DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 17/03/2021 KARAR TARİHİ : 19/12/2022 KARAR YAZIM TARİHİ : 22/12/2022 Mahkememize açılan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda; DAVA: Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle, Müvekkilin yetkii hamili olduğu ancak sahte ciro atılarak yetkisiz davalının eline geçen ve ödeme yasağına rağmen keşideci olan diğer davalı tarafından bedeli yetkisiz davalıya ödenen...Bankası...Maltepe Şubesine ait 07.12.2018 tarihli 6957144 nolu 489.085,00 TL çek bedelinin çek tazminatıyla birlikte ödeme gününden itibaren işleyecek en yüksek ticari faiziyle birlikte davalılardan müştereken/müteselsilen tahsili ile müvekkile ödenmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Aile Mahkemesi'nde açılan menfi tespit davasına ilişkin borcun ödenmesi nedeniyle, o davanın konusuz kaldığına ilişkin olduğunu, mahkemeni yanlış anlaması ve düzeltilmeye çalışılsa da zaptın değiştirilmediğini, kararın bu şekilde yazıldığını, mahkemenin borcun ödenip ödenmediğini araştırmadan dava ile ilgisi olmayan menfi tespit davası ile ilgili beyanına göre karar verdiğini, bu nedenlerle mahkeme kararının kaldırılması gerektiğini belirtmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Tüm dosya kapsamı uyarınca; uyuşmazlık, ilamlı icra takibinde takibin iptali istemine ilişkindir. Davacı- borçlu icra hukuk mahkemesine başvurusunda; Bursa 11 İcra Dairesi'nin 2019/14011 esas sayılı takip dosyasına ilişkin takibe itirazda bulunarak takibin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmiştir. Davalı- alacaklı tarafından başlatılan ilamlı icra takibinin dayanağının İstanbul Anadolu 8....
Maddesi kapsamında açılan menfi tespit davası olduğu kabul edilerek yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda; davalıların takip borçlusu olduğu, İİK'nın 89. Maddesine göre açılan davalarda husumetin takip alacaklısına yöneltilmesi gerektiği değerlendirmesi ile pasif husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır....
Davada diğer talep olan davacının çek nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespiti talebinin yani menfi tespit davasının arabuluculuk dava şartına tabi olup olmadığı hususuna gelince, menfi tespit davasında davacı, davalıya borçlu olmadığının tespitini istemekte, buna karşın davalı taraf davacının borçlu olduğunu savunmaktadır. Netice itibarıyla mahkeme menfi tespit davasında davacının borçlu olup olmadığının tespiti ile birlikte davalının da alacaklı olup olmadığının tespitini yapacaktır. Şu halde menfi tespit davasında dava konusunun bir miktar alacağa ilişkin olduğu açık olup 7155 sayılı Yasa'nın 20. maddesi ile TTK’nin 5. maddesine eklenen 5/A maddesi kapsamında menfi tespit davasında arabulucuya başvurmak dava şartı ise de arabuluculuk dava şartına tâbi olmayan çek istirdadı davası ile birlikte açıldığından eldeki davada menfi tespit talebi de arabulucuk dava şartına tâbi olmayacaktır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE : Mahkememiz nezdinde açılan dava konusunun, davacı tarafından ileri sürülen "menfi tespit" talebi olduğu anlaşılmaktadır. Menfi Tespit Davası; davalı tarafından varlığı iddia edilen bir "hukuki ilişkinin mevcut olmadığının" veya "mevcut bulunan bir alacağın, ödeme, ibra, takas vb. bir nedenle sona erdiğinin" tespiti için açılan davadır....
Kural olarak menfi tespit davalarında, ispat yükü alacaklı olduğunu iddia eden tarafa düşer. Eldeki davada, davalı taraf alacaklı olduğunu ileri sürerek alacak talep ettiğine göre alacağın dayanağını, varlığını ve miktarını ispat ile yükümlüdür. Kuşkusuz 6100 Sayılı HMK'nin 191.maddesi gereğince diğer taraf karşı ispat faaliyeti kapsamında delil gösterebilmektedir. Tespit davası ise 6100 sayılı HMK ' nin 106. maddesinde; 1- Tespit Davası yolu ile mahkemede bir hakkın veya hukuki ilişkinin varlığının yada yokluğunun yahut bir belgenin sahte olup olmadığının belirlenmesi talep edilir. 2- Tespit davası açanın kanunlarda belirtilen istisnai durumlar dışında bu davayı açmakta hukuken korunmaya değer güncel bir yararı bulunmalıdır. 3- Maddi vakıalar tek başlarına tespit davasının konusunu oluşturamaz." hükmü olarak düzenlenmiştir....
Asliye Ticaret Mahkemesince, emsal kararlar gerekçe gösterilerek "...İİK 89 maddesine dayalı olarak açılan menfi tespit davalarında görevli mahkemenin Asliye hukuk mahkemeleri olduğu yüksek yargı kararlarıyla kabul edilmiş ve bu davaların ticari dava olmadığı, davacı ve davalı takip alacaklısı arasında doğrudan bir ticari ilişki bulunmadığı, uyuşmazlığın takip hukukundan kaynaklı olduğu benimsenmiştir. Mahkememizde açılan davanın TTK'nın 4. ve 5. maddeleri kapsamında "ticari dava" olarak nitelendirilemeyeceği ve davaya bakmanın Asliye Hukuk Mahkemelerinin görevi kapsamında olduğu..."denilmek suretiyle karşı görevsizlik kararı verilmiştir. Dava İ.İ.K.’nun 89/III maddesine istinaden gönderilen haciz ihbarnamesi nedeniyle ihbarnameye muhatap olan üçüncü kişi tarafından açılan menfi tespit davasıdır....
Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit DAVA TARİHİ : 31/08/2023 KARAR TARİHİ : 04/09/2023 Mahkememizde görülmekte olan 3. Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; Antalya Genel İcra Dairesi ... E sayılı dosya kapsamında müvekkilin babası borçlu ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün davalı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davalı vek.Av.... gelmiş, diğer taraftan kimse gelmemiş olduğundan onun yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Davacı, ... ilçesinde eczacı olduğunu, davalının hamili olduğu, 08.11.2008 tarihli 21.833,34 TL.lik ve 10.11.2008 tarihli 21.908,06 TL.lik çeklerdeki imzanın kendisine ait olmadığını ileri sürerek borçlu olmadığının tespiti ile çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Yukarıda görüldüğü gibi icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası icra takibini kendiliğinden durdurmayacağı gibi mahkemece ihtiyati tedbir yoluyla icra takibinin durdurulmasına karar verilemez. Ancak davacı/borçlunun gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın %15’nden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi (yani icra takibinin beşinci safhası olan paranın alacaklıya ödenmesi safhasını durdurmak) için ihtiyati tedbir karar verilebilir (Kuru, Baki, İcra ve İflas Hukukunda Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası, Ankara 2003, s. 53). Bu durumda, icra takibinden sonra açılmış işbu menfi tespit davasında ancak İİK'nın 72-(3) maddesi kapsamında icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesi şeklinde ihtiyati tedbir kararı verilebilir. Bunun dışında, takibin durdurulması şeklinde ihtiyati tedbire hükmedilemez....
