CEVAP:Davalı Büyükşehir Belediyesi vekili cevap dilekçesinde özetle: Bahse konu kira ilişkisinin 2886 sayılı kanun uyarınca ihale edildiğini, Maliye Hazinesi mülkiyetinde olan alanlara ilişkin olduğunu, bu alanların devletin hüküm ve tasarrufu altında olup özel hukuk kira ilişkisine konu edilmelerinin mümkün olmadığını, kiralama işleminin özel hukuk ilişkisinden kaynaklanmadığından idari yargı alanına giren bir işlem olduğunu, bu yönde karar verilmesini, davanın adli yargıda görülmesi kanaati olursa görev yönünden reddinin gerektiğini, dava konusu edilen alacağın kira ilişkisinden kaynaklanan bir alacak olmadığını, kira ilişkisinin son bulmasından sonraki kullanıma ilişkin bir alacak olduğunu, kira ilişkisinin varlığından söz edilemeyeceğinden görev yönünden reddini talep ettiklerini, kira sözleşmesinin bitiminden sonraki dönem için kullanımın bedelinin davacıdan talep edilmesinin sözleşmeye ve yasal düzenlemelere uygun olduğunu, idarenin bu bedelleri tahsil etmemesinin kamu zararı doğuracağını...
Dava; kira ilişkisinden kaynaklı tazminat istemine ilişkindir. 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 Sayılı HMK'nun 4/1-a maddesine göre; kiralanan taşınmazların, 09.06.1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalarda "Sulh Hukuk Mahkemesi" görevlidir. Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında re'sen gözetilir. Taraflar da yargılama bitinceye kadar görev itirazında bulunabilirler. Görev itirazı yapılmamış olsa bile re'sen mahkeme, ilk önce görevli olup olmadığını inceleyip karara bağlamalıdır. Somut olayda; dava konusu araç maliki davacı şirket ile dava dışı Kurset Turizm İnş. Ltd....
Sulh Hukuk Mahkemesi ise "...taraflar arasında kira sözleşmesi bulunmadığı, taksim sözleşmesi uyarınca davacıya düşen daireyi davalının tahliye etmeyerek haksız işgal ettiği, icra takibinde ve dava dilekçesinde kira alacağı denilmiş ise de davanın haksız işgalden kaynaklı ecrimisil isteğine ilişkin olduğu, davaya bakma görevinin asliye hukuk mahkemesine ait bulunduğu... " gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir. Davacı; 17.11.2015 tarihli oturumda davalının kardeşi olduğunu, miras taksimi yoluyla kendisine intikal eden dairede davalının oturduğunu, davalı ile kira sözleşmesi yapmadıklarını, taksimden bu yana daireyi işgal ettiğini, kira alacağını vermediğini belirtmiştir. Davalı da, cevap dilekçesinde kira sözleşmesinin bulunmadığını ileri sürmüştür. Tarafların beyanları karşısında davanın kira ilişkisinden kaynaklanmadığı, haksız işgale dayalı ecrimisil isteğine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır....
Dava, taşınmaz kira sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkin bir davadır. Dosyada davalı tarafça ihtiyati tedbir kararının kaldırılması talebinin reddine dair karar istinaf edilmiştir. İstinafın incelenmesinde; İİK.'nun 72/2. maddesi hükmüne göre; İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. Dosya içerisinde bulunan 12/10/2020 tarihli 5 yıl süreli kira sözleşmesinde, kiracının davacı şirket, kiraya verenin davalı şirket olduğu, 4. maddesinde kira bedelinin belirlenerek davaya konu çeklerin kira bedellerine ve kiralananda meydana gelecek muhtemel zararların karşılanması için verildiğinin tartışmasız olduğu, bu çeklerin başka kişilere ciro edilemeyeceğinin belirtildiği ve 12/10/2020 tarihli sözleşme ile teslim edildiği belirtilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, GEREKÇE VE KABUL: Dava, taraflar arasında imzalanan 01/02/2022 tarihli "Kira Sözleşmesi"nden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkindir. Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6100 sayılı HMK'nın 4/1-a maddesinde, KİRA İLİŞKİSİNDEN doğan alacak davaları da dahil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ve bu davalara karşı açılan davaların, dava konusunun miktar veya değerine bakılmaksızın SULH HUKUK MAHKEMESİ'nde görüleceği düzenlendiğinden ve uyuşmazlık "KİRA SÖZLEŞMESİ"nden kaynaklandığından Mahkememizin görevsiz olduğu, Sulh Hukuk Mahkemelerinin görevli olduğu kanaatine varılmıştır....
