"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit- istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Dava, kaçak elektrik ve usulsüz elektrik kullanıldığı gerekçesiyle tutulan tutanaklar ve ceza ihbarnamesi nedeniyle davacının borçlu olmadığının tespiti ile yapılan ödemelerin ödeme tarihlerinden itibaren ticari faiziyle birlikte davalıdan istirdatı istemine ilişkindir. Davalı vekili, yetki ilk itirazı ve zamanaşımı definde bulunmuş, esas savunmasında davacının kaçak elektrik kullandığının ... Ölçü ve ...Müdürlüğü' nce tespit edildiğini belirterek, yapılan hesaplamanın doğru olduğunu beyanla davanın reddi gerektiğini savunmuştur....
GEREKÇE: Dava, davacı borçlu tarafından davalı alacaklıya haricen yapılan ödemeler sebebiyle icra dosyasında menfi tespit ve fazla ödenen bedelin istirdadı istemine ilişkindir. İcra İflas Kanunu md. 72’ye göre borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Borçluyu menfi tespit davası açmaya zorlayan takibin haksız ve kötü niyetli olduğu anlaşılırsa, talebi üzerine, borçlunun dava sebebi ile uğradığı zararın da alacaklıdan tahsiline karar verilir. Takdir edilecek zarar, haksızlığı anlaşılan takip konusu alacağın yüzde yirmisinden aşağı olamaz. Borçlu, menfi tespit davası zımnında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir. Menfi tespit davalarında davacı borçlu, davalı alacaklı ile arasında hiçbir hukuki ilişki bulunmadığını, borcun hiç doğmadığını iddia ediyorsa ispat yükü davalı alacaklı üzerindedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davasında ... Asliye Hukuk (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) ve ... 6. Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü: K A R A R- Dava, menfi tespit, istirdat ve ipoteğin terkini istemine ilişkindir. ... Asliye Hukuk (Ticaret) Mahkemesi'nce, ipotek bedelinin ödenmesi sebebiyle borçlu olmadığının tespiti ve buna bağlı olarak fazla ödeme ile ilgili istirdat ve ipoteğin terkini istemiyle icra dosyasına bağlı olarak açılan davanın icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. ......
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit-istirdat-zayi nedeniyle çek iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı menfi tespit-istirdat davasının reddine zayi nedeniyle çek iptali davası konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına yönelik olarak verilen hükmün davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde taraflardan kimse gelmemiş olduğundan, incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit-istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı menfi tespit talebinin kabulüne, istirdat talebinin kısmen kabul, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, davalının müvekkili aleyhine 44.000 TL bedelli senede dayalı icra takibi yaptığını, senet bedelinin takipten önce müvekkiline ait taşınmazın 85.000 TL bedelle davalıya devredilmek suretiyle fazlasıyla ödenmesine rağmen davalının icra işlemlerine devam ettiğini belirterek, müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine ve fazla ödenen miktarın istirdatı ile kötüniyet tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Mahkemece toplanan delillere göre; davanın menfi tespit ve istirdat davasında istirdadına karar verilen miktarın ödeme tarihinden itibaren işleyecek faizinin davalıdan tahsili istemine ilişkin olduğu, davacının menfi tespit ve istirdat davasında faiz talebinin bulunmadığı, ancak uğranılan zararlara ilişkin dava ve talep haklarının saklı tutulduğu, davanın kabulüne ilişkin kararın kesinleştiği, asıl alacağın ödenmesi için açılan davada faiz isteme hakkı saklı tutulmamış olsa bile daha sonra faiz için ayrı dava açılabileceği, BK'nın 113/2 maddesine göre asıl borç için dava açılması sırasında değil asıl borcun ödenmesi sırasında işlemiş faizleri isteme hakkı saklı tutulmamış ise artık faizin istenemeyeceği, ancak mahkeme kararı kesinleşmeden iş bu dava açıldığından İİK'nın 72/5 maddesi de gözetilerek davacının artık bu hakkını saklı tuttuğu ve faize ilişkin bu davayı açabileceğinin kabul edildiği, ödeme tarihinden itibaren faize hükmedildiği, faiz alacağının hesabında avans faiz oranı uygulandığı...
Kurumu’nun 30.01.2007 tarihli raporuna göre; takip konusu bononun yapılacak işin teminatı olarak verildiği, davacının edimini yerine getirdiği ispat edildiğinden yapılan ödemeler yönünden istirdat, ödenmeyen kısım yönünden ise menfi tespit talebinin kabulüne, davalı alacaklının kötüniyeti ispat edilemediğinden tazminat talebinin reddi gerektiği gerekçesiyle icra takip dosyasında davacı tarafından davalıya yapılan 393,55 TL. 06.10.2004, 133,45 TL.nin 13.07.2004, 116,50 TL.’nin 09.06.2004, 133,00 TL.nin 12.05.2004, 127,40 TL’nin 01.04.2004, 192,55 TL’nin 10.03.2004 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacıya verilmesine, kalan miktar üzerinden davacının borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Dava, İİK.’nın... maddesine dayalı menfi tespit talebini de içermektedir. Mahkemece, davacının borçlu olduğu miktar saptanarak ...borçlu olduğunun tespitine karar verilmiş, borçlu olmadığı miktar belirlenerek menfi tespite hükmedilmediği görülmüştür. Menfi tespit davalarında borçlu olunmayan miktar saptanarak karar verilmesi gerekirken mahkemece yazılı şekilde karar verilmesi İİK.’nun 72. maddesine uygun olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre öteki temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine,... gününde oybirliğiyle karar verildi....
Yukarıda yapılan açıklamalar neticesinde menfi tespit davasında arabucuya başvurulmasının dava şartı olup olmadığının irdelenmesi gerekmektedir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 106. maddesinde düzenlenen tespit davasının özel bir şekli olan menfi tespit davası, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat davası olarak nitelendirilemez. Bu dava sonucunda, borçlunun borçlu olmadığının anlaşılması halinde borçlu olunmayan kısım belirtilmek suretiyle olumsuz tespit hükmü kurulmaktadır. Menfi tespit davasının istirdat davasına dönüştüğü hâllerde dahi olumsuz tespit hükmü kurulması gerekmektedir. Başka bir deyişle, menfi tespit davasının niteliği gereği verilen kararlarda, yalnızca davacının borçlu olup olmadığı belirlenmekte, borçlu olmadığı kısma ilişkin olumsuz tespit hükmü kurulmaktadır. Bu hüküm, herhangi bir alacağın tahsilini gerektirir nitelikte bir ilam olmadığından esasa yönelik olarak İİK m. 32 uyarınca doğrudan ilamların icrası yolu ile takibe konulamaz....
in borcunu üstlenerek dava konusu senedi verdiğini kabul ettiğini, üçüncü kişinin fiilini taahhüt ederek verilen senette malen veya nakden ibaresinin bir öneminin olmadığını, menfi tespit ve istirdat davasının şartlarının oluşmadığını belirterek davanın reddine ve en az % 40 tazminata karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, toplanan delillere göre; davacı tarafın herhangi bir itirazı kayıt ileri sürmeksizin davalı ile borç ödeme protokolü imzalayarak borcun tamamını kabul ile ödeme yaptığı, bu nedenle borçlu bulunmadığının tespiti ile istirdat davası açamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
