Ancak adi kira sözleşmesinin aksine ürün kirası bakımından kanun ürün getirebilen hakkı da kapsama almıştır. Bu durumda ürün (hasılat kirası), kiraya verenin kiracıya ürün (hasılat) veren bir mal, işletme ya da hakkın kullanılmasını, semerelerinden yararlanılmasını veya işletilmesini belli bir bedel karşılığında terk ettiği kira türüdür. Hemen belirtmek gerekir ki, hem doğal hem de hukuki ürün getiren eşya ürün kirasına konu olabilir. Bu kapsamda işletmenin işletilmesi sonucu elde edilen kâr hukuki ürün olarak nitelendirilebilir. Bir kira sözleşmesinin adi kira mı yoksa ürün kirası mı olduğunun belirlenmesinde kiracının, kiralanan şeyin ürünlerinden yararlanma yetkisi olup olmadığı başlıca ve en önemli kriterdir....
Mahkemece kira ilişkisinin hasılat kirası niteliğinde olduğu kabul edilerek, ödeme emri ile verilen ödeme sürenin 60 gün olmaması sebebiyle davanın reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Takibe dayanak yapılan ve hükme esas alınan 04/08/2013 tarihli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.Borçlar Kanununda düzenlenen hasılat kirasından söz edilebilmesi için, hasılat getiren bir taşınır ya da taşınmaz mal, ticari işletme ya da hakkın kira ilişkisinin konusunu oluşturması, ve kiralananın işletme hakkıyla birlikte kiraya verilmesi gerekir. Dayanak kira sözleşmesine göre boş işyerleri mağaza olarak kullanılmak üzere kiraya verilmiş, demirbaş devri olmadığı gibi işletme ruhsatıyla da kiralanmadığı anlaşılmaktadır. Sözleşmede aylık kira parasının ciro esasına göre ödeneceğinin kararlaştırılması taraflar arasındaki kira ilişkisinin hasılat kirası olduğunu göstermez....
Mahkemece, kira sözleşmesinin hasılat kirası niteliğinde olmadığı, kira ücretinin hasılata oranla belirlenmesinin de kira sözleşmesini hasılat kirası haline getirmeyeceği, tarafların sözleşmenin hasılat kirası olduğunu kararlaştırıp, ihtilaf halinde TBK’nun örtülü konut ve işyeri kiralarını düzenleyen hükümlerine ilişkin itiraz ve defileri ileri sürmesinin engellenmesinin kamu düzeni niteliği gereği geçerliliği bulunmadığı, sözleşme içeriğine göre kiralananın galip vasfı işyeri olup, kiracıya verilecek sürenin 30 gün olduğu, davalının kira ücretinin mahsup edilerek ödendiği iddiasını İİK 269/c-1.f maddesi gereğince ispat edemediği, tüm bu nedenlerle davalı Star ......
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Bodrum 2.Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen, tarafları, tarih ve numarası yukarıda yazılı hükmün incelenmesi sırasında Yargıtay 13.Hukuk Dairesinin 17.03.2009 gün, 2009/2895-3468 sayılı,11.Hukuk Dairesinin 06.06.2009 gün, 2009/3476-4055 sayılı kararlarıyla meydana gelen görev uyuşmazlığının giderilmesi istenilmekle, 2797 sayılı Yasa uyarınca toplanan Başkanlar Kurulu’nca dairelerin görevsizlik kararlarıyla dava dosyası incelenerek gereği görüşüldü: Dava, hasılat kirası hükümlerine tabi ticari işletme kiralanmasından kaynaklanan alacak istemine ilişkindir. Uyuşmazlığın bu niteliği itibariyle,hükmün temyiz inceleme görevi 14.Hukuk Dairesine aittir. SONUÇ: Dosyanın bu Daireye gönderilmesine 9.7.2009 gününde oy birliği ile karar verildi....
Oysa, Borçlar Kanununun 288. maddesi hükmünde hasılat kirası ilişkisinden kaynaklanan kiracının kira parasını ödemede temerrüdü durumunda kiracıya temerrüde düştüğü kira parasını ödemek üzere 60 günlük süre verilmesi, kiranın bu süre içerisinde ödenmemesi halinde akti fesih yetkisi tanınmıştır. Anılan hükme göre de bu süre, ihtarın kiracıya tebliğ tarihinden başlar. Kanunun sözü edilen bu hükmü emredici nitelikte olduğundan aksine dair yapılan sözleşme hükmü geçersizdir. Davada, 01.09.2006 başlangıç tarihli sözleşmenin feshi düzenleyen 15. maddesindeki nedenlerden hiçbirine dayanılmadığından fesih, kiracının kira parasını ödemede temerrüdü nedenine dayandırıldığından davalı ve birleşen davanın davacısı kiralayanın yaptığı fesih işlemi yukarıda sözü edilen yasa hükmüne göre hüküm ve sonuç meydana getirmez. Kısaca, kira dönemiyle sınırlı olarak davacının kiracılık sıfatı devam etmektedir....
