Dava, iş kazası sonucu işgöremezlik nedenli, davacı işçinin maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkin olup derdest dosyada davacı vekilince, geçici hukuki koruma tedbiri olan "ihtiyati haciz/ tedbir " talebinde bulunulması üzerine ilk derece mahkemesince talebin reddine karar verilmiş, davacı tarafın istinaf başvurusunda bu ara kararın kaldırılması talep edilmiştir. HMK 341/1 maddesinde ilk derece mahkemesinden verilen nihai kararlar ile, ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü halinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabileceği düzenlenmiştir. Buna göre, Dairemiz, başvuruyu incelemekte görevlidir. Gerek ihtiyati tedbir gerekse de ihtiyati haciz hukukumuzda geçici hukuki korumalar olarak düzenlenmiştir. HMK 389. maddesinde ihtiyati tedbir şartları düzenlenmiştir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ağır Ceza Mahkemesi Dava : Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat Hüküm : Davanın kısmen kabulüne 5000 TL manevi tazminatın davalı Hazineden alınarak davacıya verilmesine Davacının tazminat talebinin kısmen kabulüne ilişkin hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmekle, dosya incelenerek gereği düşünüldü; Yapılan incelemeye, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, incelenen dosya kapsamına göre, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, ancak; Davacının tazminat talebinin dayanağı olan İzmir Cumhuriyet Başsavcılığının 2014/24550 sayılı soruşturma dosyası kapsamında 13/12/2012-25/02/2014 tarihleri arasında iletişimi dinlendiği, kayda alındığı ve teknik araçlarla izlenme tedbiri uygulandığı gerekçesiyle manevi tazminat isteminde bulunduğu, koruma tedbirleri nedeniyle tazminat istemini düzenleyen CMK'nın 141/1. maddesi tazminat talep edilebilecek tedbir işlemleri arasında iletişimin kayda alınması ve teknik araçlarla...
G E R E K Ç E: Uyuşmazlık, haksız şikayetten kaynaklanan haksız eylem nedeniyle açılan manevi tazminat davasında istenilen geçici hukuki koruma tedbirinin reddine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yukarıda özetlenen gerekçelerle, davacının geçici hukuki koruma tedbirine yönelik isteğinin reddine karar verilmiş, bu karara karşı davacı vekili istinaf isteminde bulunmuştur....
Koruma tedbirleri kavramı içinde yakalama, gözaltına alma, tutuklama, arama ve el koyma, adli kontrol, gizli soruşturmacı, ve teknik araçlarla izleme ve telekomünükasyon yoluyla iletişimin denetlenmesi konuları yer almaktadır. 466 sayılı Kanun da bu koruma tedbirlerinde yakalama, gözaaltı, tutuklama tedbirlerinden kaynaklanan maddi ve manevi zararların tazminini düzenlerken, Ceza Muhakemesi Kanununun 141 ve devamı maddelerinde yakalama, gözaltına alma, tutuklama, arama, elkoyma işleminden kaynaklanan maddi ve manevi zararları düzenlemektedir....
33.000-TL. manevi tazminatın davacının talebi doğrultusunda gözaltı tarihi olan 28.07.2016'dan itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir." denilmiştir....
Bu fıkranın gerekçesinde "özellikle uygulamada farklı geçici hukuki korumaların birbirinin yerine kullanılmasının hatta -ihtiyati tedbir zımnında ihtiyati haciz kararı verilmesi- gibi aslında kanuna tamamen aykırı geçici hukuki koruma kararı oluşturulmasının önüne geçilmesi amaçlanmıştır." denmiştir. Dava konusu istek, maddi ve manevi tazminata (para alacağına) ilişkin olduğundan geçici koruma talebinin ihtiyati haciz olduğu açıktır. Ancak, ilk derece mahkemesince ihtiyati tedbir olarak değerlendirme yapılmasında ve kabul kararı verilmiş olması yerinde değilse de, bu karar yönünden yapılmış bir istinaf itirazı bulunmadığından istinaf başvurusunda bulunanın sıfatı ve istinaf nedenleriyle sınırlı olarak inceleme yapılması gerektiğinden sonuca etkili görülmemiştir....
