Hukuk Dairesi 2017/4916 E. , 2019/1325 K. ) " ....İcra takibine konu bononun tanzim tarihinin vade tarihinden sonra olması nedeniyle kambiyo senedi niteliği taşımadığı yukarıda açıklanan yasa hükmü uyarınca açık olduğundan bu belgeye dayalı olarak 'kambiyo senetlerine' özgü icra takibi başlatılamayacağı tabiidir. Davacı borçlu da bu kambiyo senetlerine özgü takip nedeniyle borçlu olmadığının tespitini istemiş bulunduğundan, menfi tespit istemine konu icra takibinin dayanağı olan senedin kıymetli evrak vasfı taşıyıp taşımadığının araştırılması somut uyuşmazlığın çözümü için gerekli bir husustur. " (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2013/19-119 E, 2013/1459 K) Tüm dosya kapsamı, yukarıdaki açıklamalar ışığında, kambiyo vasfına haiz olmayan bono nedeniyle kambiyo senetlerine haiz takip yapılması hukuken mümkün olmadığından, davacının davasının kabulüne karar vermek gerekmiştir....
KARŞI OY YAZISI Davacı-borçlu, davalı-alacaklıya karşı açtığı menfi tespit davasında, aleyhine yapılan kambiyo senetlerine mahsus takip dayanağı çekten dolayı borçlu olmadığının tespitini istemişken; 02.02.2016 tarihinde davasını ıslah ederek çekten dolayı borçlu olmadığının tespiti talebini takip dayanağı çekin keşide tarihi tahrif edilerek ibraz süresi geçtikten sonra muhatap bankaya ibraz edilmesi nedeniyle kambiyo senedi vasfı olmayan belgeye dayanarak kambiyo senetlerine mahsus yolla yapılan takibin iptalini istemiştir. Mahkemece, davacı-borçlunun ıslah edilmiş talebinin İcra Hukuk Mahkemesi'nde kambiyo şikayeti yoluyla ileri sürülebileceği gerekçesiyle dava usulden reddedilmiştir. Davacı-borçlu ıslahla ileri sürdüğü talebinde yine menfi tespit istemektedir. Bu nedenle mahkemece işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın reddedilmesi doğru olmamıştır....
E sayılı İCRA TAKİBİ NEDENİYLE DAVALIYA BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE, 2-... ... E sayılı icra takibi nedeniyle açılan menfi tespit davasının kabulüne; davacının... ......
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, davacı yanca her ne kadar çekten dolayı menfi tespit davası ikame edilmişse de yargılama sürecinde yapılan ıslahla davanın çeke dayalı olarak yapılan kambiyo takibinden dolayı menfi tespit davasına dönüştürüldüğü, keşide tarihinin çekte bulunması gereken zorunlu unsurlardan biri olup, keşide tarihi bulunmayan çekin kıymetli evrak vasfını haiz olmayacağı ve dolayısıyla da kambiyo takibine konu edilemeyeceği, davaya konu çekin keşide tarihinde tahrifat yapıldığının sabit olduğu gerekçesiyle, davanın ıslah edilmiş haliyle kabulü ile, davacının davaya konu çeke dayalı olarak yapılan kambiyo senetlerine mahsus takip sebebiyle davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir....
Bu kapsamda hükümsüzlük nedenine dayalı menfi tespit davalarında, uyuşmazlık temel ilişkiden değil, doğrudan doğruya kambiyo senetleri hukukundan kaynaklanmaktadır. Bu davalarda, kural olarak, davacının iddiası çoğu kez tüm senet ilgilerine karşı öne sürülebilen mutlak def’îlere dayanmaktadır. Örneğin kambiyo senedinin zorunlu şekil şartları içermemesi, kambiyo alacağının zamanaşımına uğraması, vadeyi beklemeden istemde bulunulması, ciro zincirindeki kopukluk, başvuru hakkının yitirilmiş olması, senette yazılı kısmi ödeme açıklaması, sorumsuzluk kayıtları ya da bir kambiyo taahhüdünün senet yapma iradesindeki bozukluk nedeniyle sahibini bağlamayacağı yönündeki iddialar hükümsüzlük nedenine dayalı menfi tespit talebine konu oluşturur. Borçlunun, temel borç ilişkisinden dolayı herhangi bir nedenle sorumlu tutulamayacağını ileri sürerek açtığı menfi tespit davası, öğreti ve uygulamada bedelsizliğe dayalı menfi tespit davası olarak adlandırılmaktadır....
