"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : ELATMANIN ÖNLENMESİ-YIKIM-MUHTESAT BEDELİNİN TAZMİNİ Taraflar arasında görülen el atmanın önlenmesi, yıkım ve muhtesat bedelinin tazmini davası sonunda yerel mahkemece asıl ve karşı davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davacı/karşı davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hâkimi ...’un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Asıl dava, imar parseline el atmanın önlenmesi,yıkım, karşı dava ise muhtesat bedelinin tazmini isteklerine ilişkindir....
Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mera, yaylak ve kışlaklar özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zamanaşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz (4342 sayılı Mera Kanunu m.3,4). 2. Meraya el atmanın önlenmesi davası, kadim yararlanma hakkı olan Köy veya Belediye Tüzel Kişiliği ya da taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olması nedeniyle Hazine tarafından açılabilir. 3. Değerlendirme 1. Davacı Hazine 164 parsel sayılı mera parseline el atmanın önlenmesi ve kâl isteminde bulunmuştur. Mahkemece yapılan keşif sonucunda alınan raporlarda davalının dikenli tel çekmek ve yapı yapmak suretiyle meraya tecavüz ettiği tespit edilmiştir. 2....
Davalılar vekili mahkememize sunmuş olduğu 07/03/2018 tarihli dilekçesi ile dava konusu faaliyetin müvekkilinin değil Karayolları Genel Müdürlüğü'nün tasarrufu olup, taraflarına husumet yöneltilmesinin yerinde olmadığını, davanın husumet yönünden reddine karar verilmesini talep etmiştir. Dava tapulu taşınmaza el atmanın önlenmesi davasıdır. Dairemizin görevleri: "1- 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunundan kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar, 2- Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan el atmanın önlenmesi, taşınmaz ve muhtesat bedellerinin tahsili davaları sonucu verilen hüküm ve kararlar, 3- İmar uygulaması sonucu bedele dönüştürülen taşınmaz bedelleri ile imar uygulaması sebebi ile oluşturulan ipotek bedellerinin artırılması ve eksiltilmesi ile ilgili davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar, 4- 775 sayılı Gecekondu Kanunu’ndan kaynaklanan tazminat davaları sonucu verilen hüküm ve kararlar"ın istinaf incelemesini yapmaktan ibarettir....
Anayasanın 35. maddesi ile koruma altına alınmış, ayrıca bu husus 4721 s. TMK' nun 683 maddesinde; ''Bir şeye malik olan kimse, hukuk düzeninin sınırları içinde, o şey üzerinde dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sahiptir. Malik, malını haksız olarak elinde bulunduran kimseye karşı istihkak davası açabileceği gibi, her türlü haksız elatmanın önlenmesini de dava edebilir'' şeklinde hüküm altına alınmıştır. Somut olayda el atmanın önlenmesi talebi mülkiyet hakkına dayanmaktadır ve kaynağını Türk Medeni Kanunu'nun 683. maddesinden almaktadır. El atmanın önlenmesi davası, mülkiyet hakkına vaki saldırının ya da müdahalenin önlenmesi olarak tanımlanabilir. El atmanın önlenmesinde maksat malına haksız olarak müdahale edilen ve onu kullanmasına engel olunan malikin bu engellemeyi bertaraf etmesinin sağlanmasıdır....
Başkanlar Kurulunun 26.1.2009 gün ve 1 sayılı kararı ile “orman kadastrosu kesinleşmiş olsun olmasın, orman kadastrosu ve orman rejimi dışına çıkarma ile ilgili tutanak ve haritaların uygulanmasını veya orman araştırması yapılmasını gerekli kılan, hazine ve orman yönetiminin taraf olduğu kadastro tespitine itiraz, tescil yada tapu iptali-tescil, tapu kayıtları üzerindeki orman ve 2-B madde şerhleri ile bu alanlardaki muhtesat ve zilyetlik şerhlerinin kaldırılması veya konulması, el atmanın önlenmesi istekleri ile ilgili olarak; kadastro, asliye ve sulh hukuk mahkemelerince verilen kararların temyiz incelemesinin 2.2.2009 tarihinden itibaren 20.Hukuk Dairesince yapılmasına” karar verilmiştir. Davaya konu taşınmazın sınırlarında orman vasfı ile tescil edilen taşınmaz olduğu davalı hazine orman iddiasında bulunduğuna göre mahkemece orman araştırması yapılması gerekmektedir....
