame edildiği, yani iş bu dava tarihi itibariyle murisin terekesinin henüz paylaşılmadığına göre zamanaşımı süresinin dolmadığı anlaşılmaktadır....
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: Samsun 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/672 esas, 2022/892 karar sayılı kararında: " Taraflar arasındaki uyuşmazlık, mirasta denkleştirme alacağının tahsili için yürütülen icra takibine vaki itirazın iptali ve icra inkar tazminatı istemine ilişkindir. Mirasta denkleştirme davalarında, sadece yasal mirasçı aleyhine denkleştirme talebinde bulunulabilir, yasal mirasçı olmayanlara yapılan kazandırma denkleştirmeye tabi değildir. Miras bırakandan sağlar arası kazandırma olmalıdır. Ölüme bağlı tasarrufla yapılan kazandırma denkleştirmeye tabi değildir. Kazandırma karşılıksız olmalıdır. Kazandırma, miras payına mahsuben (iadeye tabi olarak) yapılmalıdır. Bağış amaçlı yapılan kazandırmalar denkleştirmeye (iadeye) tabi değildir, bu nedenle miras bırakanın bağış amacının olup-olmadığı ayrıntısıyla araştırılmalıdır. Altsoya yapılan kazandırma aksi miras bırakan tarafından açıkça belirtilmemişse karine olarak denkleştirmeye (iadeye) tabidir....
Gelinen aşama itibariyle, birleştirilen 2008/129 Esas ve 2007/371 Esas sayılı davalarda; davacıların öncelikle mirasta denkleştirme istedikleri gözetilerek, davalılar ..., ... ve ...’ya şirket hisse devri, bedeli ödenerek 2019 ada 7 sayılı parselin satın alınması ve bankalardaki hesaplarına para yatırılması işlemlerinin iadeye tabi olduğu, davalı ... yönünden ise, iade hükümlerinin uygulanmayacağı, ancak tenkis hükümlerinin uygulanması gerektiği, tenkis değerlendirmesi yapılırken de denkleştirme sonrası hüküm altına alınacak miktar değişeceğinden, yeniden bilirkişi raporu aldırılarak davalı ...’in tenkis sorumluluğunun devam edip etmediğinin ortaya çıkarılması gerektiği saptanmıştır....
babasından pay almamak pahasına ve bu konuda anne T5 da ikna edilmek sureti ile murisin terekesi pay edildiğini, satılan dükkanların parasının anne T5’a eşinden kalan ¼ hissesine karşılık verildiğini, kardeşler arasında durumu en iyi olan T3 babasından miras payı almadığını, gelen tapu kayıtlarından açıklanan durum sabit olacağını, gelen tapu kayıtlarının incelenmesinden sonra sabit olan durumun, muris sağlığında mezkür davadaki davalı olan çocuklarına hiçbir tasarrufta bulunmadığını, bu sebeple mirasta iade veya denkleştirme davasının unsurları oluşmadığını, tüm bu açıklamaların yanında murisin bu paylaşmadan sonra pay edilecek başka taşınmazı olmayıp, murisin tüm terekesinin pay edildiğini, mirasçılar arasında bu muris açısından pay edilecek başka bir mal varlığı kalmadığını, mirasta iade, mirasta denkleştirme, tapu iptal ve tenkis davaları eda davası hükmünde olup, ayni zamanda tespit talebini de kapsadığından, davacının tespit talebi de HMK’ya göre dinlenebilir bir talep olmayıp usule...
nın 669. maddesi gereğince "mirasta denkleştirme" hukuksal nedenine dayalı alacak isteğine ilişkindir. Davacı taraf "ortak muris Ahmet Mithat Irkdaş'ın, davalı kızının hesabına sağlığında hukuki fiil ehliyetinin olmadığı bir dönemde karşılıksız para aktardığını, bu paranın mirasta iade ve denkleştirmeye tabi olduğunu" iddia etmektedir. Davalı taraf ise "ortak muris baba ile o dönemde sağ olan anneye uzun zaman kendisinin baktığını, muris ile ortak hesaplarına aktarılan paranın da anne ve babasının ihtiyaçları için kullanıldığını, mirasta iade edilecek nitelikte bir para olmadığını" savunmaktadır. Taraflar arasında; bir miktar paranın ortak muris tarafından davalı ile murisin ortak hesabına yatırıldığı konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık; "muris tarafından davalı mirasçı hesabına aktarılan paranın mirasta iade ve denkleştirmeye tabi olup olmadığı, bu anlamda davacının davalıdan herhangi bir alacağının bulunup bulunmadığı, varsa miktarı" noktalarında toplanmaktadır. TMK.'...
Asliye Ticaret Mahkemesince, davanın mirasta denkleştirme ve tenkis istemine ilişkin olduğu ve ihtilafın Asliye Hukuk Mahkemelerinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Asliye Hukuk Mahkemesi ise, TTK 4/1-a maddesi gereği şirketler hukuku hükümlerinin uygulanmasını gerektiren davaya bakma görevinin Asliye Ticaret Mahkemelerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 4/1. maddesinde her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işlerinin ticari dava ve ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi sayılacağı hüküm altına alınmıştır. Buna göre bir uyuşmazlığın ticari nitelikte olabilmesi için, her iki tarafın da ticari işletmesini ilgilendirmesi yahut aynı maddenin alt bentlerinde düzenlenen istisnalardan birine dahil olması gerekmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 15.11.2011 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 26.03.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar vekili ve davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, mirasta denkleştirmeye ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davacı ve davalılar temyiz etmiştir. Tarafların murisi ... sağlığında ...parsel no'lu taşınmazları davalılardan ...'a, aynı yer 884 ve 887 parsel no'lu taşınmazları davalılardan ...'a resmi sözleşme ile kayıtsız, şartsız ve bedelsiz olarak hibe etmiştir....
a dört adet taşınmaz satın aldığını, murisin 20.09.2009 tarihinde vefat ettiğini açıklayarak, mirasta iade sebebiyle taşınmazların tapu kaydının iptaliyle ortak muris adına yada veraset ilamındaki hisseleri oranında mirasçıları adına tapuya tesciline, olmadığı takdirde 10.000 TL’nin mirasta denkleştirme ve iade kapsamında fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere kazandırmanın yapıldığı tarihten itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir. Dava dilekçesi, 27.03.2010 tarihinde davalı ...’in annesi... imzasına tebliğ edilmiş,... 29.03.2010 tarihli vekaletname ile kendi adına asaleten, ...'a velayeten ... Barosu Avukatlarından Av.... ile Av. ...'yu vekil tayin etmiştir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : None NUMARASI : 2021/91 ESAS DAVA KONUSU : Mirasta Denkleştirme, Olamazsa Tenkis KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, davalı şirket vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla HMK'nın 352 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi....
