İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini istiyebilir..."...
İlk derece mahkemesi, 05/04/2024 tarihli kararıyla davanın, İİK'nun 72. maddesinde düzenlenen menfi tespite ilişkin olduğu, menfi tespit davalarında ihtiyati tedbir talebine ilişkin İİK'nun 72/3 maddesinin ''İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir." amir hükmünde olduğu, davacının ihtiyati tedbir talebinin mevcut dosya kapsamı, dava dilekçesi içeriği, Denizli İcra Dairesinin ......
GEREKÇE: Dava, İİK'nun 72.maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. Davacı, takibe konu bonoda malen kaydının bulunduğunu ve kendisine mal tesliminin yapılmadığını, bononun bedelsiz kaldığından bahisle menfi tespit isteminde ve ihtiyati tedbir talebinde bulunmuştur. İlk derece mahkemesi tarafından; "İİK 72. maddesi uyarınca verilecek tedbir kararının yaklaşık ispat koşulunu sağlaması gerekmekte olup dosyaya sunulan belgeler ve anlatım ışığında yaklaşık ispatın yerine getirilmediği gerekçesiyle ihtiyati tedbir talebinin reddine" karar verilmiştir. Karar davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir.İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.İİK 72/3 maddesinde; "İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
GEREKÇE: Dava, İİK'nun 72.maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. Davacı, takibe konu bonoda malen kaydının bulunduğunu ve kendisine mal tesliminin yapılmadığını, bononun bedelsiz kaldığından bahisle menfi tespit isteminde ve ihtiyati tedbir talebinde bulunmuştur. İlk derece mahkemesi tarafından; "İİK 72. maddesi uyarınca verilecek tedbir kararının yaklaşık ispat koşulunu sağlaması gerekmekte olup dosyaya sunulan belgeler ve anlatım ışığında yaklaşık ispatın yerine getirilmediği gerekçesiyle ihtiyati tedbir talebinin reddine" karar verilmiştir. Karar davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir. İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. İİK 72/3 maddesinde; "İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
İİK 72/4 "Dava alacaklı lehine neticelenirse ihtiyati tedbir kararı kalkar. Buna dair hükmün kesinleşmesi halinde alacaklı ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almış bulunmaktan doğan zararlarını gösterilen teminattan alır. Alacaklının uğradığı zarar aynı davada takdir olunarak karara bağlanır. Bu zarar herhalde yüzde yirmiden aşağı tayin edilemez." hükmüne yer verilmiştir. Menfi tespit davasının reddi halinde davalı alacaklı lehine tazminata hükmedilebilmesi için alacaklının tedbir nedeni ile alacağına geç kavuşmuş olması gerekir.Mahkemece verilen ihtiyati tedbir kararı icra dosyasına sunularak infaz edildiğine göre alacaklının alacağına kavuşturulması geciktirilmiştir.Davalının tazminat talebi ile ilgili bu yönler gözetilerek bir karar verilmesi gerekirken bu hususta karar verilmemesi doğru olmamıştır....
İcra ve İflas Kanununun 72/2. maddesine göre, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir sadece icra takibinden önce açılan bir menfi tespit davası olması halinde verilebilecek bir tedbir olup, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında takibin durdurulması yönünde tedbir kararı verilemez. Menfi tespit davasının icra takibinden sonra açılması durumunda ise ancak İİK72/3. maddesi uyarınca icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesine ilişkin tedbir verilebilir. Bununla birlikte İİK 72. maddesi uyarınca talep edilen ihtiyati tedbir istemleri değerlendirilirken HMK 389 vd. maddelerinin de dikkate alınması gerekir. HMK 390/3 maddesi "Tedbir talep eden taraf, dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır." hükmünü haizdir....
Talep ihtiyati tedbire itiraza ilişkindir. Yargıtay 19.Hukuk Dairesi' nin 13.02.2020 T.2020/85-454 E.K. sayılı kararı doğrultusunda menfi tespit davaları zorunla ara buluculuğa tabi olmadığından itiraz eden vekilinin bu yöne ilişkin istinaf sebebi yerinde değildir. Davacı açtığı menfi tespit davasında İİK 72/3 maddesi gereğince ihtiyati tedbir talep etmiş, mahkemece talebin kısmen kabulüne menfi tespit davası takipten sonra açıldığından teminat karşılığında icra veznesine girecek paranın alacaklıya verilmemesi yönünde tedbir kararı verilmiş, davalının karara itirazı üzerine itirazın reddine karar verilmiştir. İİK 72/3 maddesinde icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında istem üzerine icra veznesine girecek paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde tedbir kararı verilebileceği düzenlenmiş olup yine maddede teminatın alacağın en az %15 oranında olacağı belirtilmiştir.Mahkemece yasa hükmüne uygun karar verilmiştir....
İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesini isteyebilir. Bu düzenlemeden de anlaşılacağı üzere menfî tespit davasında amaç, bir hukukî ilişkinin veya bir hakkın gerçekten mevcut olmadığının tespitidir....
Buna dair hükmün kesinleşmesi halinde alacaklı ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almış bulunmaktan doğan zararlarını gösterilen teminattan alır. Alacaklının uğradığı zarar aynı davada takdir olunarak karara bağlanır. Bu zarar herhalde yüzde kırktan aşağı tayin edilemez.” Menfi tespit davasında verilen ihtiyati tedbir kararı nedeniyle borçlunun inkar tazminatına mahkum edilmesinin amacı, kanunun bu hükmünde açıkça belirtildiği gibi uygulanan tedbir kararından dolayı alacaklının alacağını geç almaktan kaynaklanan zararını tazmin etmektir. Bu nedenle menfi tespit davasında tedbir kararının icra edilmesi, borçlunun inkar tazminatına hükmedilmesi açısından gerekli bir koşul olup, mahkemece gerekçesi açıklanmadan davalı tarafın tazminat isteminin reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykrıdır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 01.02.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir....
