TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/739 Esas KARAR NO : 2022/680 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 16/08/2022 KARAR TARİHİ : 18/08/2022 KARARIN YAZILMA TARİHİ : 18/08/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde ÖZETLE; ..... bankası ...... Şubesi’nin ...... IBAN numaralı hesabı üzerinden ....., ..... seri numaralı çeklerin zayii nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İşbu dava; zayii (kaybetme) nedeniyle kıymetli evrakın bir çeşidi olan kambiyo senedi (çek) iptali davasıdır. Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir....
Bankasının 13.12.2022 tarihli cevabı yazısı ilee ... no.lu çek hesabı ... ... İnşaat 'a ait olduğunu, ... no.lu çek şubelerinden ibraz edilmiş olup , tahsil edildiğini ve ibraz bilgilerini, çek görüntüleri ve hamil bilgileri ekte sundukları görülmüştür. (III) DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE İşbu dava; Menfi Tespit davasıdır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık konularının; ;Davacının ... Bankasına ait keşidecesi ..., ... olan ... seri numaralı 18/07/2022 keşide tarihli 70.000,00 TL bedelli çek yönünden davalıların borçlu olup olmadığı, çek bedelinin davadan sonra ödenmesi sebebiyle menfi tespit davasının istirdat davasına dönüşüp dönüşmediği, çek bedelini davacıya iadesinin gerekip gerekmediği hususları olduğu anlaşılmıştır. SMMM Bilirkişi ... 16.01.2023 tarihli raporunda özetle; dava konusu çekin davacı firma ticari defterlerinde kayıtlı olduğunu, davalı firma ticari defterlerinde kayıtlı olmadığını, dava konusu çekin, davacı firma tarafından, ... İnşaat Tic.ltd.şti.'...
"İçtihat Metni" Mahkemesi :Sulh Hukuk Mahkemesi Tarih : 13/06/2007 Nosu : 235/560 - K A R A R - Uyuşmazlığın , çek lehtarı tarafından kaybedildiği iddiası ile çek istirdatı istemine ilişkin bulunmasına, menfi tespit ve itirazın iptali davası niteliğinde olmamasına göre kararın temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışındadır. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın temyiz incelemesini yapmakla görevli Yüksek 11.Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmesine, 17.06.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi....
ele geçirilenlerce imzalanıp doldurulması sonrasında çeke dayalı hak iddia edene karşı menfi tespit davası açılabilir. Boş çek yapraklarına dayanarak iptal isteminde bulunmakta hukuki yarar bulunmamaktadır. TTK'nun 818 inci maddesi yollaması ile aynı yasanın 680. madde uyarınca bir çekin kısmen doldurulmuş veya sadece imzalanmış olması hâlinde tedaüle çıkarılması mümkün ve geçerli olup böyle bir çek için TTK'nun 757,758,759 ve devamı maddeleri uyarınca iptalini istemek hakkı sadece hamile aittir. Böyle bir iddiaya sahip keşideci yani imzasını içeren fakat kaybettiği çekin bedelinin kendisinden istenmesi hâlinde aynı kanunun 792. maddesi uyarınca borçlu olmadığının tespiti yönünde dava açmak hakkına sahiptir. Çek iptali davası ile amaçlanan hamilin belgesiz olarak borçludan çek bedeli tahsil hakkı sağlamaktır. Keşidecinin böyle bir alacağı da söz konusu değildir....
ele geçirilenlerce imzalanıp doldurulması sonrasında çeke dayalı hak iddia edene karşı menfi tespit davası açılabilir. Boş çek yapraklarına dayanarak iptal isteminde bulunmakta hukuki yarar bulunmamaktadır. TTK'nun 818 inci maddesi yollaması ile aynı yasanın 680 inci madde uyarınca bir çekin kısmen doldurulmuş veya sadece imzalanmış olması hâlinde tedaüle çıkarılması mümkün ve geçerli olup böyle bir çek için TTK'nun 757,758,759 ve devamı maddeleri uyarınca iptalini istemek hakkı sadece hamile aittir. Böyle bir iddiaya sahip keşideci yani imzasını içeren fakat kaybettiği çekin bedelinin kendisinden istenmesi hâlinde aynı kanunun 792 inci maddesi uyarınca borçlu olmadığının tespiti yönünde dava açmak hakkına sahiptir. Çek iptali davası ile amaçlanan hamilin belgesi olarak borçludan çek bedeli tahsil hakkı sağlamaktır. Keşidecinin böyle bir alacağı da söz konusu değildir....
Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardandır....
Davacı dava dilekçesinde özetle; davaya konu çeki davalıya yapması gereken iş karşılığında verdiğini ancak işi yarım bıraktığını beyanla çekten dolayı menfi tespit talebinde bulunmuştur. Dilekçenin konu kısmında menfi tespit ve çek iptali yazılı olduğu halde,sonuç kısmında menfi tespit talep edilmek ve HMK 140.maddesi uyarınca 13/04/2016 tarihinde yapılan ön incelemede, uyuşmazlığın menfi tespit istemi olarak değerlendirilmesi ve bu şekilde yargılamaya devam edilmesi gerekmesine göre çek iptali konusunda da yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir. Çek, bir ödeme aracı olup, çekin mevcut bir borcun ödenmesi amacıyla verildiği yolunda yasal karine mevcuttur. Bu durumda, davacının söz konusu çeki mevcut bir borcun ödenmesi amacıyla verdiğinin kabulü gerekir. Yasal karinenin aksini yani çekin borç ödenmesinden başka bir amaçla verildiğini iddia eden davacı tarafın bunu kesin delillerle ispatlaması gerekir....
ele geçirilenlerce imzalanıp doldurulması sonrasında çeke dayalı hak iddia edene karşı menfi tespit davası açılabilir. Boş çek yapraklarına dayanarak iptal isteminde bulunmakta hukuki yarar bulunmamaktadır. TTK'nun 818 inci maddesi yollaması ile aynı yasanın 680. madde uyarınca bir çekin kısmen doldurulmuş veya sadece imzalanmış olması hâlinde tedaüle çıkarılması mümkün ve geçerli olup böyle bir çek için TTK'nun 757,758,759 ve devamı maddeleri uyarınca iptalini istemek hakkı sadece hamile aittir. Böyle bir iddiaya sahip keşideci yani imzasını içeren fakat kaybettiği çekin bedelinin kendisinden istenmesi hâlinde aynı kanunun 792. maddesi uyarınca borçlu olmadığının tespiti yönünde dava açmak hakkına sahiptir. Çek iptali davası ile amaçlanan hamilin belgesiz olarak borçludan çek bedeli tahsil hakkı sağlamaktır. Keşidecinin böyle bir alacağı da söz konusu değildir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/953 Esas KARAR NO : 2021/1042 DAVALI : Hasımsız DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 19/11/2021 KARAR TARİHİ : 23/11/2021 KARAR YAZILMA TARİHİ: 25/11/2021 Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dilekçe içeriğinde bildirdiği çeklerin boş bir şekilde kaybedildiğini belirterek çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Dava, TTK'nun 651. maddesi gereğince kıymetli evrakın zayi sebebi ile iptaline ilişkindir. Yüksek Yargıtay ...... Hukuk Dairesinin istikrar kazanmış kararlarında belirtildiği üzere; henüz keşide edilmemiş, çek vasfında olmayan tamamen boş çek yapraklarının tedavüle konmuş sayılmayacağından hesap sahibi tarafından zayi nedeni ile iptal davası açılamaz. ele geçirilenlerce imzalanıp doldurulması sonrasında çeke dayalı hak iddia edene karşı menfi tespit davası açılabilir....
