"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit - istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Dava, davalı tarafından icra takiplerine konu edilen davacının ilk ciranta olduğu, çeklerle borçlu olunmadığının tespiti ve çeklerin istirdatı istemine ilişkindir....
Davalı vekili, davacı ile müvekkili arasında bir cari hesap ilişkisi bulunduğunu, davaya konu çeklerin bu açık hesaptan kaynaklanan alacaklarına mahsuben alındığını, davacının iddialarının sebepsiz zenginleşme amaçlı olduğunu, bu nedenle davanın reddine ve davacı aleyhine alacağın %40' ından aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda, davalının defterlerine göre; davacıya borçlu olduğunun anlaşıldığı, davalının dava tarihinden sonra yaptığı ve belgeleyemediği çıkış işleminin geçerli olmadığı, karşılıksız kalmasına rağmen ödenen çek bedellerinin istirdatı gerektiği belirtilerek, davanın kabulüne ve toplam 40.000-TL tutarındaki çeklerin bedelinin dava tarihinden itibaren yasal faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
E. sayılı takip dosyasında davacının borçlu olarak yer almadığı bu denenle menfi tespit davasının da koşularının oluşmadığı anlaşılmakla davanın reddine karar vermek yasal ve yerinde görülmüştür....
III-TARAFLARIN ANLAŞTIKLARI ve ANLAŞAMADIKLARI HUSUSLAR A. Taraflar Arasında Uyuşmazlık Bulunmayan Hususlar 3. Tarafların üzerinde anlaştıkları bir husus olup olmadığı bu aşamada belirlenememiştir. B. Taraflar Arasındaki Uyuşmazlık Konuları 4. Uyuşmazlığın; dava konusu çekin davalı yanca iktisabının kötüniyetli olup olmadığı, davacının çek istirdadı talebinin yerinde olup olmadığı noktalarında toplandığı anlaşılmıştır. IV-ÇEKİŞMELİ VAKILAR HAKKINDA TOPLANAN DELİLLER 5. Dava; TTK'nın 758. maddesi uyarınca çek istirdadı istemine ilişkindir. 6. 28/03/2023 tarihli ve 7445 sayılı Kanunun 31 inci maddesiyle değişik 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu md.5.A /1 de; "Bu Kanunun 4 üncü maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan, konusu bir miktar para olan alacak, tazminat, itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davalarında, dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır." hükmü düzenlenmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : 2021/207 Esas KARAR NO : 2021/711 DAVA : Çek İstirdatı Davası DAVA TARİHİ : 01/04/2021 KARAR TARİHİ : 05/10/2021 Mahkememizde görülmekte olan Çek İstirdatı Davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilin işyerinden çalınan bir kısım çek için tarafımızca---- ödeme yasağı ve çek iptali istemli ticari dava -----.dosya ile dava ikame olunduğunu, Söz konusu dosyaya ekte sunulan banka cevabı ile----davalı şirketçe ödemeye İbraz olunduğu bildirilmesi üzerine mahkeme tarafından ,çek istirdatı davası açmamız hususunda tarafımıza kesin mehil verildiğini, -----. bedelli çekin istirdatını, yargılama gideri ve ücreti vekaletin davalı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir....
in kötüniyetli ve iktisapta ağır kusurlu olduğunun sabit olduğunu, bir adet ibraz tarihinden önce üretilen ve bankadan sordurulan çek bir adet ibraz tarihinde bankaya sunularak sahte olduğu anlaşılan ve ... 3. Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilen çek ve bir adet de takip dayanağı edilen ve ihtiyati haciz kararı alınan çek olmak üzere aynı seri numarasına sahip 3 adet çek yaprağının mevcut olduğunu, ... tarafı olduğu dava dosyalarına sunmuş olduğu cevap ve beyanlarında hiçbir şekilde çeki elinde bulundurma nedenini açıklayamadığını, davalı ...'in ciro silsilesinde yer alan hiçbir ciranta yahut lehtar ile herhangi bir ticari ilişkisi bulunmadığını, davalı ...'in yetkili ve meşru hamil olmaması, dava konusu çekteki lehtar imza ve kaşesinin, lehtar ....'in... Cumhuriyet Başsavcılığının ... Sor. sayılı soruşturma dosyası ile de sabit olduğu üzere, sahte olması, davalı ...'...
in kötüniyetli ve iktisapta ağır kusurlu olduğunun sabit olduğunu, bir adet ibraz tarihinden önce üretilen ve bankadan sordurulan çek bir adet ibraz tarihinde bankaya sunularak sahte olduğu anlaşılan ve ... 3. Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilen çek ve bir adet de takip dayanağı edilen ve ihtiyati haciz kararı alınan çek olmak üzere aynı seri numarasına sahip 3 adet çek yaprağının mevcut olduğunu, ... tarafı olduğu dava dosyalarına sunmuş olduğu cevap ve beyanlarında hiçbir şekilde çeki elinde bulundurma nedenini açıklayamadığını, davalı ...'in ciro silsilesinde yer alan hiçbir ciranta yahut lehtar ile herhangi bir ticari ilişkisi bulunmadığını, davalı ...'in yetkili ve meşru hamil olmaması, dava konusu çekteki lehtar imza ve kaşesinin, lehtar ....'in... Cumhuriyet Başsavcılığının ... Sor. sayılı soruşturma dosyası ile de sabit olduğu üzere, sahte olması, davalı ...'...
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K AR A R - Davacı vekili, müvekkilinin davalıdan almış olduğu mallara karşılık üç adet 15.000.00 TL bedelli toplam 45.000.00 TL'lik çek keşide ederek verdiğini çek bedellerine karşılık 29.000.TL ödeme yapılmasına rağmen kötüniyetli davalı tarafından zamanaşımına uğramış çeklere dayanılarak toplam 45.000 TL asıl alacak üzerinden kambiyo senetlerine özgü icra takibine girişildiğini ileri sürerek müvekkilinin dava konusu çeklerden dolayı davalı şirkete 29.000.00 TL. borcunun olmadığının tespitine, bu miktarın %40'ı oranındaki tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dava, çekten kaynaklı borçlu olmadığının tespitine ilişkin menfi tespit davasıdır....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI : İstinaf incelemesine konu kararı veren ilk derece Mahkemesince eldeki dava hakkında yapılan yargılama sonunda, "dava çek iadesi ve menfi tespit istemine ilişkin olup, 6102 sayılı TTK 792. Maddesinde (eski TTK 704) "çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür." hükmü yer almaktadır....
