CEVAP: Davalı vekili tarafından verilen cevap dilekçesinde özetle; kural olarak menfi tespit davalarında, davalı alacaklının alacağını ispatla yükümlü olduğu; ancak takibe konu bono kambiyo senedi vasfına haiz olduğundan, illetten mücerret olduğu; bu durumda bonodan dolayı borçlu bulunmadığını ispat yükünün davacı tarafa ait olduğu, davacının borçlu olmadığını ancak yazılı bir delille ispat etmesinin gerektiği, davaya konu kambiyo senetlerinin, gayrimenkul satışından veya sözleşmeden kaynaklı olarak verilmediği, açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verilmesi talep edilmiştir. DELİLLER VE GEREKÇE: Tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri denetlenip uyuşmazlık konuları re'sen belirlenerek taraflarca gösterilen deliller toplanmak suretiyle dava sonuçlandırılmıştır. Huzurda görülen dava menfi tespit davasıdır. Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tazminat KARAR Taraflar arasındaki uyuşmazlık, kira sözleşmesinden kaynaklı, menfi tespit, istirdat ve tazminat istemine ilişkindir. Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 14.01.2017 tarih ve 1 sayılı kararı ile hazırlanan, 20.01.2017 günlü ve 2017/1 sayılı Yargıtay Büyük Genel Kurulunca kabul edilip 27.01.2017 tarihli ve 29961 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01.02.2017 günü yürürlüğe giren Hukuk Daireleri'ne ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (3.) Hukuk Dairesi'nin görevi cümlesinden bulunmakla, dosyanın anılan Daire Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 16/02/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
DAVA KONUSU : Menfi Tespit KARAR : Alanya 3....
Borçlunun, temel borç ilişkisinden dolayı herhangi bir nedenle sorumlu tutulamayacağını ileri sürerek açtığı menfi tespit davası, öğreti ve uygulamada bedelsizliğe dayalı menfi tespit davası olarak adlandırılmaktadır. Bedelsizlik ise, bir kambiyo senedinin ihdasına neden olan temel alacağın herhangi bir nedenle mevcut olmamasıdır ------------ Başka bir deyişle bir kambiyo taahhüdünün temel alacağı geçersizse ya da sona ermişse, o kambiyo taahhüdü bedelsiz demektir. Bu anlamda senedin bedelsiz sayılmasında esas alınan husus, temel borç ilişkisinin kendisi değil, bu temel borç ilişkisinden doğan temel alacaktır. Bu itibarla bedelsizliğe dayalı menfi tespit davası ile maddi hukuk bakımından borcun mevcut olup olmadığının tespiti amaçlanmakta; borçlu olmadığını iddia eden borçluya, genel hükümlere göre bu durumu tespit imkânı verilmektedir....
Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe; Eldeki dava faturaya dayalı başlatılan icra takibine karşı menfi tespit isteminden ibarettir. Davacı davalıya borçlu olmadığını öne sürmüş, davacı ise davalının iddialarının doğru olmadığını taraflar arasında bir kira ilişkisi olduğunu iddia etmiştir. Bilindiği üzere HMK'nin 4.maddesi kapsamında kira ilişkisinden kaynaklanan tüm davaları görmek sulh hukuk mahkemelerinin görev alanına girmektedir. Taraflar arasındaki ilişki incelendiğinde bahse konu faturaların defterlerde yer aldığı ve aralarında bir ticari ilişki olduğu, davalı şirketin iştigal konusunun iskele malzemelerine ilişkin olduğu bu malzemelerin nitelikleri itibariyle satın alınmaktan ziyade her bir inşaat işi için kiralanma yoluna gidildiğinin bilindiği; bunun yanında davacının dava dilekçesine eklemiş olduğu ihtarnamede de aralarında bir kira ilişkisi olduğunu kabul ettiği görülmektedir. Bu halde eldeki uyuşmazlığın temeli taşınır kira sözleşmesine dayanmaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit istemine ilişkin davada ... Asliye Ticaret ve ... Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesi için davalıya verilen çeklerden dolayı borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir. ... Asliye Ticaret Mahkemesince, uyuşmazlığın kira sözleşmesinden kaynaklandığı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. ......
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : 2021/577 Esas KARAR NO : 2022/77 DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 17/09/2021 KARAR TARİHİ : 26/01/2022 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 27/01/2022 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkilinin kandırılarak boş senet imzalatıldığını ve davalı tarafın bu senedi müvekkili aleyhine Ankara ......
Mustafa Doruk Cad. no:22 Akseki ilçesi adresindeki Karadenizliler Ekmek Fabrikası isimli iş yerini, 2004 yılında kira sözleşmesi ile davalı borçlulara kiraladığını, davalı tarafların 2021’in Mayıs ayında mecuru boşalttıklarını, takibe konu alacaklarının işbu kira sözleşmesinden kaynaklı alacaklar olduğunu, alacaklarının özetle kiracı davalıların kiralanan mecura vermiş oldukları zarardan kaynaklı zarar tutarı, davalı tarafların kiracı iken mecurda yaptıkları eklenti nedeniyle Akseki Belediye Encümeninin kiralanan için verdiği ceza tutarı, kiracıların tükettiği kiralananın birikmiş su faturası alacağı olduğunu, kiracının kira ilişkisinden kaynaklı olarak ve kira sözleşmesinden dolayı bu alacak kalemlerini ödemekle yükümlü olduğunu, işbu davaya benzer Yargıtay kararlarında da görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğuna ilişkin kararların olduğunu, mahkemece işin esası incelerek sonucu dairesinde karar verilmesi gerekirken görevsizlik kararı verilmesi doğru olmadığını, kira sözleşmesinden...
Noterliğinin ... tarih ve ... sayılı ihtarhamesi ile kira sözleşmesini tek taraflı olarak feshettiklerini bildirdiğini, davaya konu 2 ayrı bononun davacı kiracılara teslim edildiğini, bu sebeple davanın konusuz kaldığını belirttiği ve 17/01/2018 tarihli teslim tutanağını dosyaya ibraz ettiği görüldü. 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 Sayılı HMK'nun 4/1-a maddesine göre “Kiralanan taşınmazların, 09.06.1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalarda” Sulh Hukuk Mahkemesi görevlidir. Somut olayda, uyuşmazlık kira ilişkisinden kaynaklananmaktadır. Dava, 03/07/2014 tarihinde 6100 sayılı HMK'nın yürürlüğe girmesinden sonra açıldığına göre görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir....
DELİLLER VE GEREKÇE: Dava; taraflar arasında akdedilen araç kira sözleşmeleri uyarınca davacı şirketin davalı şirkete borcunun bulunmadığından bahisle açmış olduğu menfi tespit istemine ilişkindir. Mahkemelerin görevi ancak kanunla düzenlenir. Göreve ilişkin kurallar kamu düzenindendir. Mahkemenin görevli olması HMK 114/1-c bendi uyarınca dava şartlarından olup; HMK 115 maddesi gereğince mahkeme dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. HMK md 4/1-a maddesinde; kiralanan taşınmazların, 09/06/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dahil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalara, Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından bakılacağı düzenlenmiştir....
