Taraflar arasındaki menfi tespit davasının bozmaya uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı ile davalılardan ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, davalı banka tarafından müvekkili aleyhine ... İcra Müdürlüğü'nün 2011/3161 E. sayılı dosyası ile ilamsız icra takibi yapıldığını, takibe dayanak çeklerin zamanaşımına uğradığını, sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanılamayacağını, ayrıca söz konusu çeklerin hatır çeki olarak düzenlendiğini ve müvekkilinin sebepsiz zenginleşmesinin de söz konusu olmadığını, davalı banka yetkilileri tarafından takibin iptal edileceğinin sözlü olarak beyan edilmesi nedeniyle takibe itiraz edilemediğini belirterek ......
Hemen belirtilmelidir ki, sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Türk Borçlar Kanunu’nun konuya ilişkin 77 ve ardından gelen maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır. Borçlanmadığı edimi kendi isteğiyle ile ödeyen kimse yanlışlığa düştüğünü ispat ettiği takdirde ödediğini geri isteyebilir....
Tarafların sorumluluğunun tespitinde sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulanması gerektiğinden, sebepsiz zenginleşmenin şartlarını incelemek gerekir. 1-Sebepsiz zenginleşme için, bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. “Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Mülga 818 Sayılı Borçlar Kanunu ( 818 Sayılı B.K.'nun konuya dair 61 vd. maddelerindeki ( 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu ( Benzer hüküm 6098 Sayılı T.B.K.'nun m. 77 vd.yer almıştır.)düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir....
olduğunu ancak davacının somut olaya uygun bu davaları ikame etmeksizin doğrudan sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı olarak dava açtığını; dolayısıyla davacının iddialarının sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı olarak açılan bu davada dinlenmesinin yasaya aykırılık teşkil etmekte olduğunu, Yukarıda açıklanan nedenlerle işbu istinaf dilekçelerinde Yerel Mahkeme kararının kaldırılmasını talep etme zorunluluğunun hasıl olduğunu, İleri sürerek, yukarıda açıkladıkları ve dairemizce re’sen dikkate alınacak nedenlerle davanın kabulüne ilişkin İstanbul 13....
olduğunu ancak davacının somut olaya uygun bu davaları ikame etmeksizin doğrudan sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı olarak dava açtığını; dolayısıyla davacının iddialarının sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı olarak açılan bu davada dinlenmesinin yasaya aykırılık teşkil etmekte olduğunu, Yukarıda açıklanan nedenlerle işbu istinaf dilekçelerinde Yerel Mahkeme kararının kaldırılmasını talep etme zorunluluğunun hasıl olduğunu, İleri sürerek, yukarıda açıkladıkları ve dairemizce re’sen dikkate alınacak nedenlerle davanın kabulüne ilişkin İstanbul 13....
Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; dosya kapsamı itibariyle sebepsiz zenginleşme iddiasına dayalı alacak talebinin zamanaşımına uğrayıp uğramadığı noktasında toplanmaktadır. III. GEREKÇE 12. Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle konuyla ilgili kavram ve yasal düzenlemelerin irdelenmesinde yarar vardır. 13. Haklı bir neden olmaksızın bir başkasının malvarlığından ya da emeğinden zenginleşmesi olarak tanımlanabilecek (Türk Hukuk Lûgatı: Türk Hukuk Kurumu, ... 2021, C.1. s. 962) ve kanunda borcun kaynaklarından biri olarak öngörülen sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. 14....
Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Davacı ... almış olduğu kamulaştırma kararına dayanarak davalıya ödeme yapmış, ancak ödemenin dayanağı olan kamulaştırma kararının İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmesi ile yapılan ödeme sebepsiz kalmıştır. Bu durumda davacı ancak ödediği satış bedelini sebepsiz zenginleşme kuralları gereğince geri isteyebilir. Ayrıca, zamanaşımı borcun muaccel olması ya da ifanın imkansız hale geldiği tarihte başlar. Taşınmazın zilyetliği alıcıya (davacı Belediyeye) devredilmiş ise, zilyetlik devam ettiği sürece zamanaşımı işlemeye başlamaz....
Öyle ise, dava konusu olayda sebepsiz zenginleşenin davalı olduğunun kabulü gerekir.", olarak belirtildiği üzere, davacı sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak ödediği paranın iadesini talep edebilir ve sebepsiz zenginleşme davasının davalısı, mal varlığı zenginleşen asıl icra dosyası alacaklısıdır. 6098 sayılı TBK'nun sebepsiz zenginleşme davalarında zamanaşımını düzenleyen 82. maddesinde "Sebepsiz zenginleşmeden doğan istem hakkı, hak sahibinin geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde zenginleşmenin gerçekleştiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar." düzenlemesine yer verilmiş olup , davalı davacı tarafından ödemenin 20.08.2019 tarihinde yapıldığı ve alacağın zamanaşımına uğradığını iddia etmiş ise de, davacı kendi içerisinde ödeme tarihi itibariyle istem hakkı olduğunu bilse bile, bu istem hakkını ileri sürebilmesi istihkak iddiasının kabul edilmesi ile mümkündür ki davacı istinaf ilamından sonra icra hukuk mahkemesi...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/781 Esas KARAR NO : 2022/456 DAVA : Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 09/12/2021 KARAR TARİHİ : 16/06/2022 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekilinin Mahkememize tevzi edilen dava dilekçesinde özetle; davacı ... ...'nun davalı ......
Gereği sebepsiz zenginleşme kapsamında kanıt yükünün davacı-keşidecide olduğu, kredi sözleşmesi ve dosya kapsamı itibariyle sebepsiz zenginleşme hususu kanıtlanamadığından davalı banka yönünden davanın reddi gerektiği gerekçesiyle davacı tarafından davalı .....Ltd. Şti.ye karşı açılan davaya yönelik davanın kabulü ile dava konusu çek nedeniyle davacının bu davalıya borçlu olmadığının tespitine, davacı vekili tarafından davalı bankaya açılan davanın reddine, koşulları oluşmadığından davacının kötü niyet tazminat isteminin reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir. Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davalılardan ......
