"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 22.02.2011 gününde verilen dilekçe ile elatmanın önlenmesi ve kal birleştirilen davada mecra irtifakı kurulması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; elatmanın önlenmesi ve kal isteminin kabulüne, mecra irtifakı kurulması isteminin reddine dair verilen 23.05.2012 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı-birleştirilen davanın davacıları vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava elatmanın önlenmesi ve kal, birleştirilen dava mecra irtifakı kurulması istemine ilişkindir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, elatmanın önlenmesi ve kal isteminin kabulüne, mecra irtifakı kurulmasına ilişkin talebin reddine karar verilmiştir....
Bu nedenle mahkemece yapılacak inceleme ve araştırmada öncelikle mecra ihtiyacının bulunup bulunmadığı saptanmalıdır. Somut olayda, davalı-karşı davacıya ait 526 ada 91 parsel sayılı taşınmazın içerisinde yer alan su kuyusundan... Sitesinin su ihtiyacını karşılamak için kurulan motora elektrik enerjisi sağlamak için mecra irtifakı kurulması talep edilmiştir. Mahkemece, davacı-karşı davalıların taşınmazlarından davalı-karşı davacıya ait taşınmaz lehine mecra irtifakı kurulmasını gerektirecek bir zaruret hali bulunup bulunmadığı, başka bir ifadeyle......
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 04.12.2013 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı ve mecra irtifakı kurulması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; geçit hakkına ilişkin istemin kabulüne, mecra irtifakı istemine ilişkin davanın feragat nedeniyle reddine dair verilen 24.03.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01.03.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi. .......
Ancak, mecraların açıkta tesis edilmiş olması halinde, mecra irtifakı sözleşmesi yapılmamış olmasına rağmen irtifak hakkının doğup doğmayacağı ve dolayısıyla eylemli duruma hukuken geçerlik tanınıp tanınmayacağı hususu üzerinde de durulmalıdır. Başkasının taşınmazından mecra geçirmek isteyen kişi, Türk Medeni Kanunu hükümleri gereğince bu isteğini iki yoldan sağlama olanağına sahiptir. Bunlardan birincisi, Türk Medeni Kanununun 727. maddesi hükmünden yararlanmak suretiyle o taşınmaz maliki ile anlaşarak “rızai mecra irtifakı tesis edebilme” yoludur; diğeri ise, anlaşma olanağının sağlanamaması halinde, Türk Medeni Kanunu'nun 744. maddesinde düzenlenen "zorunlu mecra irtifakı tesisi" için dava yoluna başvurabilmesi halidir. Görülüyor ki, bu tür irtifak hakkının kurulmasını sağlayan neden sadece anlaşma değildir. Bir mahkeme kararıyla da irtifak hakkı kurulabilir....
Zorunlu su mecra irtifakı kurulmasına ilişkin istemlerde; isteği öne süren kişinin zorunlu su mecra hakkı kurulmasına ihtiyacı olup olmadığının saptanması, taşınmazının bu ihtiyacını karşılama olanağı olup olmadığı hususunun açıklığa kavuşturulması, su ihtiyacı varsa bunu kendisinin aşırı zahmet ve gidere katlanarak başka yoldan sağlayıp sağlamayacağının araştırılması, bütün bunların yanında da zorunlu su irtifakı kurulacak kaynak sahibinin menfaatinin gözetilip gözetilmediği hususları üzerinde durulması gerekmektedir. O yüzden bu tür davalarda zorunlu su irtifakı kurulacak güzergâhtaki bütün taşınmaz malikleri ile kaynak sahibi davada taraf olarak yer almalıdır. Çünkü bu tür irtifakın da kesintisizlik ilkesine göre tesisi gerekir. Ayrıca mecranın niteliği, nasıl ve hangi araçlarla geçirileceği de belirlenerek kararda gösterilmelidir....
