Müdürlüğüne yazılan yazılara "ilgili yerde tahsis çalışmalarının devam ettiği", "Dulköy Mahallesi 103 ada 73 parsel sayılı taşınmazın 4342 sayılı Mera Kanunu kapsamındaki mera, yaylak, kışlak, otlak ve umuma ait çayır alanlarından olmasına rağmen kadastro çalışmaları sırasında mera dışında bırakıldığı", "mera alanı tespit çalışmaları 13.04.2005 tarihinde tamamlanmış ise de, kadastro tespit askılarının incelenmesi neticesinde 2 nolu Mera Tespit Dosyasına uyulmadığı anlaşıldığından, 19.09.2007 tarihinde dava açılması için mal müdürlüğüne bildirimde bulunulmuştur" şeklinde cevapların verildiği görülmüştür. Bu kez mahkemece tekrar davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hükmü davacı ... temsilcisi temyiz etmiştir. Bozmaya uyulmakla birlikte bozma kararı gereği yerine getirilmemiştir. Mera tahdit ve tespit çalışmalarının tamamlandığı İl ... Müdürlüğünce bildirilmiş ise de, bu durum Mera Komisyonu çalışmalarının kesinleştiğini göstermemektedir....
Mera komisyon çalışmaları sırasında ise 4342 Sayılı Mera Kanununun 5.maddesinden yararlanılarak mera kaynakları arasına alınmıştır. 4342 sayıl Mera Kanununun 9. maddesine 4916 sayılı Yasanın 27. maddesi ile eklenen 7. fıkra ile; “Belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde bulunan, Devletin hüküm ve tasarrufu altında veya Hazinenin özel mülkiyetindeki arazilerin mera, yaylak veya kışlak olarak tespit ve tahdit çalışmalarından önce Maliye Bakanlığından izin alınır” hükmü getirilmiştir. Görüldüğü üzere, bu nitelikteki bir yerin 4342 sayılı Mera Kanununun 5.maddesinden yararlanılarak mera kaynakları arasına alınması anılan yasa hükmü uyarınca tespit ve tahdit çalışmalarından önce Maliye Bakanlığından izin alınmasına bağlıdır. Somut uyuşmazlıkta, ilgili mera komisyonundan yukarıda zikredilen şekilde izin istenip istenmediği sorulup saptanmamıştır....
Dava konusu taşınmaz tapuda davacı Hazine adına kayıtlı olup, mera tahsis çalışmaları sırasında mera kaynakları arasına alınarak tahsis edildiği anlaşılmaktadır. 4342 sayıl Mera Kanununun 9. maddesine 4916 sayılı yasanın 27. maddesi ile eklenen 7. fıkra ile; “Belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde bulunan, Devletin hüküm ve tasarrufu altında veya Hazinenin özel mülkiyetindeki arazilerin mera, yaylak veya kışlak olarak tespit ve tahdit çalışmalarından önce Maliye Bakanlığından izin alınır” hükmü getirilmiştir. Görüldüğü üzere, bu nitelikteki bir yerin 4342 sayılı Mera Kanununun 5.maddesinden yararlanılarak mera kaynakları arasına alınması anılan yasa hükmü uyarınca tespit ve tahdit çalışmalarından önce Maliye Bakanlığından izin alınmasına bağlıdır. Somut uyuşmazlıkta, değinilen biçimde işlem yapılmadığından dava konusu yerin mera kaynakları arasına alınması olanaklı değildir....
Bu durumda daha önce hiç kadastrosu yapılmayan ya da daha önce arazi kadastrosu yapılarak kesinleşen taşınmazlar hakkında mera komisyonunca yapılan tespit, sınırlandırma ve tahsis işlemlerine ilişkin mera komisyonu kararlarına karşı 4342 sayılı mera Kanunu'nun 13/4. maddesi gereğince yapılan ilan ya da tebliğden itibaren 30 günlük süre içerisinde açılacak davalara bakma görevinin Asliye Hukuk Mahkemelerine ait olduğunun kabulü zorunludur. Görev, kamu düzenine ilişkin olup, mahkemece re'sen gözetilmesi gerekir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2022/1944 KARAR NO : 2022/2003 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : MESUDİYE ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 10/02/2022 NUMARASI : 2020/30 ESAS, 2022/54 KARAR DAVA KONUSU : Mera, Yaylak ve Kışlağa İlişkin Davalar (Mera Tespit Komisyonu Kararının İptali) KARAR : Mesudiye Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 10/02/2022 tarih, 2020/30 esas 2022/54 karar sayılı kararına karşı, davacı vekili tarafından süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde, TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Ordu Mera Komisyon Başkanlığının 08/01/2019 tarih ve 2019/01 karar sayılı Ordu Valilik makamının 21/01/2019 tarihli valilik onaylı kararı ile Ordu ili Mesudiye ilçesi idari sınırları içerisinde bulunan Ordu Mera Komisyonu Başkanlığı tarafından yapılan mera tespit ve tahdit işlemlerinde Ordu ili Kabadüz ilçesine bağlı...
