İİK’nun 72/2 maddesi, “İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir.” hükmünü içermektedir. Bunun yanında menfi tespit davalarında ihtiyati tedbir koşulları değerlendirilirken İİK 72 maddesi yanında, HMK 389 vd. maddelerinin de gözönünde bulundurulması gerekir. HMK'nın 389. maddesi, "Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme sebebiyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkansız hale geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir." şeklindedir....
DAVA KONUSU : Menfi Tespit (Taşınmaz Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR : Antalya 4....
tarafından açılan menfi tespit davasını dava şartı kapsamında olmadığının kabul edilmesinin hakkaniyete, eşitliğe ve evrensel hukuk prensiplerine aykırı olduğu, ayrıca 2004 sayılı İcra İflas Kanunu'nun (2004 sayılı Kanun) 72 nci maddesinin altıncı fıkrasındaki düzenleme dikkate alındığında menfi tespit davası açıldıktan sonra, borçlu icra tehdidi altında borcu ödemek zorunda kalırsa, menfi tespit davasına aynı dosya üzerinden ve kendiliğinden istirdat davası olarak devam edileceği, menfi tespit davasının bir nevi alacak davasına dönüşeceği, alacak davasının da dava şartı arabuluculuk kapsamında olduğu, bu durumda eldeki dava menfi tespit davası olarak devam ederken yargılamaya devam edip, istirdat davasına dönüşünce bu dava alacak davasıdır ve dava şartı kapsamındadır demenin hukuk güvenliğini ortadan kaldıracağı, bu nedenle de menfi tespit davalarının da dava şartı arabuluculuk kapsamında olduğunun kabulü gerektiği, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nun (6325 sayılı...
Maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Davacı tarafından varlığı inkâr edilen bir hukuki ilişkinin mevcut olmadığının (yok olduğunun) tespiti için açılan davaya menfi (olumsuz) tespit davası denir (Kuru, B: İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, Ankara, 2017, s. 136). Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun (İİK) 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında ya da icra takibinden sonra borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Bu dava maddi hukuk ve usul hukuku bakımından genel hükümlere dayalıdır ve normal bir hukuk davası olarak açılır....
Maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Davacı tarafından varlığı inkâr edilen bir hukuki ilişkinin mevcut olmadığının (yok olduğunun) tespiti için açılan davaya menfi (olumsuz) tespit davası denir (Kuru, B: İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, Ankara, 2017, s. 136). Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun (İİK) 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında ya da icra takibinden sonra borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Bu dava maddi hukuk ve usul hukuku bakımından genel hükümlere dayalıdır ve normal bir hukuk davası olarak açılır....
Maddesi uyarınca açılan davanın mutlak ticari dava olduğu ve alacağın bono kapsamında para alacağı olup 7155 sayılı Yasanın 20. Maddesi ile getirilen düzenleme ve gerekçesi ile menfi tespit davalarınında davacı tarafından dava açılmadan önce dava şartı olan arabulucuya başvuru zorunludur. Dolayısıyla dava dilekçesi kapsamında davacının arabulucuya başvurulmadığı sabit olduğundan davanın arabulucuya başvuru dava şartı noksanlığı sebebiyle HMK' nın 115/2. Maddesi gereğince usulden reddine karar vermek gerekmiştir. Diğer yandan davacı vekilinin ihtiyati tedbir isteminin, menfi tespit davasının esasına yönelik açılan davada dava şartı noksanlığı sebebiyle davanın usulden reddine karar verildiğinden bu aşamada yaklaşık olarak davacının haklılığının ispat edilemediği ve ayrıca menfi tespit davasında İİK' nun 72/2....
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Dava, taraflar arasındaki icra takibi nedeniyle borçlunun itirazı üzerine açılan ve halen derdest bulunan itirazın iptali davasındaki sulh protokolüne bağlanan hukuki ilişkide sonradan yapılan ödemeler nedeniyle bakiye borcun tespiti ile davalıya protokol kapsamında yapılan ödemeler nedeniyle hiç bir borcun kalmadığı iddiasıyla açılan menfi tespit davasıdır. Somut olayda, taraflar arasındaki itirazın iptali davasının sulh protokolü ile sona erdiği, yapılan ödemelerin menfi tespit davasına konu edilmesi nedeniyle borçlunun ayrı bir menfi tespit davası açmasında hukuki yararı bulunmaktadır. Taraflar arasındaki ... 9. ATM'nin ...esas sayılı dosyasındaki davanın sulh protokolünün yapılması ile sonuçlandığı anlaşılmaktadır. HMK'nun 315. maddesi uyarınca sulh; davayı sona erdirir ve kesin hüküm gibi sonuç doğurur. Dolayısıyla bahsi geçen ... 9....
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Dava, taraflar arasındaki icra takibi nedeniyle borçlunun itirazı üzerine açılan ve halen derdest bulunan itirazın iptali davasındaki sulh protokolüne bağlanan hukuki ilişkide sonradan yapılan ödemeler nedeniyle bakiye borcun tespiti ile davalıya protokol kapsamında yapılan ödemeler nedeniyle hiç bir borcun kalmadığı iddiasıyla açılan menfi tespit davasıdır. Somut olayda, taraflar arasındaki itirazın iptali davasının sulh protokolü ile sona erdiği, yapılan ödemelerin menfi tespit davasına konu edilmesi nedeniyle borçlunun ayrı bir menfi tespit davası açmasında hukuki yararı bulunmaktadır. Taraflar arasındaki ... 9. ATM'nin ...esas sayılı dosyasındaki davanın sulh protokolünün yapılması ile sonuçlandığı anlaşılmaktadır. HMK'nun 315. maddesi uyarınca sulh; davayı sona erdirir ve kesin hüküm gibi sonuç doğurur. Dolayısıyla bahsi geçen ... 9....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Tüketici Mah.Sıfatıyla) -KARAR- Uyuşmazlığın 5464 sayılı Kanunun 44/1. maddesi kapsamında davacı tüketici tarafından davalı banka aleyhine açılan menfi tespit davası niteliğinde bulunması ve hükmün Tüketici Mahkemesi sıfatıyla verilmesine göre kararın temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışındadır. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın temyiz incelemesini yapmakla görevli Yüksek 13.Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmesine, 10.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Esas ve Karar sayılı kararı uyarınca, davalı ile dava dışı ... arasında borçlu ... aleyhine kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan icra takibinde gönderilen İİK 89/3 haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davasında Asliye Hukuk Mahkemesi'nin vermiş olduğu görevsizlik kararını; "İİK 89/3 haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davalarında görevli Mahkeme Genel Mahkemelerdir, mahkemece bu husus gözetilerek işin esasına girilmesi gerekirken Asliye Ticaret Mahkemesi'ne görevsizlik kararı verilmesi hatalı bulunarak bozma" nedeni yapılması sebebiyle, İİK 89/3 haciz ihbarnamesi üzerine 3. şahıs tarafından açılan menfi tespit davasında tarafların tacir olmasının veya temel ilişkinin ticari nitelikte bulunmasının veya borcun temelini oluşturan senedin kambiyo senedi niteliğinde olmasının görevin belirlenmesinde bir etkisi bulunmadığından, HMK'nın 2. maddesi uyarınca görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesinin olduğu sonucuna varıldığından, davanın mahkememizin görevsizliği...
