Mahkemece, ödeme emrinin davalıya 28.04.2006 tarihinde tebliğ edildiği, ödeme emrinin usulsüz tebliğ edildiği iddiasıyla Sincan İcra Hukuk Mahkemesinde açılan davanın reddedildiği ve bu kararın kesinleştiği, ayrıca icra takibine konu alacağın ödendiği, bir yıllık süre içerisinde İİK 'nun 72. maddesi uyarınca menfi tespit ve istirdat davası açılmadığı ve davalı tarafça süresi içinde hak düşürücü süre ve zamanaşımı yönünden itiraz edildiği gerekçeleriyle davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir. Davacı, dava dilekçesinde davalıya borçlu olmadığının tespitini talep etmiş ve ödenen meblağlar yönünden istirdat hakkını saklı tuttuğunu belirtmiştir. Mahkemece menfi tespit davasının hak düşürücü sürede açılmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir....
Bir tespit davasında davanın konusunu oluşturan hukuki ilişkinin var olup olmadığının mahkemece hemen tespit edilmesinde davacının hukuki yararının bulunması gerekir. Borçlu menfi tespit davası açmamış ve takip borcunu icra tehdidi altında ödemiş ise bu halde ancak İİK 72/7 maddesi uyarınca istirdat davası açabilir, istirdat davası açma hakkı bulunan borçlunun borcun tamamının ödenmesinden sonra ve ödeme davadan sonra yapılmış olmadıkça istirdat davası açmak yerine menfi tespit davası açmasında hukuki yararı bulunmamaktadır. İİK.’nun 72/7. maddesi uyarınca istirdat davası, borçlunun borçlu olmadığı bir parayı icra tehdidi altında ödediği tarihten itibaren bir yıl içinde açılabilir. 1 yıllık süre ödemenin tamamlandığı tarihten itibaren hesap edilir. Yasalarda ön görülen hak düşürücü sürelerin kamu düzenine ilişkin olması nedeniyle mahkemelerce resen dikkate alınmalıdır....
İcra Dairesi'nin 2013/... esas sayılı dosyası dosya içerisine alınarak incelendi. Tarafların ticaret sicil kayıtları incelendi. Davacı için ilgili kolluk biriminden ... araştırması yapılması istenildi. ... CBS'nin 2021/... esas sayılı soruşturma dosyası incelenmek üzere celbedildi. GEREKÇE: Dava; menfi tespit ve istirdat talebine ilişkindir. İcra İflas Kanunu md. 72’ye göre borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Borçluyu menfi tespit davası açmaya zorlayan takibin haksız ve kötü niyetli olduğu anlaşılırsa, talebi üzerine, borçlunun dava sebebi ile uğradığı zararın da alacaklıdan tahsiline karar verilir. Takdir edilecek zarar, haksızlığı anlaşılan takip konusu alacağın yüzde yirmisinden aşağı olamaz. Borçlu, menfi tespit davası zımnında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir....
İcra Dairesi'nin 2013/... esas sayılı dosyası dosya içerisine alınarak incelendi. Tarafların ticaret sicil kayıtları incelendi. Davacı için ilgili kolluk biriminden ... araştırması yapılması istenildi. ... CBS'nin 2021/... esas sayılı soruşturma dosyası incelenmek üzere celbedildi. GEREKÇE: Dava; menfi tespit ve istirdat talebine ilişkindir. İcra İflas Kanunu md. 72’ye göre borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Borçluyu menfi tespit davası açmaya zorlayan takibin haksız ve kötü niyetli olduğu anlaşılırsa, talebi üzerine, borçlunun dava sebebi ile uğradığı zararın da alacaklıdan tahsiline karar verilir. Takdir edilecek zarar, haksızlığı anlaşılan takip konusu alacağın yüzde yirmisinden aşağı olamaz. Borçlu, menfi tespit davası zımnında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir....