-2- değiştirilerek, rödövans sözleşmesinden kaynaklanan tazminat talebine dönüştürüldüğü, 6100 Sayılı HMK nın 4.maddesindeki düzenlemeye göre rödövans sözleşmesinin bir tür hasılat kirası sözleşmesi olduğu gözetildiğinde; bu tür davalara Sulh Hukuk Mahkemesinde bakılacağı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. 1-)HMK'nun 176. maddesine göre; taraflardan her biri, yapmış olduğu usul işlemlerini, kısmen veya tamamen ıslah edebilir. Islahın, bir tarafın tek taraflı ve açık bir irade beyanı ile yapılması mümkün olup, karşı tarafın veya mahkemenin kabulüne bağlı değildir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ : 14/01/2022 ESAS NO : 2022/55 KARAR NO : 2022/22 MAHKEMESİ : ÇEŞME ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 10/11/2021 ESAS NO : 2020/225 KARAR NO : 2021/638 DAVANIN KONUSU : Alacak (Hasılat Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR TARİHİ :29.4.2022 GEREKÇELİ KARAR TARİHİ : 29.4.2022 İzmir 4. Asliye Ticaret Mahkemesi ile Çeşme Asliye Hukuk Mahkemesi arasında oluşan görev uyuşmazlığının yargı yeri belirlenmesi yoluyla giderilmesi İzmir 4. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından talep edilmekle dosya kapsamı incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : Dava, alacak istemine ilişkindir. İzmir 4.Asliye Ticaret Mahkemesi ile Çeşme Asliye Hukuk Mahkemesi arasında HSK'nun 7.7.2021 tarihli 608 sayılı kararı ilgi tutularak karşılıklı olarak görevsizlik/gönderme kararları verilmiş, yargı yerinin belirlenmesi için dosya Dairemize gönderilmiştir. Somut olayda; Dava konusu ......
Dava açıklanan niteliğine göre; hizmet alım sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsili istemine ilişkin olup, hükmü temyizen inceleme görevi, yürürlükte bulunan iş bölümü uyarınca Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nindir. Her ne kadar Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 21.06.2016 tarih, 2015/7437 Esas, 2016/6872 Karar sayılı ilamı ile, taraflar arasında akdedilen SPA Hizmeti Yönetim Anlaşması’nın niteliği itibariyle bir hasılat kirası sözleşmesi olduğu belirtilmiş ise de; taraflar arasında, yasada tanımlandığı şekilde herhangi bir kira ilişkisi bulunmadığı gibi, tarafların bu yönde bir iddiası da bulunmamaktadır. Bu durumda, maddi hatanın giderilerek görevli dairenin belirlenmesi için dava dosyasının Yargıtay Hukuk İşbölümü İnceleme Kuruluna gönderilmesine karar vermek gerekmiştir. SONUÇ: Görevli dairenin belirlenmesi için dava dosyasının Yargıtay Hukuk İşbölümü İnceleme Kuruluna gönderilmesine, 30/03/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
Kişilere alt kiraya verdiğini, alt kiracılar günlük hasılat üzerinden kira ödediklerini, davacının müvekkili tarafından işe alınmadığını, davacı ile hasılat kirası anlaşmasına varıldığını, kira sözleşmesinin delil olduğunu, zamanaşımı itirazında bulunduklarını, dava dilekçesinde belirtilen aylık gelirin Türkiye gerçekleri ile uyuşmadığını beyanla davanın reddini talep etmiştir....
A.Ş.’ye devretmeye başladığını, bayilik ve kira sözleşmesinin hasılat kirası niteliğinde olması nedeniyle devredilemeyeceğini, davalının müvekkili şirketi devre zorlamak amacıyla mal teminini kesmesinden dolayı sözleşmeyi haklı olarak feshettiğini belirterek ipoteğin fekkini ve kira şerhinin kaldırılmasını talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, sözleşmenin 1. ve 2. maddesinde davacının gösterilen yerden akaryakıt almasının ve bayilik sözleşmesinin devrinin öngörüldüğünü, taraflar arasında hasılat kirası bulunmadığını, müvekkilinin sadece kiraladığı yerdeki akaryakıt istasyonuna yakıt ikmal etme hakkını ortağı olduğu ... A.Ş.’ye devrettiğini belirterek davanın reddini savunmuştur....
