Zorunlu su mecra irtifakı kurulmasına ilişkin istemlerde; isteği öne süren kişinin zorunlu su mecra hakkı kurulmasına ihtiyacı olup olmadığının saptanması, taşınmazının bu ihtiyacını karşılama olanağı olup olmadığı hususunun açıklığa kavuşturulması, su ihtiyacı varsa bunu kendisinin aşırı zahmet ve gidere katlanarak başka yoldan sağlayıp sağlamayacağının araştırılması, bütün bunların yanında da zorunlu su irtifakı kurulacak kaynak sahibinin menfaatinin gözetilip gözetilmediği hususları üzerinde durulması gerekmektedir. O yüzden bu tür davalarda zorunlu su irtifakı kurulacak güzergâhtaki bütün taşınmaz malikleri ile kaynak sahibi davada taraf olarak yer almalıdır. Çünkü bu tür irtifakın da kesintisizlik ilkesine göre tesisi gerekir. Ayrıca mecranın niteliği, nasıl ve hangi araçlarla geçirileceği de belirlenerek kararda gösterilmelidir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 26.9.2007 gününde verilen dilekçe ile mecra irtifakı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 10.9.2008 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı davalıların da ortağı bulunduğu sulama kooperatifinin yönetim organıdır. Kooperatifin temsilcisi sıfatıyla bir kısım ortaklarının taşınmazlarına su yolu geçirilmesi amacıyla diğer bir kısım ortakların taşınmazlarının yükümlendirilmesi suretiyle mecra irtifakı kurulmasını istemiştir. Ana sözleşmede kooperatif üyeleri adına yönetimin temsilciliğini tanıyan hükümler bulunması ortaklar adına mecra irtifakı kurma yetkisini vermez....
Mecra irtifakı kurulması isteğine ilişkin davalar, özünü komşuluk hukuku ilkelerinden alması nedeniyle yapılacak araştırma ve incelemede, öncelikle davacının mecra ihtiyacının bulunup bulunmadığı saptanmalıdır....
Mecra irtifakı kurulması isteğine ilişkin davalar, özünü komşuluk hukuku ilkelerinden alması nedeniyle yapılacak araştırma ve incelemede, öncelikle davacının mecra ihtiyacının bulunup bulunmadığı saptanmalıdır. Eldeki davada; fen bilirkişilerinin 15.05.2009 tarihli raporları krokisinde davacının 10 parsel sayılı taşınmazının kuzey yönünde genel yol, güney sınırına bitişik sulama arkı, ve dört tarafında komşu parsellere ihtiyaç hissedilmeksizin mecra geçirilebilecek sulama kanallarının bulunduğu ve dolgu yaparak hayvanların geçişinin sağlanabileceği anlaşıldığından davacının taşınmazının nispi geçit ihtiyacı ya da geçit yetersizliği içinde olmadığı ve mecra ihtiyacının bulunmadığı sabit olduğundan davanın reddi gerekirken, yazılı gerekçe ile kabulü ile geçit ve mecra hakkı kurulması doğru olmamış hükmün bozulması gerekmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki mecra irtifakı kurulması davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda ... ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 5.5.2006 ... ve 2006/4029-5295 sayılı ilamiyle onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacı ve davalı ...Ş. vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı şirket, Petrol alt yapı tesislerinin devlet ormanından ve yer altından geçişini sağlamak üzere ormandan mecra irtifakı isteminde bulunmuştur. Davacının bu isteminin dayanağı 6831 sayılı Orman Kanununun değişik 17.maddesidir. Gerçekten, 5192 sayılı yasa ile değişik 17.maddenin 3.fıkrasında petrol tesislerinin Devlet ormanları üzerinde bulunması veya yapılmasında kamu yararı ve zaruret görülürse ... ve tüzel kişilere mecra irtifakı için ... ve Orman Bakanlığınca izin verilebileceği hükmü bulunmaktadır....
