İhtiyati tedbir koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin HMK 389. ve HMK 390/3 maddelerine göre değerlendirilmesi gerekmekle birlikte menfi tespit davalarına özgü olarak İİK 72. maddesinin emredici hükmüyle tedbirin türüne ilişkin sınırlama getirilerek takipten sonra açılan menfi tespit davasında takibin tedbiren durdurulmasına karar verilemeyeceğinin düzenlenmesi karşısında ilk derece mahkemesince ihtiyati tedbir isteminin reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığından ihtiyati tedbir isteyen davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir....
Borçlular vekili cevap dilekçesinde özetle; menfi tespite ilişkin ilamların kesinleşmeden takibe konulmasının mümkün olmadığını, İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/679 E. sayılı menfi tespit davasında verilen ihtiyati tedbir kararının teminatı olarak 5.600.000,00 TL'nin mahkeme veznesine 18/06/2012 tarihinde nakit olarak yatırıldığını, bunun dışında İstanbul 13....
İlk derece mahkemesince 20/10/2021 tarihli ara karar ile ihtiyati tedbir talebinin %15 teminat karşılığında kabulüne karar verilmiş, davalı vekilince ihtiyati tedbir talebinin kabulüne karşı yapılan itiraz reddedilmiş bu ara karar davalı vekilince istinaf edilmiştir. 6100 sayılı HMK'nun 341/1 maddesinde, "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir." denmiştir....
Bu nedenle, ihtiyati tedbire karar verilirken, talebin haksız olma ihtimali de dikkate alınarak talepte bulunandan kural olarak teminat alınır. Geçici hukuki koruma kapsamında olan ihtiyati tedbir kararı verirken hakim, asıl uyuşmazlığı çözecek içerikte bir karar vermemelidir. Bununla birlikte, ihtiyati tedbire karar verilirken tarafların çıkar dengesini ve ihtiyati tedbirin amacını hakimin gözetmesi gerekli ve zorunludur. İhtiyati tedbir kararı verilmesinde hakime geniş bir takdir alanı bırakılmışsa da; hakim, her somut olayda, ihtiyati tedbir şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğini dikkatlice incelemelidir ve hangi yasal sebebe ve hangi somut duruma göre ihtiyati tedbir kararını verdiğini kararında belirtmelidir. İhtiyati tedbir şartları mevcut değilse, Yasa’nın öngördüğü ölçüde ispat edilememişse, ihtiyati tedbir isteminin reddine karar verilmelidir. Anayasanın 141/3....
İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir. Bu düzenlemeden de anlaşılacağı üzere menfi tespit davasında amaç bir hukuki ilişkinin veya bir hakkın gerçekten mevcut olmadığının tespitine yöneliktir. Başka bir deyişle hukuki bir yarar bulunması koşuluyla sonuçta alacak-borç ilişkisi doğuracak bir durumun olmadığının tespiti amaçlanır....
İİK’nun 72/2. maddesinde icra takibinden önce açılan menfi tespit davasında talep halinde alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat karşılığında ihtiyati tedbir yolu ile icra takibinin durdurulmasına karar verilebileceği hükme bağlanmıştır. Yine İİK'nun 72/4. maddesinde ise; ''Dava alacaklı lehine neticelenirse ihtiyati tedbir kararı kalkar.'' hükmü yer almaktadır. Anılan yasal düzenleme uyarınca menfi tespit davasında ''davanın reddi'' ile birlikte tedbir kararı kendiliğinden ortadan kalkacağı ve ihtiyati tedbir kararının kalkması için mahkeme kararının kesinleşmesi koşulunun da bulunmadığı açıktır. Menfi tespit davasının reddi kararı ile ihtiyati tedbir kararı kendiliğinden kalkar. Bunun için davanın reddi kararında ihtiyati tedbirin kalkmış olduğunun açıkça belirtilmiş olması gerekli olmadığı gibi davanın reddi kararının kesinleşmesi de şart değildir....
Davalı vekili ihtiyati tedbir kararına karşı 09/07/2021 tarihli itiraz dilekçesinde özetle; kurum işlemlerinde hukuka aykırılık bulunmadığını, ihtiyati tedbir kararı verilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasını talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİNİN 28/09/2021 TARİHLİ ARA KARARINDA: "Yapılan incelemede; davacının ihtiyati tedbir talebinin HMK 389 ve devamı maddelerinde düzenlenen şartları taşıdığı, davanın menfi tespit ve davalı kurumca verilen para cezası işleminin iptaline ilişkin olduğu, davalı kurum tarafından uygulanmış olan cezai işlemin yasaya ve taraflar arasında yapılmış olan protokole uygun olup olmadığının yapılacak olan yargılama sunucunda ortaya çıkacağı, davacı tarafın sunmuş olduğu evraklar ve dosya arasına gelen evraklar incelendiğinde davacı tarafın yaklaşık haklılığını ispat ettiği de gözetilerek davalı vekilince yapılan itirazın reddine" şeklinde karar verildiği anlaşılmıştır....
Davalı vekili ihtiyati tedbir kararına karşı 09/07/2021 tarihli itiraz dilekçesinde özetle; kurum işlemlerinde hukuka aykırılık bulunmadığını, ihtiyati tedbir kararı verilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasını talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİNİN 28/09/2021 TARİHLİ ARA KARARINDA: "Yapılan incelemede; davacının ihtiyati tedbir talebinin HMK 389 ve devamı maddelerinde düzenlenen şartları taşıdığı, davanın menfi tespit ve davalı kurumca verilen para cezası işleminin iptaline ilişkin olduğu, davalı kurum tarafından uygulanmış olan cezai işlemin yasaya ve taraflar arasında yapılmış olan protokole uygun olup olmadığının yapılacak olan yargılama sunucunda ortaya çıkacağı, davacı tarafın sunmuş olduğu evraklar ve dosya arasına gelen evraklar incelendiğinde davacı tarafın yaklaşık haklılığını ispat ettiği de gözetilerek davalı vekilince yapılan itirazın reddine" şeklinde karar verildiği anlaşılmıştır....
Ayrıca tedbirin uyuşmazlık konusu hakkında verileceği belirtilmiştir. 2004 sayılı İİK'nin 72/3 maddesinde "İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini istiyebilir", hükmü yer almaktadır....
İş sayılı kararı ile tedbiren durdurulduğunu belirterek, müvekkilinin protokol ve sözleşmeye aykırı davarnamadığının tespitine, muarazanın giderilmesine, kurum işleminin iptaline ve tedbir kararının devamına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Mahkemece 08.12.2021 tarihli tensip ara kararı ile, Samsun 2. AsHM'nin 2021/49 D.İş sayılı dosyasında verilen ihtiyati tedbir kararının devamına karar verilmiştir. Davalı vekili cevap ve ihtiyati tedbire itiraz dilekçelerinde özetle; davacının mesul müdürü olduğu eczaneye ilişkin olarak yapılan denetim neticesinde hastalara teslim edilmediği halde kuruma fatura edilen ilaçların tespit edildiğini, kurum tarafından yapılan işlemin yerinde olduğunu, ihtiyati tedbir şartlarının mevcut olmadığını, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek, davanın reddini ve ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasını talep etmiştir....
