İhtiyati tedbir talebinde bulunan davacı, davalı ile yaptıkları eser sözleşmesi uyarınca karşı tarafa 4 adet çek keşide ederek verdiğini ancak davalının edimini yerine getirmediğini ileri sürerek menfi tespit davası açmış ve aynı zamanda dava sonuna kadar İİK 72/2, HMK 389 ve 390/2.maddeleri uyarınca, çeklerin bankaya ibrazı halinde tedbiren ödemeden men yasağı konulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesi talebinde bulunmuştur. Karşı taraf beyanda bulunmamıştır. Mahkemece dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiş; iş bu karara karşı ihtiyati tedbir talep eden davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. 2004 sayılı İİK’nun 72/2 maddesi; “İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir.” hükmünü içermektedir....
Hukuk Dairesi Esas No:2012/17902 Karar No:2013/3584 Karar Tarihi: 26.2.2013 kararında; İİK’nun 72’nci maddesinin 3’üncü fıkrasına göre, ''İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir.'' 2004 Sayılı İİK'nun 72. maddesinin 3. fıkrası gereğince icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında takibin durdurulmasına değil tedbir yoluyla ancak icra veznesine yatan paranın alacaklıya ödenmemesine karar verilebilir....
İİK 72. maddesinde; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir............" denilmiştir....
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: Derdest dava, icra takibinden sonra açılmış menfi tespit talebine ilişkindir. Davacı vekili dava dilekçesi ile dava konusu Pınarbaşı İcra Müdürlüğü'nün 2019/130 Esas sayılı icra takibinin ihtiyati tedbiren durdurulmasına ve icra dosyasında vezneye giren paranın tedbiren alacaklıya ödenmemesine karar verilmesini istemiş, mahkeme 04/08/2021 tarihli gerekçeli ara kararıyla, İ.İ.K 72/3 maddesine göre icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar verilmeyeceğinden davacının icra takibinden sonra açtığı iş bu menfi tespit davasında istediği takibin durdurulmasına ilişkin ihtiyati tedbir talebinin reddine, diğer tedbir talebi olan icra veznesindeki paranın ihtiyati tedbiren alacaklıya ödenmemesine dair ihtiyati tedbir talebinin ise %20 teminat karşılığında olmak üzere İ.İK 72/3,2 cümlesine göre kabulüne karar vermiştir....
Asıl ve birleşen davada dava konusu senetler nedeniyle menfi tespit ve tedbir talep edilmiştir....
İİK'nın 72/2. maddesinde icra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkemenin, talep üzerine alacağın % 15'inden az olmamak üzere gösterilecek teminat karşılığında, davaya konu alacağın icra takibine konu edilmemesi hakkında ihtiyati tedbir kararı verebileceği düzenlenmiştir. Bu maddenin düzenleniş biçiminden menfi tespit davasına bakan mahkemece mevcut, delil durumu nazara alınarak tedbire karar verilebileceği, delil durumunun değişmesi durumunda verdiği tedbir kararını kaldırabileceği anlaşılmaktadır. Mahkemenin tedbir verip vermemekte takdir hakkı bulunmaktadır. Somut olayda, davacının ihtiyati tedbir talep ederken talep dilekçesine eklediği deliller ve kredi kullanımına ilişkin yürütülen cezai ve idari soruşturmalar nazara alınarak, talep edilen tedbir için yaklaşık ispat koşulunun gerçekleştiği anlaşıldığından, mahkemenin tedbir talebini kabul etmesi ve davalı bankanın tedbire itirazını reddetmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön görülmemiştir....
İİK 72/3 maddesi gereğince İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez ise de, davacı tarafça bu talebinin kabul edilmemesi halinde İİK'nın 72/3 maddesi gereğince icra dosyasına yapılacak ödemelerin alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesi talebi hakkında karar verilmemiştir. İlk derece mahkemesince her zaman bu talebin değerlendirilmesinin mümkün bulunması nedeniyle Dairemizce davacı tarafın icra dosyasına yapılacak ödemelerin alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir talebi hakkında karar verilmesine gerek görülmemiştir. O halde, İİK'nın 72/3. maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğinden yerinde görülmeyen istinaf isteminin HMK'nun 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Talep, bonolara dayalı icra takibi nedeniyle açılan menfi tespit davasında takibin durdurulmasına yönelik ihtiyati tedbir istemine ilişkindir. Mahkemece; yukarıda yazılı gerekçelerle ihtiyati tedbir isteminin reddine dair ara karar verildiği, 07.09.2022 tarihli bu ara karara karşı ihtiyati tedbir talep eden/davacılar vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulduğu anlaşılmıştır. Bilindiği üzere, İİK'nın 72/3. maddesinde; "İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir." şeklinde düzenleme yapılmıştır....
Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit KARAR TARİHİ: 12/07/2023 Yukarıda yazılı İlk Derece Mahkemesi ara kararına karşı istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine, Dairemiz Heyetince yapılan müzakere sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde, haciz ihbarnamesi nedeni ile davacının borçlu olmadığının tespiti ile davacı hakkındaki cebri icra işlemlerinin ihtiyati tedbir yolu ile durdurulmasına karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece 27/02/2023 tarihli ara karar ile, "İİK'nun 72/3. maddesinde; ''İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyeceği düzenlendiğinden, söz konusu yasal düzenleme uyarınca icra takibinin durdurulması şeklindeki ihtiyati tedbir talebinin reddine" karar verilmiştir.Davacı vekili bu ara karara karşı istinaf yasa yoluna başvurmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki ihtiyati tedbir talebinin incelenmesi sonunda kararda yazılı nedenlerden dolayı ihtiyati tedbir isteminin reddine yönelik olarak verilen kararın süresi içinde ihtiyati tedbir isteyen tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - İhtiyati tedbir isteyen (davacı) asil, mal karşılığı olarak düzenlemiş olduğu bonolardan dolayı kendisine karşı icra takibi yapıldığını, ancak teslim edilen malların ayıplı olduğu iddiasıyla açmış olduğu menfi tespit davasında icra takibinin durdurulması için ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir. Mahkemece ihtiyati tedbir koşullarının mevcudiyetini gösterir hiçbir belge ibraz edilmediği gerekçesiyle ihtiyati tedbir isteminin reddine karar verilmiş, kararı ihtiyati tedbir isteyen (davacı) temyiz etmiştir....
