Taraflar arasındaki uyuşmazlığın 01/02/2016 başlangıç tarihli kira sözleşmesine dayalı davalı tarafından davacı aleyhine "kira farkı" açıklaması ile adi kira ve hasılat kiralarına özgü başlatılan icra takibinden kaynaklı olarak davacı tarafın menfi tespit talebinden ibaret olduğu, taraflar arasındaki ilişkinin kira sözleşmesine dayalı olduğu anlaşılmaktadır. Mahkemelerin görevi kamu düzenine ilişkin olup yargılamanın her aşamasında mahkemece resen göz önüne alınır....
Taraflar arasında imzalanan 12/05/2010 başlangıç tarihli ve 3 yıl süreli kira sözleşmesinin 14. maddesinde; “Kira süresinin sona ermesi veya sözleşmenin feshi halinde taşınmaz idareye teslim cedilmezse, geçen her gün için, cari yıl kira bedelinin yüzde biri oranında ceza, itirazsız olarak ödenir.” hükmüne yer verilmiş olup, işbu sözleşme hükmü tarafları bağlar. Yukarıda açıklanan kanun hükmü uyarınca, kira süresinin sona ermesiyle taraflar arasındaki kira sözleşmesi sona ermiştir. Davacı, süre sonundan itibaren kiracı değil fuzuli şagil konumundadır. Buna bağlı olarak davalı tarafından ecrimisil tahakkuk ettirilmiştir. Menfi tespit talebine konu alacak ise, sözleşme hükmüyle bağlı olan davacının kira sözleşmesine dayalı olarak ödemeyi kabul ettiği cezai şart bedelidir....
Bu nedenle, icra mahkemesince, genel mahkemede açılan menfi tespit davası bekletici mesele yapılamayacağından, davalı vekilinin bu konudaki istinaf başvurusu yerinde görülmemiştir. Y.12. HD'nin 2021/12039 E. 2022/319 K. Sayılı, 13/01/2022 tarihli içtihadın da, ancak menfi tespit davasına ilişkin kesinleşmiş mahkeme ilamının icra hukuk mahkemesini bağlayacağı belirtilmekle, davalı vekilinin bekletici mesele yapılmasını istediği Fethiye 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2021/849 E. sayılı dosyasından menfi tespit davasının kabulüne ilişkin kararın 08/11/2022 tarihinde verildiği, kararın henüz kesinleşmediği anlaşılmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Menfi tespit Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı menfi tespit davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kiracı tarafından açılan icra takibi nedeniyle borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacı vekili dava dilekçesinde; Davacı ile davalı arasında 28.12.2011 tarihinde kira sözleşmesi akdedildiğini, sözleşmeden doğan borçlar sebebiyle davalı şirket tarafından müvekkili aleyhine .......
Mahkemece yapılan yargılama, toplanan deliller neticesinde iş makinesinin harici satış protokülü gereğince davaya konu senedin davacı tarafından davalıya verildiği, satış sözleşmesine konu iş makinesinin gerçek sahibinin davalı değil, dava dışı ... olup harici satış sözleşmesinin geçersiz olduğu, taraflarca verilenlerin iadesi gerektiği, hal böyle olunca davacının menfi tespit isteminin yerinde olduğu, tarafların satış sözleşmesinden dönerek aynı araçla ilgili kira sözleşmesi akdettiği, aracın davacı yedinde kaldığı, akabinde iş makinesinin davalıya teslim edildiği, aracın davacı tarafından kullanılması nedeniyle doğan zararın senet bedelinden mahsubu talebinin yerinde olmadığı, sözleşme konusu iş makinesinin satış protokolü ile davacıya teslim edildiği, davacının öncesinde bu sözleşmeye istinaden sonrasında ise taraflar arasında akdedilen kira sözleşmesine dayalı olarak iş makinesini kullanmaya devam ettiği, davacının zilyetliğinde bir süre iş makinesinin bulunması ve kullanması satış...