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: Dairemizce HMK'nın 355 maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle ve kamu düzenine ilişkin hükümlerle sınırlı olmak üzere inceleme yapılmıştır. Dava; haksız fiil hükümlerine göre davalı ... ve araç sürücüsü ve işletin davalıya karşı açılan maddi ve manevi tazminat davasıdır. Talep; davalı araç sürücüsü ve işleteni davalı hakkında ihtiyati haciz talebinin reddine dair kararın kaldırılması istemine ilişkindir. İhtiyati haciz şartları değerlendirildiğinde; geçici hukuki koruma tedbirlerinden olan ihtiyati haciz, nitelikçe bir geçici hukuki koruma tedbiridir.(HMK m. 406) Geçici hukuki koruma tedbirlerinin amacı, yargı organları önünde hak arayan kişilerin nihai olarak elde etmeyi umdukları haklarına erişimi kolaylaştırmaktır....
Koruma tedbirleriyle ulaşılmak istenen amaçlar arasında şüpheli kişinin veya sanığın hazır bulunmasını ve delillerin karartılmamasını güvence altına almak başta gelir ayrıca koruma tedbirleriyle, kişi hak ve özgürlüklerini sınırlandırmanın kanunla yapılması, geçici olması ve amaç değil araç olması esastır. 6222 sayılı Kanun'un 18/3. maddesi uyarınca uygulanan "seyirden yasaklama" tedbiri, Kanun'da tanımlanan veya yollamada bulunan ilgili kanunlardaki suçlardan birinin işlendiği şüphesinin olması ve bu şüphe nedeniyle hakkında soruşturma başlamış olması durumunda hiçbir karara gerek olmaksızın Kanun gereği derhal uygulamaya konulan "özgün ve önleyici amaçlı koruma tedbiri"dir. Seyirden yasaklama tedbiri bakımından 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanun'undaki koruma tedbirlerine ilişkin genel kuralların dışına çıkılmıştır....
Nitekim 6100 Sayılı HMK'nun 406/2. fıkrasında "İhtiyati haciz, muhafaza tedbirleri ve geçici düzenleme niteliğindeki kararlar gibi geçici hukuki korumalara iliskin diğer kanunlarda yer alan özel hükümler saklıdır." denmiştir. Bu fıkranın gerekçesinde "özellikle uygulamada farklı geçici hukuki korumaların birbirinin yerine kullanılmasının hatta -ihtiyati tedbir zımnında ihtiyati haciz kararı verilmesi- gibi aslında kanuna tamamen aykırı geçici hukuki koruma kararı oluşturulmasının önüne geçilmesi amaçlanmıştır." denmiştir. Eldeki davada istem, haksız fiilden kaynaklanan maddi ve manevi tazminata (para alacağına) yönelik olduğuna göre; geçici hukuki koruma tedbirinin ihtiyati haciz olduğu kabul edilmelidir. 2004 Sayılı İİK 257. vd. maddeleri gereğince ihtiyati hacze karar verebilmek için alacağın muaccel olup olmadığı önem taşımaktadır. Alacak haksız eylem iddiasına dayandığında TBK.'...
tedbirleri nedeniyle tazminat'' olan dava türünün ''Koruma Tedbiri Uygulamasından Kaynaklı Maddi ve Manevi Tazminat Davası’’ olarak yazılması, Kanuna aykırı olup, davalı vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden hükmün bu sebeplerden dolayı 5320 sayılı Kanunun 8. maddesi uyarınca halen uygulanmakta olan 1412 sayılı CMUK'un 321. maddesi gereğince isteme aykırı olarak BOZULMASINA, 07.03.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
