HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2023/140 KARAR NO : 2023/621 KARAR TARİHİ : 21/03/2023 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : ERZURUM ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ : 22/11/2022 NUMARASI : 2022/482 Esas - 2022/689 Karar DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Erzurum .....İcra Müdürlüğü'nün 2020/... E.sayılı takip dosyasında 89/3'e dayalı Menfi Tespit isteminden ibaret olduğu, davalı takip alacaklısı, dava dışı takip borçlusu ...'...
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARLARI ÖZETİ Erzurum 2.Asliye Hukuk Mahkemesi'nce davanın menfi tespit istemine ilişkin olmasına rağmen haciz ihbarnamelerinin gönderildiği takip dosyasının kambiyo senetlerine mahsus takip olması nedeniyle temel ilişkinin kıymetli evraka dayandığı bu nedenle davanın asliye ticaret mahkemesince görülmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesi'nce davanın İİK.'nın 89/3 maddesinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkin olduğu, taraflar arasında ticari bir ilişki de bulunmadığı gerekçesiyle davanın asliye hukuk mahkemesinde görülmesi gerektiğinden bahisle karşı görevsizlik kararı verilmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Her iki mahkeme tarafından verilen görevsizlik kararları ile çıkan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi amacıyla dosya HMK 21. maddesi uyarınca re'sen merci tayini için Dairemize gönderilmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Dava İİK.’nun 72. maddesine göre açılmış menfi tespit davasıdır.Dairemizin 09.02.2015 gün,2014/10521 E.-2015/1523 K. sayılı bozma ilamına uyularak hüküm fıkrasının (1) nolu bendinde “Davanın kabulüne,davacıların... 1.İcra Müdürlüğü’nün 2008/4392 Esas sayılı takip dosyasından dolayı borçlu olmadıklarının tespitine,davacılar ... ve ... yönünden takibin devamına,” denilerek hükmün kendi içinde çelişki oluşturulmuştur. Bu durum HMK 297. Maddesine aykırı olup kararın bozulması gerekmiştir....
Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit DAVA TARİHİ : 30/06/2021 KARAR TARİHİ: 20/09/2021 Mahkememizde görülmekte bulunan 3. Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili ... Asliye Hukuk Mahkemesine verdiği dava dilekçesinde özetle; davalı ...'nin Antalya ... İcra Müdürlüğünün ......
Mahkemece, HUMK.’nun 9. maddesine göre davalı tarafın yetki itirazının kabulü ile karar kesinleştiğinde talep halinde dosyanın yetkili İstanbul Sulh Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir. Dava, İİK.’nun 72. maddesine dayalı menfi tespit davası olup, somut olayda icra takibine girişilmemiştir. Hal böyle olunca, yetkili mahkemenin belirlenmesinde genel yetki kurallarının gözetilmesi gerekir. Uyuşmazlık, davacı şirketin İzmir Gazi Bulvarı Şubesindeki hesabından, internet bankacılığı yoluyla ve davacının haberi olmadan para çekilmesi olayından kaynaklanmaktadır. Bu durumda HUMK.’nun 17. maddesi uyarınca şubenin bulunduğu İzmir mahkemelerinin de yetkili olduğunun kabulü gerekir....
nın 297/2 (HUMK m. 388) maddesine göre; "Hükmün sonuç kısmında gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların sıra numarası altında açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir." mahkemece "... 2. İcra (...2. İcra) Müdürlüğünün 2011/24217 Esas sayılı icra dosyasında takip sonrası dava öncesi yapılan tahsilatların takip tarihi itibariyle davalı bankaca yapılan ihtar, ihbar, takip açılış masrafları da dikkate alınarak tenzili ile davacının bakiye 1.657,97 TL borçlu bulunduğunun (takip sonrası yapılan masraflar icra müdürlüğünce infazda değerlendirilmek üzere) tespiti ile davanın reddine" şeklinde hüküm tesis edilmiştir. Bu hali ile kurulan hüküm gerekçe tekrar edildiğinden HMK.'nın 297'nci maddesi hükmüne aykırıdır. 2-Ayrıca, dava, İİK' nın 72. maddesine dayalı menfi tespit davasıdır....
Tüm bu hususlar dikkate alındığında İİK 97/a maddesindeki yasal karinenin borçlu dolayısı ile alacaklı lehine olduğundan söz edilmesi mümkün olmayıp, ispat yükü alacaklı yana ait olduğundan haczin İİK 96 ve 97. Maddelerine göre yapıldığının kabulüne dair memur işleminin iptali suretiyle davanın kabulüne karar verilmesinde isabetsizlik bulunmamaktadır. Davalı alacaklı yanca dayanılan belge ve deliller ile iddialar ancak İİK 99. Maddesine göre açılacak istihkak davasında irdelenebilecek hususlar olup, haczin İİK 96. Ve devamı maddeleri gereği yapılması gerektiğini ispata yeter değildir....
İİK 72. maddesi gereğince ihtiyati talep eden geçici hukuki koruma kararlarının genel olarak düzenlendiği HMK hükümleri uyarınca ihtiyati tedbir kararı verilebilmesinin koşulları kapsamında haklığının yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır.İcra ve İflas Kanununun 72/2. maddesine göre, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir sadece icra takibinden önce açılan bir menfi tespit davası olması halinde verilebilecek bir tedbir olup, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında takibin durdurulması yönünde tedbir kararı verilemez. Menfi tespit davasının icra takibinden sonra açılması durumunda ise ancak İİK 72/3. maddesi uyarınca icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesine ilişkin tedbir verilebilir....
E sayılı dosyasında borçlu olunmadığının tespitine ilişkin menfi tespit davasıdır. İlgili ... 4. İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası ile ... tarafından icra takibi açıldığı, dosyanın borçlularının ..., ... Limited Şirketi ile ... A.Ş olduğu, takibin kesinleştiği anlaşılmıştır. Davacı vekili, davanın genel anlamda menfi tespit davası olduğunu beyan etmiş olup İİK 72.maddeye dayalı olarak açılan menfi tespit davası ancak takip borçluları tarafından açılabileceğinden takip borçlusu olmadığı için aktif dava ehliyeti bulunmayan davacının davasının husumet yokluğu nedeni ile reddine, esasa girilmediğinden davalının tazminat talebinin reddine karar vermek gerekmiştir....
E sayılı dosyasında borçlu olunmadığının tespitine ilişkin menfi tespit davasıdır. İlgili ... 4. İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası ile ... tarafından icra takibi açıldığı, dosyanın borçlularının ..., ... Limited Şirketi ile ... A.Ş olduğu, takibin kesinleştiği anlaşılmıştır. Davacı vekili, davanın genel anlamda menfi tespit davası olduğunu beyan etmiş olup İİK 72.maddeye dayalı olarak açılan menfi tespit davası ancak takip borçluları tarafından açılabileceğinden takip borçlusu olmadığı için aktif dava ehliyeti bulunmayan davacının davasının husumet yokluğu nedeni ile reddine, esasa girilmediğinden davalının tazminat talebinin reddine karar vermek gerekmiştir....
