"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ Uyuşmazlık, ticari nitelikte satım ilişkisine dayalı olarak düzenlenen senetler nedeniyle menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir. 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 14.maddesi uyarınca dosyanın temyiz inceleme görevi Dairemize ait olmayıp, Yargıtay 19. Hukuk Dairesi'ne ait bulunmaktadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın Başkanlar Kurulu’na sunulmak üzere Yargıtay Birinci Başkanlığı’na GÖNDERİLMESİNE, 21/10/2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Dava yanlar arasında düzenlenen operatörsüz makine kira sözleşmesine dayalı olarak kira bedeline ilişkin düzenlenen faturalar nedeniyle menfi tespit talebine ilişkindir. 6100 sayılı HMK 4/1-a maddesi uyarınca kira ilişkisinden doğan tüm uyuşmazlıkları konu alan davaların Sulh Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerekir. Somut uyuşmazlık operatörsüz makine kira sözleşmesine dayalı olarak kira bedeli için düzenlenen faturalar nedeniyle menfi tespit talebine ilişkin olduğundan uyuşmazlığın çözüm yerinin kira ilişkisinden kaynaklanan bütün dava ve işlerde görevli mahkeme olan ... Sulh Hukuk Mahkemesi olduğu sonuç ve kanaatine varılmış görevin HMK 114/1-c maddesi uyarınca dava şartı olması nedeni ile HMK 115/2 maddesi uyarınca tensiben aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir....
İSTİNAFA BAŞVURAN TARAFLAR ve İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: İstinaf talebinde bulunan davacı tarafından, düzenlenen senetlerin bono niteliğinde olduğunu, illetten mücerret evrak olduğunu, kıymetli evrak vasfını kaybedilmediğini bu nedenle kira ilişkisine dayanılarak Sulh Hukuk Mahkemelerinin görevli olduğu ileri sürülemeyeceği, bu nedenle mahkemece verilen kararın hatalı olduğu, kararın kaldırılması talep edildiği anlaşılmıştır. DELİLLER : Tüm dosya kapsamı. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, menfi tespit davasıdır. Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle ve kamu düzenine ilişkin hükümlerle sınırlı olmak üzere inceleme yapılmıştır....
Mülga 1086 sayılı HMUK'dan farklı olarak bu düzenlemede miktar ayırımı yapılmaksızın tahliye, alacak, tazminat, kiracılık sıfatının tespiti gibi tüm kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözüm yeri olarak Sulh Hukuk Mahkemesi olarak gösterilmiştir. Somut uyuşmazlıkta; davacı tarafça dava dilekçesinde açıkça taraflar arasındaki uyuşmazlığın kira sözleşmesinden kaynaklandığı belirtilmekle bu haliyle ihtilafın kira ilişkisine dayalı olduğu tespit edilmiştir. Anılan nedenlerle işbu dava kapsamında Sulh Hukuk Mahkemelerinin görevli olduğu sonucuna ulaşılmış olup HMK'nın 114/1-c ve HMK'nın 115/2 maddesi uyarınca davanın usulden reddine dâir aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir....
Dava, takip konusu bononun kira sözleşmesi sebebiyle depozito yerine geçmek üzere teslim edildiği, taşınmaza herhangi bir zararın verilmediği, bononun bedelsiz olduğu iddialarına dayalı menfi tespit davasıdır. Tarafların karşılıklı dilekçelerinden anlaşılacağı üzere aralarında kira ilişkisi olduğu ve bononun depozito yerine geçmek üzere davalıya teslim edildiği hususu tartışmasız olup, uyuşmazlığın çözümü için taraflar arasındaki kira ilişkisinin, ödemelerin ve taşınmaza zarar verilip verilmediğinin incelenmesi gerekmektedir. 6100 sayılı HMK' nın 4. Maddesinin a bendine göre; kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dahil olmak üzere kira ilişkisine dair tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalara bakma görevi Sulh Hukuk Mahkemelerine aittir....
Menfi tespit davasının kabulü halinde borcun bulunmadığı karar altına alınmış olacağından, aynı alacak için alacaklı tarafından açılan alacak davasında kesin hüküm oluştursa da, menfi tespit davasının kısmen kabulü halinde, menfi tespit davasında reddedilen kısım yönünden eda hüküm içermeyeceğinden, menfi tespit davası, alacak davasına kesin hüküm oluşturmaz. Somut olayda taraflar arasında görülen menfi tespit davasında mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verildiğinden, reddedilen kısım yönünden menfi tespit davasında verilen karar, temyize konu edilen alacak davası yönünden kesin hüküm oluşturmayacağından, mahkemece davanın esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde davanın kesin hüküm nedeniyle reddine karar verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır....
Mahkemelerin görevi kamu düzenine ilişkin kurallardan olup, yargılamanın her aşamasında istek üzerine, ya da re'sen gözetilmesi gerekir.Yukarıda belirtilen kanun maddeleri ve yerleşik içtihatlar ışığında somut olaya gelindiğinde; taraflar arasındaki uyuşmazlığın kira ilişkisinden kaynaklanan menfi tespit davası olduğu, kira sözleşmesindeki aylık kira bedeline ilişkin bilgilerle davaya konu edilen bono bilgilerinin uyumlu olması, organik bağ iddiası, alt kira ilişkileri, fiili kira ilişkisi bir bütün olarak değerlendirildiğinde, davanın kira ilişkisine ilişkin olduğu, uyuşmazlığın kira hukukuna göre aydınlatılması gerektiği, davanın kambiyo hukukuna ilişkin bir dava olmadığı, dava türü bakımından TTK'da sayılan mutlak ve nispi ticari davanın şartlarının oluşmadığı anlaşıldığından mahkememizin görevsizliğine, görevli mahkemenin -----Nöbetçi Sulh Hukuk Mahkemeleri olduğuna karar vermek gerekmiştir....
Davalı; davacıların mecuru 25/11/2011 tarihinde teslim etmedikleri gibi kira ilişkisinin devam ettiğini 2013 yılı temmuz ayına kadar aidat ve kira ödemesi yaptıklarını, senede karşı senetle ispat gerektiğini savunarak, davanın reddini dilemiştir. Mahkemece; alınan bilirkişi raporu doğrultusunda, dava konusu senet üzerinde malen kaydın bulunduğu, senedin teminat senedi olduğuna ilişkin davacıların iddiasından başka delil elde edilemediği, dava dilekçesinde de davacı tarafın yemin deliline başvurmamış olması nedeniyle sübut bulmayan davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. Dava; kambiyo senedine dayalı olarak başlatılan icra takibi nedeniyle davacı- kiracıların senedin teminat senedi olduğu iddiası ile açtıkları menfi tespit davasıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Menfi tespit Uyuşmazlık, kiracı tarafından kira sözleşmesine dayalı olarak açılan menfi tespit istemine ilişkindir. Bu durumda temyiz incelemesi dairemizin görevi dışında bulunduğundan dosyanın görevli Yargıtay 13. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 12.01.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Menfi tespit Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı menfi tespit davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kira sözleşmesi ile bu sözleşmeye dayanarak başlatılan icra takibinin iptali ve icra takibi nedeniyle borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece,davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