İlk ciranta yasaya uygun olarak lehtar ... olup, sonraki ciranta ise davacı ... ise de M.Selim Keresteci çeki yeniden Kerem'e ciro etmiş olup takip, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile yapılmıştır. Borcun kaynağı konusunda temel ilişkiye dayanılmayıp, kambiyo senedine dayalı olarak yapılan bir takibe karşı açılan menfi tespit davasında mahkemenin davalı savunması doğrultusunda temel ilişkiye bağlı olarak davanın reddine karar vermesi yerinde değildir. Bu durumda mahkemenin, davada kambiyo hukuku hükümleri uyarınca değerlendirme yapması gerekmektedir. Takip ve takibe dayalı açılan işbu menfi tespit davası kambiyo hukuku hükümleri uyarınca değerlendirildiğinde ise davacıya davalı ... tarafından yapılan ciro ile geçen davaya konu çeklerin davacı tarafından yapılan ciro ile tekrar ilk ciranta ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davası hakkında... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi ve... Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R - Dava, menfi tespit istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesince, taraflar arasındaki uyuşmazlığın kira sözlşemesinden kaynaklandığı ve Sulh Hukuk Mahkemesinin görevli olduğu belirtilerek görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur. Sulh hukuk Mahkemesi ise; davanın kira sözleşmesi ile ilgili olmadığı, kambiyo senedine dayalı menfi tespit davası olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir....
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 14/02/2023 KARAR TARİHİ : 04/07/2023 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 18/07/2023 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması neticesinde, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı tarafça ... 29. İcra Dairesi 2019/8601 E. sayılı dosyası ile Kambiyo Senetlerine Mahsus Takip Yolu marifetiyle müvekkili ... aleyhine icra takibi başlatıldığını, senette lehtar olup protesto yapılmadan alacak hakkı doğmadığı halde takip yapıldığından dolayı öncelikle 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 72/2. maddesi uyarınca her türlü icra ve satış işlemlerinin durdurulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesi , akabinde yargılama yapılarak takipten dolayı borçlu olunmadığının tespitine ve davalı aleyhinde %20 den az olmamak üzere közü niyet tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
-TL bedelli, alacaklısı dosyamız davalısı, ... tanzim tarihli senet nedeni ile yapılan takip yönünden borçlu olmadığının tespiti talebine ilişkindir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık; Davaya konu bono nedeniyle davacı yanın kambiyo senetlerine özgü takip yapıp yapamayacağı, söz konusu bononun kambiyo vasfına haiz olup olmadığı, kambiyo takibi sebebiyle davacı yanın borçlu bulunup bulunmadığı hususlarında toplanmıştır. Tüm dosya kapsamının bir bütün olarak değerlendirilmesi sonucunda; Davacı vekili, davacı aleyhine kambiyo senetlerine özgü icra takibi başlatıldığını; ancak, takibe dayanak senedin üzerinde lehdarın ismi bulunmadığından, 6102 sayılı TTK'nın 776-(1)-e) maddesi gereğince; kambiyo senedi vasfında olmadığını; lehdarın ismi bulunmayan bir senede dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus icra takip yolu ile takip yapılamayacağını belirterek icra takibi nedeni ile davacının borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2023/140 KARAR NO : 2023/621 KARAR TARİHİ : 21/03/2023 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : ERZURUM ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ : 22/11/2022 NUMARASI : 2022/482 Esas - 2022/689 Karar DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Erzurum .....İcra Müdürlüğü'nün 2020/... E.sayılı takip dosyasında 89/3'e dayalı Menfi Tespit isteminden ibaret olduğu, davalı takip alacaklısı, dava dışı takip borçlusu ...'...