Dava, mera komisyon kararının iptali ve taşınmazın orman olarak tescili istemine ilişkindir. Mahkemece davalı İzmir Gıda Tarım ve Hayvancılık il Müdürlüğü husumetiyle davaya devam edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve Kanuna aykırıdır. Şöyle ki; davacı Orman İşletmesi, mera özel sicilindeki kaydın iptali ile 4342 sayılı Kanuna göre mera komsiyonu tarafından yapılan tespit, tahdit ve tahsisin iptali istemiyle eldeki davayı açmıştır. 4342 sayılı Mera Kanununun Mera, Yaylak ve Kışlakların Hukuki Durumu kenar başlıklı 4.maddesinde, mera, yaylak ve kışlakların kullanma hakkı bir veya birden çok köy veya belediyelere ait olduğu, bu yerlerin Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu açıklanmıştır. Aynı Kanunun 6.maddesinde; mera yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisinin Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca (Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı) yapılacağı ifade edilmiştir....
Dava konusu taşınmaz kadastro çalışmaları sırasında 104 ada 1 parsel numarasını almışsa da; 2003 yılında Bilecik İl Tarım Müdürlüğüne bağlı Mera Komisyonunca yapılan çalışmalar sonucunda mera olarak Sorguncukahiler köyü tüzel kişiliği adına tahsis edilmiştir. Bu köyde kadastro sonuçları 20.10.2008 ve 20.11.2008 tarihleri arasında ilan edilmiş ve 21.11.2008 tarihinde kesinleşmiştir. Kadastro çalışmalarından önce 2003 yılında yapılan Mera Komisyonu çalışmaları sonucunda dava konusu taşınmazın mera olarak sınırlandırılması ve tahsisi kesinleşmiş, özel siciline kaydedilmesi içinde 28.11.2005 tarihli yazıyla Tarım İl Müdürlüğünce evraklar Tapu Sicil Müdürlüğüne gönderilmiştir. Tapu Sicil Müdürlüğünce de özel siciline 104 ada 1 parsel 65.678,95 m2 yüzölçümlü olarak kaydedilmiştir. 4342 sayılı Mera Kanununun 4. maddesine göre mera, yaylak ve kışlakları kullanma hakkı bir veya birden çok köy veya belediyeye aitttir. Bu yerler Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır....
Bu süre içinde ilgili komisyonlar tarafından mera, yaylak ve kışlakların tespit ve tahdidi yapılarak, durum Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne intikal ettirilir) hükmü ile aynı maddenin 7. fıkrasındaki (komisyonlar, yukarıda belirlenen süre içinde mera tespit ve tahdit işlemlerini yapmadığı takdirde, bu işlemler 3402 Sayılı Kadastro Yasası hükümlerine göre kadastro komisyonlarınca gerçekleştirilir) hükmü karşısında, mera komisyonu tarafından tesbit ve tahdidi yapılarak Tapu Kadastro Genel Müdürlüğüne intikal ettirilen, ya da yasada öngörülen sürede komisyonca tesbit ve tahdidin yapılmaması nedeniyle bu işlemlerin arazi kadastro ekiplerince yapılarak kadastro tutanağı düzenlenen taşınmazlar hakkında 3402 Sayılı Yasanın 11/1....
İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; 6100 sayılı HMK'nun 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek inceleme yapılmıştır. Dava, mera, yaylak ve kışlağa ilişkin davalar (tapu iptali ve yayla olarak sınırlandırma) istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama neticesinde davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmiş, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. "...Dava, meranın aidiyetinin tespiti istemine ilişkindir. Mera, bir veya birden fazla köy veya kasaba halkına bağımsız veya birlikte tahsis edilmiş ya da kadimden beri hayvan otlatmak amacıyla kullanılan, hak sahiplerinin üzerinde intifa hakkı olan arazi parçasıdır....
Hükmü, davalı köy tüzele kişilikleri temyiz etmiştir. 4342 sayılı Mera Kanunu’nun 3. maddesinde yapılan tanıma göre mera, hayvanların otlatılması ve otundan yararlanması için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yerlerdir. Mera, yaylak ve kışlakların kullanma hakkı bir veya birden çok köy veya belediyeye ait olabilir. Yasanın 4. maddesi hükmüne göre de, mera komisyonunun henüz görev başlamadığı yerlerde evvelce çeşitli kanunlar uyarınca yapılmış olan tahsislere ve teessüs etmiş, teammüllere göre meranın köy veya belediye halkı tarafından kullanılmasına devam olunur. Ancak; bir yerde mera komisyonu faaliyetine başlamış ise mera, yaylak ve kışlakların kullanımında kadim kullanma şeklinin bir önemi kalmaz ve tahsis “ihtiyaç” kriterine göre yapılır....