Sulh Hukuk Mahkemesinin 2007/90-2008/203 sayılı dosyası ile 778 ve 779 sayılı parsellerde mecra irtifakı kurulduğu mahkemece bu hususun gözardı edildiğinden bahisle bozma istemiştir. Davacı maliki bulunduğu 774 sayılı parsel numaralı taşınmazının sulanabilmesi için yörede DSİ tarafından açılan kanallardan su alması gerektiğini ve bu nedenle komşu taşınmazlardan mecra hakkı tesisine ihtiyacı bulunduğunu ileriye sürerek 773 ve 772 sayılı parsel sahiplerine husumet tevcih ederek bu parsellerden mecra hakkı tesisine karar verilmesi istenmiştir. Yol, su, elektrik hattı gibi ihtiyaçların karşılanması için zaruret halinde komşu taşınmazlardan irtifak tesisi yasa ile tanınan haklardandır. Uygun yerden mecra geçirilmesinden amaç davalılar bakımından en az külfet yükleyen yerin seçilmesi demektir. Bu nedenle mecra için davacının katlanacağı külfet az yukarıdaki ilkeden sonra düşünülür, seçim yapılırken olası tüm seçenekleri birlikte değerlendirmek gerekir....
Ancak, mecra geçirilmesini düzenleyen 744. maddeyi tek başına düşünmemek yasanın "zorunlu su" başlıklı 761.maddesi ile birlikte ele almak gerekir. Bu hüküm de; "Evi, arazisi veya işletmesi için gerekli sudan yoksun olup, bunu aşırı zahmet ve gidere katlanmaksızın başka yoldan sağlayamayan taşınmaz maliki komşusundan, onun ihtiyacından fazla olan suyu tam bir bedel karşılığında almasını sağlayacak bir irtifak kurulmasını isteyebilir. Zorunlu su irtifakının kurulmasında öncelikle kaynak sahibinin menfaati gözetilir..." şeklindedir. Görülüyor ki, zorunlu su mecra irtifakı kurulmasına ilişkin istemlerde; isteği öne süren kişinin su mecra irtifakına ihtiyacı olup olmadığının, taşınmazının bu ihtiyacını başka türlü karşılama olanağının bulunup bulunmadığının açıklığa kavuşturulması gerekir. Somut olayda mahkemece yapılan keşif ve düzenlenen bilirkişi raporu hüküm kurmaya yeterli değildir....
Zorunlu su mecra irtifakı kurulmasına ilişkin istemlerde; isteği öne süren kişinin zorunlu su mecra hakkı kurulmasına ihtiyacı olup olmadığının saptanması, taşınmazının bu ihtiyacını karşılama olanağı olup olmadığı hususunun açıklığa kavuşturulması, su ihtiyacı varsa bunu kendisinin aşırı zahmet ve gidere katlanarak başka yoldan sağlayıp sağlamayacağının araştırılması, bütün bunların yanında da zorunlu su irtifakı kurulacak kaynak -2- sahibinin menfaatinin gözetilip gözetilmediği hususları üzerinde durulması gerekmektedir. O yüzden bu tür davalarda zorunlu su irtifakı kurulacak güzergâhtaki bütün taşınmaz malikleri ile kaynak sahibi davada taraf olarak yer almalıdır. Çünkü bu tür irtifakın da kesintisizlik ilkesine göre tesisi gerekir. Ayrıca mecranın niteliği, nasıl ve hangi araçlarla geçirileceği de belirlenerek kararda gösterilmelidir....
Zorunlu su irtifakı kurulmasına ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine Zorunlu su irtifakı kurulması istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına Zorunlu su irtifakı kurulması istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Zorunlu su irtifakı kurulmasına ilişkin davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da zorunlu su irtifakı kurulması gerekebilir. Bu güzergah üzerindeki taşınmazların maliklerine dava dilekçesi ile husumet yöneltilmemiş olması kabul edilebilir bir yanılgıya dayandığından 6100 sayılı HMK’nun 124. maddesi gereğince dürüstlük kuralına aykırı olmayan bu taraf değişikliği talebi kabul edilerek davacının bu kişilerin harçsız olarak davaya katılmalarını sağlamasına imkan verilmelidir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi - K A R A R - Uyuşmazlığın mecra irtifakı kurulması isteminden kaynaklanmasına göre, dosyanın temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışındadır. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın temyiz incelemesini yapmakla görevli Yüksek .... Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmesine, 07.....2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