Davalı, davanın reddini savunmuş, Mahkemece, 450 parsel yararına 451 parsel sayılı taşınmazdan mecra hakkı kurulmasına karar verilmiş, hükmü, davalı temyiz etmiştir. 1-Yapılan yargılamaya, toplanan deliller ve dosya içeriğine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddi gerekmiştir. 2-Dava, Türk Medeni Kanununun 744. maddesi uyarınca mecra irtifakı kurulması isteğine ilişkindir. Anılan madde uyarınca “Her taşınmaz maliki zararın tamamının önceden ödenmesi koşuluyla su yolu, kurutma kanalı, gaz ve benzerlerine ait boruların, elektrik hat ve kablolarının, başka yerden geçirilmesi olanaksız veya aşırı ölçüde masraflı olduğu takdirde, kendi arazisinin altından veya üstünden geçirilmesine katlanmakla yükümlüdür.” Mecra irtifakı kurulması isteğine ilişkin davalar, özünü komşuluk hukuku ilkelerinden alması nedeniyle yapılacak araştırma ve incelemede, öncelikle davacının mecra ihtiyacının bulunup bulunmadığı saptanmalıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı tarafından, davalı aleyhine 29.01.2009 gününde verilen dilekçe ile mecra irtifakı kurulması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 06.12.2012 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı Hazine vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kâğıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, Türk Medeni Kanunun 744. maddesi gereğince su yolu mecra irtifakı kurulması isteğine ilişkindir. Davalılar, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kabulü ile 14.04.2010 tarihli bilirkişi raporu ve eki krokide 2 no'lu alternatif tercih edilerek, DY-2 ve DY-3 numaralı su depoları arasında davalılara ait 452, 453, 454, 455 ve 722 parsel sayılı taşınmazlarda irtifak hakkı tesisine karar verilmiştir. Hükmü, davalı Hazine vekili temyiz etmiştir....
C.Gerekçe 1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Asıl dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 744’üncü maddesine dayalı mecra irtifakı kurulması; karşı dava ise, Türk Medeni Kanununun 683’üncü maddesine dayalı el atmanın önlenmesi, ecrimisil ve eski hale iade bedelinin tazmini istemlerine ilişkindir. 2.İlgili Hukuk 2.1.Asıl davada mecra irtifakı kurulması istemi yönünden; 2.2.Başkasının taşınmazından mecra geçirmek isteyen kişi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri gereğince bu isteğini iki yoldan sağlama imkanına sahiptir. Bunlardan birincisi, Türk Medeni Kanununun 727’inci maddesi hükmünden yararlanmak suretiyle o taşınmaz maliki ile anlaşarak "rızai mecra irtifakı tesis edebilme" yoludur; diğeri ise, anlaşma sağlanamaması halinde, Türk Medeni Kanununun 744’üncü maddesinde düzenlenen "zorunlu mecra irtifakı tesisi" için dava yoluna başvurabilmesi halidir....
Mecra irtifakı Türk Medeni Kanununun 744. maddesinde “Her taşınmaz maliki, uğrayacağı zararın tamamının önceden ödenmesi koşuluyla su yolu, kurutma kanalı, gaz ve benzerlerine ait boruların, elektrik hat ve kablolarının, başka yerden geçirilmesi olanaksız veya aşırı ölçüde masraflı olduğu takdirde, kendi arazisinin altından veya üstünden geçirilmesine katlanmakla yükümlüdür. Mecra geçirilmesinin kamulaştırma kurallarına bağlı olması halinde, bu kanunun mecralara ilişkin komşuluk hükümleri uygulanmaz. Mecrayı geçirme ..., hak sahibinin istemi üzerine ve giderleri ödenmek koşuluyla tapu kütüğüne tescil edilir.” şeklinde düzenlenmiştir. Mecra irtifakı kurulması isteğine ilişkin davalar, özünü komşuluk hukuku ilkelerinden alması nedeniyle komşu taşınmaz malikleri birbirlerinin haklarının korunması açısından katlanma ve kaçınma yükümlülüğü altına girmektedirler....
Mecra irtifakı kurulması istemine ilişkin davalarda, irtifak hakkı taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından, leh ve aleyhine irtifak hakkı kurulması istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına mecra irtifakı kurulacak taşınmaz müşterek mülkiyete konu ise, dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Mecra irtifakı kurulması isteğine ilişkin davalar, özünü komşuluk hukuku ilkelerinden alması nedeniyle yapılacak araştırma ve incelemede, öncelikle davacının mecra ihtiyacının bulunup bulunmadığı saptanmalıdır....