Mülga 1086 Sayılı HUMK'dan farklı olarak bu düzenlemede miktar ayırımı yapılmaksızın tahliye, alacak, tazminat, kiracılık sıfatının tespiti gibi tüm kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözüm yeri sulh hukuk mahkemesi olarak gösterilmiştir. Davadaki uyuşmazlık da, dava dilekçesi içeriği, olayın anlatış biçimi, talep sonucu ve dayanak belgeler dikkate alındığında 16.339.382,64 USD kira bedelinin tahsilinden ibaret olduğu, talep konusu alacağın kira ilişkisinden kaynaklandığı, yukarıda belirtildiği üzere kira ilişkisinden doğan alacak davalarının sulh hukuk mahkemesinde görülmesi gerektiği, her ne kadar Antalya 3. Asliye Ticaret Mahkemesi ve Antalya 15....
Mülga 1086 Sayılı HUMK'dan farklı olarak bu düzenlemede miktar ayırımı yapılmaksızın tahliye, alacak, tazminat, kiracılık sıfatının tespiti gibi tüm kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözüm yeri sulh hukuk mahkemesi olarak gösterilmiştir. Davadaki uyuşmazlık da, dava dilekçesi içeriği, olayın anlatış biçimi, talep sonucu ve dayanak belgeler dikkate alındığında 16.339.382,64 USD kira bedelinin tahsilinden ibaret olduğu, talep konusu alacağın kira ilişkisinden kaynaklandığı, yukarıda belirtildiği üzere kira ilişkisinden doğan alacak davalarının sulh hukuk mahkemesinde görülmesi gerektiği, her ne kadar Antalya 3. Asliye Ticaret Mahkemesi ve Antalya 15....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Menfi tespit Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı menfi tespit davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davalılar tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde davalılar vekili Av. ... ile davacı vekili Av. ... geldiler. Hazır bulunanların sözlü beyanları dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, menfi tespit istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tararfından temyiz edilmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2020/490 Esas KARAR NO: 2022/372 DAVA : Menfi Tespit-İstirdat DAVA TARİHİ : 06/04/2018 KARAR TARİHİ: 18/05/2022 Mahkememizde görülmekte bulunan Menfi Tespit (Taşınmaz Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA : Davacı vekili ----- Sayılı dosyasına vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle, müvekkilinin davalının malik olduğu, ---- adresindeki müstakil evi ---tarihleri arasında kiraladığını, anlaşma gereği depozito olarak --- teminat olarak verdiğini, müvekkilinin taşınmazı borçsuz tahliye ettiğini,---- depozitoyu malik üzerinde bıraktığını,boya badanası yapılarak teslim edildiğini,ancak davalının ------- sayılı dosyası ile kambiyo senetlerine mahsuz haciz yoluyla takip başlatıldığını, bu nedenle dosyaya konulan kanuni hacizlerin kaldırılması, maaş haczi kesintilerinin durdurulması, dosyadan hiçbir suretle dava kesinleşinceye kadar ödeme yapılmamasına, takibin iptaline, %20'den az...
Dava; kira ilişkisinden kaynaklı alacak istemine ilişkindir. Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir(6100 Sayılı HMK mad. 33). Açıklanan ilke ışığında dosya kapsamı incelendiğinde; dava açılmadan önce 18.01.2011 tarihli davacılar tarafından davalıya gönderilen ihtarname ile davalıdan kendi paylarına düşen kira bedelinin ödenmesinin, aksi halde ödenmeyen kira bedelleri için yasal yollara başvurulacağının ihtar edilmiş olduğu görülmüş, davacıların bu ihtarname ile davalının kiracılık sıfatını kabul ettiği sonucuna varılmış; davanın ecrimisil istemli değil de kiracılık ilişkisinden kaynaklı alacak olarak görülmesi gerekir iken, yanılgılı değerlendirme yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir....
