DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava eser sözleşmesi kapsamında verilen çeke ilişkin menfi tespit ve tedbir talebine ilişkidir. Talep, icra takibinden evvel açılan menfi tesbit davasında, icra takibinin durdurulması talebinin kabulüne dair kararın kaldırılması istemine ilişkindir. İİK’nun 72/2 maddesi, “İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir.” hükmünü içermektedir. Bunun yanında menfi tespit davalarında ihtiyati tedbir koşulları değerlendirilirken İİK 72 maddesi yanında, HMK 389 vd. maddelerinin de gözönünde bulundurulması gerekir....
Bilirkişi ...ise mahkememize sunmuş olduğu ...tarihli raporda özetle; dava konusu sözleşme için 47.442,27 TL noter masrafı, davaya konu sözleşme için verilen teminat mektubu için 4.652,40 TL teminat mektubu masrafı, davaya konu sözleşme için teminat mektubuna bağlı 704,50 TL eksper ücreti masrafı olmak üzere toplam 52.799,17 TL ödeme yaptığının tespit edildiğini mahkememize bildirmiştir. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE; Davacı dava dilekçesiye, davalı ile ...tarihinde hayvan pazarı yapım işinin ifası noktasında sözleşme imzaladıklarını davalının yer teslimi yapmadığı, sözleşmenin feshedilmiş olduğunu belirterek sözleşme nedeni ile ödenen noter masrafı, banka teminat mektubu için ödenen masraf ve komisyonları ve kazanç kaybı talep etmiştir. Davalı ise cevap dilekçesinde, teknik şartnameye göre herhangi bir hakkı olmadığını teminat mektubunun iade edildiğini davacının taleplerinden eylemli olarak vazgeçtiğini belirterek davanın reddini dilemiştir....
İİK 72/3 maddesi gereğince takipten sonra açılan menfi tespit davalarında borçlu, gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın %15 inden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki kararın alacaklıya verilmemesini isteyebilir. Yasada açıklandığı üzere teminat miktarının %15 den aşağı olmadığı açıkça düzenlenmiş olup, alınacak teminat oranının bu alt sınırdan uzaklaşması konusunda bir düzenleme bulunmamaktadır. Dosya kapsamı ve delil durumuna göre ve yargılama aşamasında delillerin toplanmasından sonraki duruma göre teminat oranı bu orandan daha aşağı olmamak üzere mahkemece aynı konuya ilişkin icra hukuk mahkemesinde alınan rapor da değerlendirilmek suretiyle teminatın arttırılmasında ve teminat yönündeki taktir hakkının bu yönde kullanılmasında usul ve yasaya aykırı bir durum görülmemiştir....
İcra Dairesi'nin 2020/2839 Esas sayılı takibi 19.03.2020 tarihinde başlattığı, davacı borçlunun, davalı alacaklı hakkında açtığı işbu menfi tespit davasını ise takip tarihinden sonra 18.08.2020 tarihinde ikame ettiği belgelerle sabittir. Bu nedenle işbu dava, takip tarihinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. Yukarıda açıklanan emredici madde nedeniyle istinaf incelemesine konu işbu takipten sonra açılan menfi tespit davasında tedbiren icra takibin durdurulmasına karar verilemeyeceği, bu nedenle ilk derece mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu anlaşıldığından, davacının istinaf başvuru talebinin HMK'nın 353/1.b.1 maddesi gereğince esastan reddine ilişkin aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Davacı her ne kadar aynı borç için teminat verildiğini, verilen teminat miktarının çek bedelini karşıladığını, bu aşamada öncelikli teminata gidilmesini bildirmiş ise de; davacının öncelikli teminat mektubuna gitme gibi bir zorunluluğu yoktur. İsterse çeke dayılı takip yapar, karşılığını alırsa teminat mektubunu iade eder. İster teminat mektubuna gidip çekleri iade eder. Bu gerekçeler ile davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Mahkemece 18.12.2020 tarihli ara kararla; davanın para alacağına ilişkin olduğu, davacı tarafça dava dilekçesi ekinde sunulan belgelerle yaklaşık ispat şartının sağlandığı, ihtiyati haczin şartlarının mevcut olduğu ve davacı tarafın ihtiyati haciz talebinin teminat yatırılması haliyle kabul edildiği, davalılarca ihtiyati haciz kararının kaldırılmasının talep edildiği, mahkemenin aksi kanaatte olması halinde yatırılacak teminat karşılığında ihtiyati haczin kaldırılmasını talep ettikleri gerekçesi ile davalılar tarafından dava değeri olan 282.494,72 TL tutarında nakti teminat ya da banka teminat mektubu yatırılması halinde ihtiyati haciz kararının yatırılan nakti teminata ya da teminat mektubuna yansıtılmasına, teminatın yatırılması ile birlikte davalıların borca yeter miktarda (282.494,72 TL) taşınır ve taşınmaz malları ile 3. Şahıslardaki hak ve alacaklarına İİK'nın 257. vd....
İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. 2004 Sayılı İİK'nın menfi tespit ve istirdat davaları başlıklı 72.maddesinde; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
çekte bulunan ödeme yasağının müvekkiline kötüniyetli hale getirmediğini ve çekin çalıntı olduğu konusunda bir bilgisi bulunmayan müvekkilinin TTK 790 maddesi gereğince meşru hamil olduğunu, davacının menfi tespit ve istirdat taleplerinin yaklaşık ispat edilemediği gözönüne alındığında HMK 389 ve devamı şartlarının oluşmadığını, davacının ihtiyati tedbirin reddi kararına ilişkin istinaf taleplerinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.2004 Sayılı İİK'nın menfi tespit ve istirdat davaları başlıklı 72.maddesinde; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir.İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde...
Bir çeşit kefalet muamelesi olan ve bankacılıkta gayri nakti kredi işlemi sayılan uyuşmazlık konusu banka teminat mektubu, gerek birden fazla nüsha olarak düzenlenemsi gerekse kaybı halinde yenilenmesi mümkün olan bir şey olduğundan ve üçüncü bir şahsın eline geçmesi halinde her hangi bir kıymet ifade etmeyeceğinden, hukuki anlamda eşya sayılsa dahi bunu kıymetli eşya olarak nitelendirmek mümkün değildir. Diğer taraftan, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 557.maddesinde kıymetli evrakın tarifi yapılmış, aynı kanunun 557.ve müteakip maddelerinde kıymetli evrakın çeşitleri sayılmış olup, bunlar arasında banka teminat mektubuna yer verilmediği görülmüştür....
Mahkememizce, 06/05/2014 Tarih, ... numaralı, 30/09/2016 vadeli 5.450.000,00 USD bedelli, 21/05/2014 Tarih, ... numaralı, 30/09/2016 vadeli 5.450.000,00 USD bedelli teminat mektupları, ... Bankası aracılığı gelen 08/09/2016 tarihli swift mesajları Bankamızca iletilen vade temdit swift mesajları, eser sözleşmeleri, banka kayıtları, davacı şirket aleyhine başlatılan icra takip dosyaları dosyamız arasına alınmış, taraflarca sunulan diğer beyan ve deliller değerlendirilmiştir. Dava, uyuşmazlık konusu teminat mektupları nedeniyle, davalı bankaya borçlu bulunulmadığının tespiti talebine ilişkin bulunmaktadır. Davacı tarafça, davacı ile dava dışı ... (...) arasındaki eser sözleşmeleri kapsamında, sözleşmelerin teminatı olmak üzere, davalı bankaca verilen teminat mektupları nedeniyle menfi tespit talebiyle dava açılmıştır....
