ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/67 KARAR NO : 2023/50 DAVA : KIYMETLİ EVRAK İPTALİ (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 30/01/2023 KARAR TARİHİ : 01/02/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı dava dilekçesi ile; ... ve ... nolu iki adet çek yapraklarının iptalini talep etmiştir. Tüm Dosya Kapsamı Birlikte Değerlendirildiğinde; İş bu dava; zayi nedeniyle kıymetli evrakın bir çeşidi olan kambiyo senedi iptali (çek iptali) davasıdır. Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir. TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir....
Asliye Ticaret Mahkemesinin ...E sayılı dosyasında görülen Menfi Tespit ve Çek İptali davasına konu olan çeklerden; .../.../... keşide tarihli, keşide yeri ... olan 48.500,00.-TL meblağlı çeki elinde bulunduran tarafından bankaya ibraz edilmesiyle hamili ...A.Ş. olduğunun taraflarınca öğrenildiğini, çekin ...A.Ş.'ye nasıl devir ve temlik edildiğinin muamma olduğunu, çekin cirantası ve hamili konumunda bulunan ...A.Ş.'nin ... Asliye Ticaret Mahkemesinin .../... E sayılı dosyasında usul yönünden davalı olarak gösterilmemesi nedeniyle yapılacak yargılamanın iş bu çek bakımından eksik kalmasının ve müvekkil firmanın maddi zarara uğramasının önlenmesi amacıyla ...keşide tarihli ... numaralı çek bakımından, müvekkil firmanın davalı olarak gösterilen cirantaya karşı da çekin bedelsiz olması sebebiyle menfi tespit ve çek iptali davası açma gereksinimi doğduğunu, ...Şubesine ait ... numaralı .../.../... keşide tarihli keşide yeri ... olan 48.500,00....
Şubesi'nin C1-0816420 nolu çek, ... ... Şubesi'nin 6973847 nolu çek, ... Bankası ... Şubesi'nin 0887519 nolu çekin hamilleri tarafından icra takibine konu edildiği ve davacı tarafından bu çeklerle ilgili olarak menfi tespit davası açıldığı, TTK'nın 763. maddesinde elden çıkan poliçenin (çekin) mahkemeye sunulması halinde mahkemece iade davası açılmak üzere davacıya süre verileceğinin düzenlendiği, çeklerin ve bononun icra takibine konu edilip, davacı tarafça takibin iptali ve menfi tespit istemli davalar açıldığı gerekçesiyle konusuz kaldığı anlaşılan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, onbir adet çek ve bir adet senet hakkında açılmış zayi nedeniyle iptal istemine ilişkin olup, yukarıda yazılı gerekçelerle davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/30 KARAR NO : 2023/18 DAVA : KIYMETLİ EVRAK İPTALİ (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 13/01/2023 KARAR TARİHİ : 20/01/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA/ Davacı dava dilekçesinde özetle; çeklerini kullanmak için sakladığı yere baktığında imzasız olan ... -... - ... -... - ... - ... - ... - .. ve ... çek numaralı İş Bankası Küçükköy Şubesine ait 8 adet çek koçanlarının yerinde olmadığını fark ettiğini, bu çek koçanlarının çalınmış olabileceğini ve kötü niyetlice kullanılabileceğini, dava konusu çekler hakkında ilgili banka şubesine gerekli bilginin ve kararın verilmesinden dolayı, çekin üçüncü kişiler tarafından bulunması, piyasada kullanılması muhtemel dahilinde olduğundan öncelikle çek hakkında ödeme yasağı konulmasını, mağduriyetimin giderilmesini ve çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir....
Davalı vekili;davacının bu çekin keşidecisi olmadığını, bahsi geçen banka hesabının kendisine olmadığını, bu nedenle çeke ödeme yasağı koyduramayacağını, çekin menfi tespitini veya çek yerine kain olacak karar istenebileceğini, ancak çekin kayıp olmadığını, davacının bu çeki davalıya aralarındaki para alışverişinden dolayı verdiğini savunarak davanın reddini istemiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak; asıl dosya yönünden iptali istenen çekin katılan ...'un elinde olduğu ve davacının bu kişiye karşı menfi tespit ve istirdat davacı açması nedeniyle çek iptali davasının konusuz kaldığı gerekçesiyle çek iptali davasının reddine,birleşen 2007/230 esas sayılı dosya yönünden çekin bir ödeme vasıtası olup, haksız olarak davacının elinden çıktığının, HUMK 288 ve devamı maddeleri gereğince senetle ispat zorunlu bulunduğu, çek yaprağı üzerindeki ciroda imza ve yazının davacı "...'...
Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkin olup, bu davalar, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığı, istirdat davası açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Nitekim TTK sistematiği ve Dairemiz yerleşik uygulaması da bu yöndedir. İlke temelinde; hasımsız olarak açılan davalarda, üçüncü kişilerin davaya müdahaleleri halinde davanın çekişmeli duruma gelmesi mümkün ve gerekliyse de; çek iptali davalarında yukarıda açıklanan bu prosedür gereğince, hasımsız şekilde açılan davaya çek hamili üçüncü kişilerin asli ya da fer’i müdahale imkanı mevcut değildir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/240 Esas KARAR NO : 2021/212 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 05/04/2021 KARAR TARİHİ : 07/04/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davaya konu ... Şubesi'ne ait, keşidecisi ... San. Ve Tic. Ltd....
DELİLLER VE GEREKÇE: Dava; çek iptali istemine ilişkindir. Çek iptali TTK'nın 757 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre, TTK'nun 818/1-s maddesi atfıyla 759. maddesi gereğince, çekin iptaline ancak çeki eline geçiren kişi bilinmiyorsa karar verilebilir. Huzurdaki davada çeklerin ... tarafından çalındığı dava dilekçesinde iddia edilmekle, çekin elinde olduğu bilinen kişinin usulüne uygun olarak taraf gösterilmesi halinde hasımlı olarak menfi tespit davasının açabileceği ancak, eldeki davanın hasımlı olarak açılmış menfi tespit davası olmayıp hasımsız olarak açılan çek iptali davası olduğu anlaşılmakla, çekleri ilk eline geçiren kişinin bilindiği durumda çekin iptaline karar verilemeyeceğinden davanın reddine dair aşağıdaki hükmün kurulması gerekmiştir....
Maddesi uyarınca menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir.Somut olayda davacı, çeklerin bağlı olduğu banka hesabı sahibi olup, kendi çekleri hakkında zayi nedeniyle iptal davası açamayacağından, ve iptali talep edilen evrakın henüz keşide dahi edilmemiş boş çek yaprağı olup, boş çek yapraklarının, kıymetli evrak vasfı haiz olmadığından davacının iş bu davayı açmasının, HMK.114/h maddesi uyarınca, belirtilen ve mahkemece resen gözetilmesi gereken ''davacının davayı açmakta hukuki yararın bulunması'' şartına aykırılığı mevcuttur....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/458 Esas KARAR NO : 2023/424 DAVALI : HASIMSIZ DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 14/07/2023 KARAR TARİHİ : 19/07/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;haricen söz konusu çekin varlığından haberdar olduklarını, imzanın müvekkili şirket yetkilisine ait olmadığını, keşideci imzasının da şirket yetkilisine ait olmadığını beyanla tedbiren ödemeden men yasağı kararı verilmesini ve çekin iptalini dava etmiştir. DELİLLER VE GEREKCE : Dava zayii nedeniyle çek iptali davasıdır. Tüm dosya kapsamı ve toplanılan delillerin bir bütün olarak değerlendirilmesi sonucunda; TTK 'nın 651. maddesi ile "Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir....
