Emsal Kararlar; "Mahkemece iddia ve dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6102 sayılı TTK'nın 818/1-s maddesinin yollaması ile çek iptali konusunda aynı Yasa'nın 757 vd. m. uygulanacağı, bu maddeler uyarınca çek iptalini isteme hakkının sadece hamile ait olduğu, böyle bir iddiaya sahip keşidecinin muhatabı çeki ödemekten men edebileceği gibi, elinden rızası hilafına çıkan çekin bedelinin kendisinden istenmesi halinde de menfi tespit davası açma hakkının bulunduğu ayrıca, henüz keşide edilmemiş çek vasfında olmayan, tamamen boş çek yaprakları tedavüle çıkmış sayılamayacağından hesap sahibi tarafından zayi nedeni ile iptal davası açılamayacağı, ele geçirilenlerce imzalanıp doldurulması durumunda ise çeke dayalı hak iddia edene karşı menfi tespit davası açılabileceği, bu nedenlerle boş çek yapraklarına dayanarak iptal isteminde bulunmakta hukuki yararın bulunmadığı gerekçesiyle, davanın HMK'nın 114/h ve 115/2 maddeleri uyarınca dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir...
Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit DAVA TARİHİ : 13/09/2023 KARAR TARİHİ : 14/09/2023 Mahkememizde görülmekte olan 3. Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekilinin dava dilekçesi özetle; müvekkilinin lehine düzenlenen çekin kargo şirketi aracında meydana gelen hırsızlık sonucu çalınarak sahte imzalar ile ciro edildiğini, müvekkil şirket ile ticari ilişkisi olan ... Limited Şirketi tarafından keşide edilen ... Bankası A.Ş. Kahramanmaraş ... Şubesi HESAP İBAN TR ... nolu hesaba ait ... numaralı ve 600.000,00 TL bedelli dava konusu çekle birlikte toplamda 3 adet çek keşidecisi tarafından 07/09/2022 tarihinde ... ilinde faaliyet gösteren müvekkil şirkete gönderildiğini, ancak dava konusu çek ve diğer 2 adet çek müvekkil şirkete teslim edilmeden (... Kargo ......
Esas nolu takip dosyası ile takibe konulmuş olan ...bank ...Şubesi, ... seri nolu 10.10.2022 vade tarihli ekte sureti bulunan 77.728,96 TLlik çek nedeniyle borçlu olmadığının tespiti ve çekin istirdatı için işbu davanın açılması gerektiğini, huzurdaki davanın çek istirdadı ve menfi tespit davası olduğunu, dolayısıyla takipten önce açılmış menfi tespit davası olarak kabul edilerek, teminat karşılığında takibin durdurulmasına karar verilmesini, çek iptali davasına % 15 teminat yatırıldığını, yatırılmış olan bu teminatın da dikkate alınmasını talep ettiklerini beyanla takibin durudurulmasına ve ihtiyati hacizlerin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Tüm dosya kapsamı ve davacının iddiası ile dava konusu çekin davacının çek hesabına ait olduğu ve davacının işbu davayı keşideci (hesap sahibi) sıfatı ile açtığı anlaşılmıştır (hamil sıfatı ile açmadığı anlaşılmıştır). Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak yetkili hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır. Zira zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/861 Esas KARAR NO : 2022/888 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 29/09/2022 KARAR TARİHİ : 04/10/2022 KARAR YAZILMA TARİHİ: 11/10/2022 Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı şirket yetkilisi dava dilekçesinde özetle; ...... Bankası ...... Şubesine ait .... numaralı boş çek sayfalarının içerisinde olduğu çek koçanını kaybettiğini belirterek çekler üzerine ödeme yasağı konulması ile çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Dava TTK'nun 651. maddesi gereğince kıymetli evrakın zayi sebebi ile iptaline ilişkindir. Yüksek Yargıtay 11 hukuk Dairesinin istikrar kazanmış kararlarında belirtildiği üzere; henüz keşide edilmemiş, çek vasfında olmayan tamamen boş çek yapraklarının tedavüle konmuş sayılmayacağından hesap sahibi tarafından zayi nedeni ile iptal davası açılamaz....