DELİLLERİN İNCELENMESİ VE GEREKÇE;Dava, taşınmaz kira sözleşmesine dayalı olarak başlatılan icra takibi nedeniyle borçlu olunmadığı iddiasıyla açılan menfi tespit davasıdır.Davacı vekili; davalı tarafından aleyhine başlatılan --------dosyasında borcun sebebi olarak "ödenmeyen kira bedelleri, ortak alan kullanım bedelleri ve uğranılan sair zarar" gösterildiğini, müvekkili ve davalı arasında geçerli bir kira ilişkisi bulunmadığını, müvekkilinin davalıya kira veya ortak alan borcunun olmadığını beyan ederek borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini dava ve talep etmiş; davalı davaya cevap vermemiştir.Görev hususu kamu düzenine ilişkin olup, dava şartı olması sebebiyle davanın her aşamasında mahkemece resen gözetilmesi gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Menfi tespit Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı menfi tespit davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Uyuşmazlık, menfi tespit istemine ilişkindir. Mahkemece görevsizlik kararı verilmiş hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. Davacı vekili, davalı ile aralarında kira sözleşmesi bulunduğunu, sözleşmenin 10. Maddesi gereğince 50 000 € değerinde teminat senedi verdiğini, sözleşmenin feshedildiğini verilen teminat senedi nedeniyle borçlu olmadığının tespitini istemiştir. Davalı davanın reddini savunmuştur. Mahkemece HUMK’un 8. maddesi gereğince kira sözleşmesinden kaynaklanan her türlü tahliye ve bu davalarla birlikte açılan kira alacağına ilişkin davalara bakmakla görevli mahkemelerinin sulh hukuk mahkemeleri olduğundan mahkemece görevsizlik kararı verilmiştir....
Servis A.Ş. vekili, kira sözleşmesine dayanılarak kira isteme hakkı doğmamış olmasına rağmen hastane binasını muvazaalı olarak tapuda devralan Selni İnşaat'ın kendilerinden aylık kira bedelini talep ettiğini, Kastamonu 3. İcra Müdürlüğünün 2013/4799 sayılı dosyasından 250,000 TL, Kastamonu 2. İcra Müdürlüğünün 2013/6195 sayılı dosyasından 500.000,00 TL'lik kiraya müsteniden icra takibi başlattığını beyan ederek; ... Şti. ile yapılan sözleşmelere konu hastane ruhsatının kendilerine devri gerçekleşmediğinden bu sözleşme ile bağlantılı kira sözleşmesine göre aylık kira talep hakkının da doğmadığını hastane binasının ... Şti.’ne devrinin muvazaa sebebiyle geçersiz olduğunu belirterek Kastamonu 3. İcra Dairesi'nin 2013/4799 ve Kastamonu 2. İcra Dairesi'nin 2013/6195 sayılı takip dosyalarından kira borcunun bulunmadığının tespiti için Kastamonu 1.Sulh Hukuk Mahkemesinde menfi tespit davası açıldığını belirtmiştir. Davalı borçlu ......
DİYARBAKIR ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : KARAR NO : HAKİM : KATİP : DAVACI : VEKİLİ : DAVALI : VEKİLİ : DAVA : Menfi Tespit (Kira) DAVA TARİHİ : 02/12/2021 KARAR TARİHİ : 04/07/2022 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kira) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalının ...2020 tarihinde düzenlediği 9.521,00 TL... Numaralı Fatura Alacağı (işlemiş faiz 70,43) ile 5.149,99 TL.... Numaralı Fatura alacakların ( İşlemiş Faiz 38,10) dayalı olarak müvekkilleri aleyhine Diyarbakır İcra Dairesi'nin .......
Davacı icra dosyasındaki itirazında ve itirazın kaldırılması dosyasında kira bedellerinin kiralanana ve kiralayanın başka taşınmazına yapılan imalâtlar ile ödendiğini savunmuş ise de kesinleşen takip nedeniyle menfi tespit davası açma yoluna gitmeyerek yapılan imalâtlarla ilgili bu davayı açmıştır. Menfi tespit davası açmış olsaydı kira bedelinin yapılan imalât bedeli karşılığı ödenmiş olması nedeniyle kira borcu bulunmadığının savunulması niteliğinde olacağından açılacak dava da kira ilişkisinden doğan bir dava olacaktı. Ancak davacı bu yola gitmemiş ve kesinleşen takiplerle kira alacağına sayılmamış olan ve davalının isteğiyle yapıldığnı iddia ettiği imalât bedellerini istemekle eser sözleşmesine dayanmıştır. Kira ilişkisine dayanmayan davaya bakmaya asliye hukuk mahkemesi görevlidir....