de nazara alınarak, ve ayrıca, 6754 Sayılı Bilirkişilik Kanununun 3/2.nci maddesi uyarınca, Mahkemenin takdirinde olduğu" Şeklinde rapor sunulmuştur. Dava, İcra İflas Kanunun m.72/1 hükmü uyarınca açılan menfi tespit davası olup, m.72/6 hükmü gereği dava sırasında borç ödenmiş olmakla davaya istirdat davası olarak devam edilmiştir. İstirdat davası İİK 72/7. maddesinde düzenlenmiştir. Kendisine karşı ilamsız icra takibi yapılmış olan borçlu, ödeme emrine itiraz etmemiş veya itiraz etmiş olup da, itirazının icra mahkemesince kaldırılmış olması nedeniyle kesinleşen icra takibi ile ve menfi tespit davası da açmaması sonucu, gerçekte borçlu olmadığı bir parayı ödemek zorunda kalırsa, ödemiş olduğu paranın kendisine geri verilmesi için alacaklıya karşı istirdat davası açabilir. İstirdat davasında, icra takibi sırasında sebepsiz olarak ödenmiş olduğu iddia edilen paranın geri verilmesi istenir....
davacı vekilince ileri sürülen istirdat talebi hakkında usulünce açılmış bulunan bir dava olmadığı gerekçesiyle hükme konu edilmediği şeklinde karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddine , 2-Davacı vekilinin temyiz istemine gelince İ.İ.K. 72-6 . madde hükmü uyarınca borçlu menfi tespit davası sonucunda tedbir kararı almamış ve borçta ödenmiş olursa davaya istirdat davası olarak devam edileceği hükmüne yer verilmiş olup mahkemece menfi tespit isteminin kabul edilmesi nedeniyle istirdat istemininde kabul edilmesine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir....
nin bu senedi kötü niyetli olarak üçüncü bir şahsa ciro ettiğini, bu şahsın da senede dayanarak hakkında icra takibi başlattığını, Çavdır Asliye Hukuk Mahkemesi'ne açmış olduğu menfi tespit davasında söz konusu senedin 1.900,00 TL'lik kısmı ile ilgili olarak borçlu olmadığının tespitine karar verildiğini, kararın kesinleştiğini belirterek borçlu olmadığı halde ödediği 1.900,00 TL'nin ve 600,00 TL'nin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ... vekili; davacının daha önce açmış olduğu menfi tespit davasında, müvekkili hakkında açılan davanın husumet yokluğundan reddedildiğini, ayrıca davacının haksız olarak ödediği bir paranın bulunmadığını, açılan davanın yersiz olduğunu, davanın hak düşürücü süre içinde açılmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili; davalı tarafından dava dışı borçlu... Ltd. Şti aleyhine başlatılan icra takibi sırasında, müvekkili şirkete ait iş yerinde bir belge üzerinde borçlu şirketin adının yazması nedeniyle müvekkiline ait makinelerin haczedilmesi üzerine, müvekkilinin daha fazla mağdur olmamak için bir protokol imzaladığını, bu protokol uyarınca davalıya 8.000,00 TL nakit para ödediğini ve 4 adet senet verdiğini belirterek müvekkilinin davalıya verdiği 8.000,00 TL'nin davalıdan tahsiline, protokolde belirtilen senetlerden dolayı davalıya borçlu olmadığının tespitine ve icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Ancak eldeki dava; icra takibi sonrasında açılan takibin iptali ve menfi tespit davası niteliğinde olup, İİK 72/son maddesi gereğince “ Menfi Tespit ve İstirdat davaları, takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi davalının ikametgahı mahkemesinde de açılabilir.” Hükmünü içermektedir. Davacı icra takibinin yapıldığı Kadıköy Asliye Hukuk Mahkemesinde bu davayı açmış olup, yasa gereği seçimlik haktan yararlanmıştır. Hal böyle olunca Mahkemece işin esasına girilerek sonucu hakkında hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir. SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 15.3.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi....
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit - istirdat. Taraflar arasındaki menfi tespit- istirdat davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sırasında davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin redidne dair verilen ara karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ İhtiyati tedbir talep eden davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; davaya konu çeki davalı şirketin ... Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'ne, ...de çeki ...'e ciro ettiğini, akabinde ... tarafından müvekkiline karşı Bakırköy 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2024/9 D.İş dosyası ile ihtiyati haciz kararı alınarak Bakırköy ... İcra Dairesi ... E. Sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, sonrasında ise yine ... tarafından müvekkiline karşı karşılıksız çek keşide etmek suçundan şikayet yapıldığını ve Bakırköy 12. İcra Ceza Mahkemesi 2024/4 E....