Davacının keşidecisi sıfatıyla bu davayı açtığı ve keşideci olduğunun davacının kendi kabulünde olduğu, bu hususta bir tereddüt bulunmadığı, ancak keşidecinin zayi nedeniyle çek iptali isteme hakkı bulunmadığı, zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkının 6102 sayılı TTK.651/2. maddesi uyarınca iptal davasını açmakta hukuki menfaati olan kişinin senede bağlı alacak hakkı olan yetkili hamil de olduğu, keşidecinin (hesap sahibinin) iptal kararı almakta hiç bir hukuki yararı bulunmadığı, dava konusu çeklerin davacının çek hesabına ait oldukları, TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818-(1)s) maddesi yollamasıyla aynı kanunun 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptali davası açabileceği, esasen zayi olmuş çek hakkında keşidecinin, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabileceği veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açması mümkün olduğu ve dolayısıyla bu halde...
Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise, çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. (Yargıtay 11. H.D. 2015/10199 Esas-2016/4757 Karar sayılı kararı) Ödeme yasağının devamıyla ilgili olarak; Yargıtay 11. Hukuk Dairesi Esas No: 2015/11662, Karar No: 2016/8538 ve 31/10/2016 tarihli kararında " Temyize konu çekişmesiz yargı işinde; çeki elinde bulunduran kişi aleyhine süresinde istirdat davası açılmış olmasına rağmen, mahkemece aksi yönde tespite yer verilerek, davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığı kararı verilerek hüküm oluşturulmuştur....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/531 KARAR NO : 2024/743 DAVA : Menfi Tespit ve Çek İstirdatı DAVA TARİHİ : 26/08/2021 KARAR TARİHİ : 15/10/2024 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı şirketin müvekkiline ait dava konusu ---- şube kodlu ---- Caddesi/---- Şubesi'nin ----- seri numaralı çalıntı çekini haksız ve kötü niyetli olarak iktisap ettiğini, dava konusu çekin çalıntı olduğunu ve çekteki imzanın müvekkili şirket yetkilisine ait olmadığına, 30.04.2021 tarihinde, müvekkilinin çek hesabının bulunduğu -----Caddesi'nden müvekkilinin aranarak ----- numaralı çekin bankaya ibraz edilmesi sebebiyle çek bedelinin ödenmesinin istendiğini, hemen akabinde müvekkilinin çeklerin bulunduğu çekmeceyi kontrol etmesiyle birlikte, ilgili çek ile birlikte toplam 7 adet çekin...
TRABZON ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2018/570 Esas - 2021/337 DAVA : Menfi Tespit - Çek İptali DAVA TARİHİ : 22/10/2018 KARAR TARİHİ : 08/07/2021 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 12/07/2021 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit - Çek İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : İSTEM : Davacı vekili tarafından sunulan 22/10/2018 havale tarihli dava dilekçesinde özetle; Davalı şirket tarafından ibraz edilen bir çekten ötürü müvekkilinden para talep edildiğini, haricen yaptıkları araştırmalarda .......
Emsal Kararlar; "Mahkemece iddia ve dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6102 sayılı TTK'nın 818/1-s maddesinin yollaması ile çek iptali konusunda aynı Yasa'nın 757 vd. m. uygulanacağı, bu maddeler uyarınca çek iptalini isteme hakkının sadece hamile ait olduğu, böyle bir iddiaya sahip keşidecinin muhatabı çeki ödemekten men edebileceği gibi, elinden rızası hilafına çıkan çekin bedelinin kendisinden istenmesi halinde de menfi tespit davası açma hakkının bulunduğu ayrıca, henüz keşide edilmemiş çek vasfında olmayan, tamamen boş çek yaprakları tedavüle çıkmış sayılamayacağından hesap sahibi tarafından zayi nedeni ile iptal davası açılamayacağı, ele geçirilenlerce imzalanıp doldurulması durumunda ise çeke dayalı hak iddia edene karşı menfi tespit davası açılabileceği, bu nedenlerle boş çek yapraklarına dayanarak iptal isteminde bulunmakta hukuki yararın bulunmadığı gerekçesiyle, davanın HMK'nın 114/h ve 115/2 maddeleri uyarınca dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir...