Taraflar arasındaki asıl davada, kadastro öncesi nedenlere dayalı tapu iptali ve tescil; karşı davada, el atmanın önlenmesi ve kâl istemlerinden dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın reddine; karşı davanın kabulüne karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının davacı-karşı davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının "gerekçesi düzeltilmek suretiyle istinaf talebinin esastan redddine" karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı- karşı davalı vekili tarafından temyiz edilmiş ve Dairemizin 20.09.2022 tarih ve 2021/7450 Esas, 2022/5331 Karar ... kararı ile bozulmuştur. Bölge Adliye Mahkemesince, asıl davada tapu iptali ve tescil istemi yönünden Dairemiz bozma kararına uyulmasına; karşı davada el atmanın önlenmesi ve kâl istemi yönünden Dairemiz bozma kararına direnilmesine karar verilmiş, kararın davacı-karşı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine 6100 ......
D)İSTİNAF NEDENLERİ Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın çaplı taşınmaza el atmanın önlenmesine ilişkin olduğu, mahkemenin davanın reddi kararının yasaya uygun olsa da taşınmaz değeri üzerinden harcın tamamlanmadığını ve bu dava değeri üzerinden davalı müvekkil lehine vekalet ücretine de hükmedilmemiş olduğunu, bu yönlerden ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir. E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava, el atmanın önlenmesi ve eski hale getirme istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmiş, karara karşı davalı vekili istinaf yoluna başvurmuştur. Mülkiyet hakkı anayasa ve yasalarla gerekse Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve ek protokolleri ile kabul edilmiş temel haklardandır....
İlçesi Daldere Köyü çalışma alanında bulunan 180 ada 1 parsel sayılı 217.605,18 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, kadimden beri köy halkı tarafından mera olarak kullanıldığı belirtilerek ve Sulh Hukuk Mahkemesinde davalı olduğundan söz edilerek malikhanesi açık bırakılmak suretiyle tespit edilmiştir. Davacılar ... ve arkadaşları tarafından ... ve Daldere Köyü Tüzel Kişiliği aleyhine açılan el atmanın önlenmesi davası, çekişmeli taşınmaz hakkında tutanak düzenlenmiş olması nedeniyle ... Mahkemesine aktarılmıştır. Asli müdahiller ... ve arkadaşları çekişmeli taşınmazın mera vasfında olmadığı ve kendilerinin zilyetlikleri altında bulunduğu iddiasıyla; asli müdahil ... ise, çekişmeli taşınmazın kadim mera olduğu iddiasıyla davaya katılmışlardır. Yargılama sırasında 6360 sayılı Yasa uyarınca ... ve ... davaya dahil edilmiştir. ......
Dava ; "Kamulaştırma (Kamulaştırma (Kamulaştırmasız El Koyma Nedeniyle El Atmanın Önlenmesi)" istemine ilişkindir. Kayseri Bölge Adliye Mahkemesinin iş bölümü, Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/07/2022 tarih ve 1047 sayılı kararı ile belirlenmiştir. Ancak 01/09/2022 tarihinden itibaren Hukuk Daireleri arasındaki iş bölümü kriterleri yeniden düzenlenmiştir. Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi'ne ilişkin iş bölümü kurallarının 1. maddesinde" 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunundan kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar " ile 2. Maddesinde "Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan el atmanın önlenmesi, taşınmaz ve muhtesat bedellerinin tahsili davaları sonucu verilen hüküm ve kararlar" düzenlenmiş olduğundan, istinaf incelemesi görevinin Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 1....
Her ne kadar mahkemece verilen önceki günlü hükmün temyiz incelemesi dairemizce yapılmış ve hüküm bozulmuş ise de, Başkanlar Kurulunun 26.1.2009 gün ve 1 sayılı kararı ile “orman kadastrosu kesinleşmiş olsun olmasın, orman kadastrosu ve orman rejimi dışına çıkarma ile ilgili tutanak ve haritaların uygulanmasını veya orman araştırması yapılmasını gerekli kılan, hazine ve orman yönetiminin taraf olduğu kadastro tesbitine itiraz, tescil yada tapu iptali-tescil, tapu kayıtları üzerindeki orman ve 2-B madde şerhleri ile bu alanlardaki muhtesat ve zilyetlik şerhlerinin kaldırılması veya konulması, el atmanın önlenmesi istekleri ile ilgili olarak: kadastro, asliye ve sulh hukuk mahkemelerince verilen kararların temyiz incelemesinin 2.2.2009 tarihinden itibaren 20.Hukuk Dairesince yapılmasına” karar verilmiştir. Davaya konu taşınmazın sınırında orman bulunduğundan davada orman araştırması yapılması gerekmektedir....
