Dava, davacının yetkilisi olduğu şirketi banka hesabı yerine sehven davalı şirkete ait banka hesabına ödeme yapıldığı iddiasıyla, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre alacak talebine ilişkindir. TBK'nın 77- 82. maddeleri gereğince, haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür. Sebepsiz zenginleşme kurumunun amacı, haksız değer kaymalarının önlenmesi olup, tam bir eski hale getirme özelliği taşımaktadır. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene "ya da" borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Sebepsiz zenginleşme kurumunun en önemli temel özelliği ise, "şahsilik" prensibidir....
Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için bir tarafın mal varlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhinde çoğalması gerekir. Dolayısıyla sebepsiz zenginleşme için zenginleşme ile fakirleşme arasında illiyet bağı bulunmalıdır. Bu nedenle de iade borcunun kapsamı belirlenirken öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tesbit edilmesi gerekir. Somut olayda; huzurdaki davanın açıldığı tarihte davaya konu yapıların üzerinde bulunduğu 687 numaralı parselle ilgili açılmış olan ortaklığın giderilmesi davası derdest olup, taşınmaz satılarak davacının elinden alınmamış ve davacı aleyhine henüz zenginleşme oluşmamıştır. Bu bağlamda, davacının sebepsiz zenginleşmeye ilişkin talebin reddinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak; çoğun içinde az da vardır kuralından hareketle davaya konu parsel üzerindeki yapıları davacının meydana getirdiğinin tespitine yönelik hüküm kurulması doğru görülmemiştir....
Bu durumda, davacıların diktiği ağaçlar yönünden davalının sebepsiz zenginleştiği konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, dava konusu ağaçlarla ilgili olarak, davalının sebepsiz zenginleştiği miktarın belirlenmesi noktasında toplanmaktadır. Sebepsiz zenginleşme için, bir taraf zenginleşirken diğer tarafın fakirleşmesi, zenginleşme ile fakirleşme arasında nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Sebepsiz zenginleşmeden söz edebilmek için öncelikle, davalının mal varlığında bir çoğalmanın meydana gelmesi gerekir. Bu zenginleşme, mal varlığının artması şeklinde olabileceği gibi, azalmasının önlenmesi şeklinde de olabilir. Zenginleşmenin miktarı istenebilecek alacağın da üst sınırını oluşturur. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan, tahakkuk etmemiş veya varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hata sonucu verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir....
Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, bonoya dayalı ödemenin, protokolün iptali nedeniyle, tahsili istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesince, “Davanın, bonoya dayalı sebepsiz zenginleşme iddiasına ilişkin olduğu, TTK'nın 4 ve 5. maddeleri gereğince asliye ticaret mahkemesinin görevli bulunduğu” gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Asliye Ticaret Mahkemesi ise; “Davanın sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı alacak davası niteliğinde olduğu, kambiyo hukukuna dayalı bir uyuşmazlık bulunmadığı” gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı TTK'nın 5/1. maddesi uyarınca, ticari davalara bakmak görevi, asliye ticaret mahkemesine aittir....
Geçersiz sözleşmeye istinaden, taraflar aldıklarını sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iade ile mükelleftirler. Taraflar geçersiz sözleşmeye dayalı olarak edimin ifasını talep edemeyip ancak sebepsiz zenginleşme dolayısıyla aldıklarını iade etmekle yükümlü olduklarından, asıl alacağa bağlı, asıl alacağın ferisi niteliğinde olan cezai şart da talep edilemeyecektir Tapulu bir taşınmazın mülkiyetinin devrini öngören her türlü sözleşmenin resmi şekilde yapılması geçerlilik şartı olup, söz konusu geçerlilik şartını taşınmayan yani resmi şekilde yapılmayan tapulu taşınmazların harici satım sözleşmeleri geçersizdir. Bu durumda taraflarca geçersiz sözleşmeye dayanılarak menfi ve müspet zarar talep edilemeyip, sadece, sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak tarafların birbirlerine verdikleri talep edebileceğinden davacı da ödediği satış bedelini sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre isteyebilir. (Yargıtay 3. HD 2020/6633 E., 2021/9448 K....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi K A R A R Dava, sözleşmenin tarafları arasındaki sebepsiz zenginleşme iddiasına ilişkin olduğundan, 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14.maddesi gereğince temyiz incelemesi 13.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 18.11.2011 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
nin sebepsiz zenginleşme hükümleri kapsamında zenginleşme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsiline karar verilmesini istemiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEP VE GEREKÇE : Dava, aidat borcunun faiziyle birlikte tahsili için başlatılan icra takibine yönelik itirazın iptali istemine ilişkin iken, ıslah dilekçesiyle sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı olarak genel gider alacağının tahsili istemi olarak ıslah edilmiştir. İtiraz dilekçesi ekinde bulunan tapu kayıtları kapsamından, davalının Ankara..... A.Ş.'den satın almış olduğu anlaşılmaktadır. Dairemizin 2023/1401 E. sayısında istinaf incelemesinde bulunan, aynı taraflar arasındaki Ankara 31....
TBK'nun 77 ve ardından gelen maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır. Mahkemece yazılı şekilde davanın reddine karar verilmişse de; Somut olayda iki ayrı talep bulunmaktadır. Öncelikli talep tapu iptal ve tescil talebi ve terditli talep ise sebepsiz zenginleşme nedeniyle bedel iadesi talebidir. 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3 maddesi hükmü gereğince hak düşürücü süre yalnızca tapu iptal tescil talebi yönünden uygulanabilecektir....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen 2004/540 E. sayılı menfi tespit davasında hüküm altına alınan 19.11.2004 tarihli sulh protokolü kapsamında iş bu çeklerin lehtarı ...'a ödendiğini ileri sürmüştür. Mahkemece anılan menfi tespit davasına konu sulh protokolü hükme esas alınarak dava konusu edilen 3 adet çek bedelinin çeklerin lehtarı dava dışı 3. şahsa ödenmiş olması sebebiyle davalı-keşidecinin sebepsiz zenginleşmediğini ispatlamış olduğu kabul edilerek davanın reddine karar verilmiştir. Mahkeme gerekçesine esas teşkil eden ve aynı Mahkemede görülen 2004/540 E. sayılı menfi tespit davasında çeklerin keşidecisi davalı ile dava dışı lehtarı ... arasındaki 19.11.2004 tarihli sulh protokolü davacı-hamili bağlamaz. Davacı-hamilin, keşideci-davalı ...'ye TTK'nın 644. maddesine göre müracaat hakkı vardır....
Türk Borçlar Kanunu'nun konuya ilişkin 77 vd maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir....
