Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ : Galleye ve Tevliyete Müstehak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti İLK DERECE MAHKEMESİ : Samsun 4. Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Samsun 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 03.05.2018 tarihli ve 2017/218 Esas, 2018/243 Karar sayılı kararıyla davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, Mahkeme hükmüne karşı ... vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine ile ilk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak, bu kez davalı ... vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyizi üzerine Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü: KARAR Davacı, dava dilekçesinde, ... Vakfı’nın son mütevellisi ...’ın kızı olduğunu belirterek, galleye ve tevliyete ehil evlat olduğunun tespitini, ayrıca Tunç ve Tuğçe’nin kendi evlatları olduğunun tespitini talep etmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemesi' nin 22/11/2019 tarih 2014/123 Esas 2019/478 Karar sayılı ilamı ile; "1- Davanın KABULÜ ile; davacıların davaya konu vakıfların Vakıf evlatları olduklarını tespiti ile, her iki davacının davaya konu vakıfların gelir fazlasına müstehak evlat olduklarının tespitine" karar verilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK'nın 355. maddesi gereğince istinaf sebepleri ile sınırlı ve kamu düzeni yönünden resen yapılmıştır. Bilindiği üzere 5737 sayılı Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliği'ne göre, mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır....
Yönetmeliğine göre, galle fazlası evlada şart kılınan mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok, vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup, vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır. Vakfın geliri üzerinde hak sahibi olduğuna ilişkin davayı, vakfiye uyarınca galleden yararlanma hakkı olan, yani vakfeden ile soy bağı olan ya da soy bağı olmasa bile galleden kendisine pay özgülenen diğer kişiler açabilir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava; vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir....
Vakfı'nın mülhak olup olmadığı, mülhak ise mütevellisi bulunup bulunmadığı veya emaneten yönetilip yönetilmediği konularında alınacak yazı cevabının ve vakıftan galle alan evlat listeleri ile dayanakları evrakın Vakıflar Genel Müdürlüğünden getirtilip dosyaya konulmasından, Sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere gönderilmesi için dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 08.11.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, galleye müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm.... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Mahkemece; Dairemizin 13.03.2014 gün ve 2013/16320 E.-2014/4619 K. sayılı bozma ilamına uyulduğu halde gereği tam olarak yerine getirilmemiştir. Şöyle ki; Dairenin 08.03.2012 tarihli bozma ilamında; davacı tarafın, vakıfla irtibatını (soybağını) kurabilmesi için galle fazlası aldığına dair beyanı ve dayanağı bulunmayan evlat listesi kaydıyla yetinilmesinin yeterli bulunmadığı belirtilmiş ise de, yeniden yapılan yargılama sonucunda mülhak vakfın mütevellisinin yazılı beyanı ve herhangi bir araştırmaya dayanmayan soyut bilirkişi raporuna dayanılarak tekrar davanın kabulüne karar verilmiştir....
Dava, mülhak vakfın vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 3.maddesine göre, mülhak vakıf mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi'nin yürürlük tarihinden önce kurulmuş olan yönetimi vakfedenlerin soyundan gelenlere şart edilmiş ve bu kişiler tarafından; mazbut vakıf ise bu kanun uyarınca Genel Müdürlükçe yönetilecek ve temsil edilecek vakıflar ile mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisinin yürürlük tarihinden önce kurulmuş ve 2762 sayılı Vakıflar Kanunu gereğince ...'nce yönetilen vakıflar olarak tanımlandıktan sonra, aynı Kanun'un 6. ve 7. maddelerinde ise mazbut vakıfların ... tarafından yönetilip temsil edileceği hükme bağlanmıştır. Vakıflarla ilgili açılan davalarda yetkili mahkeme belirlenirken 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda iki ayrı düzenlemenin dikkate alınması gerekmektedir....
in Gaziantep'de kurulu Mülhak Kamalakzade ... Ağa Bin Mehmed Efendi Vakfı'nın (... Nasır Camii Vakfı) galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespitine karar verilmesi istenmiştir. İlk Derece Mahkemesince, Mülhak Kamalakzade ... Ağa Bin Mehmed Efendi Vakfının vakıf senedinde batın şartının olmadığı, bu durumun davacıların annesi ... (Mahsereci)'ın açtığı Gaziantep 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 28.11.2005 tarihli ve 2003/532 Esas, 2005/502 Karar sayılı kesinleşen kararından da anlaşıldığı iş bu dosyada davacıların annesinin davalı vakfın galle fazlasına müstahaklığına karar verildiği, verilen kararın Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiği, nüfus kaydından davacıların ...'ın çocukları olduğu gerekçesi ile açılan davanın kabulü ile davacıların Gaziantep'de kurulu Mülhak Kamalakzade ... Ağa Bin Mehmed Efendi Vakfı'nın galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespitine tespitine karar verilmiştir....
Dava, mülhak vakfın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 3.maddesine göre, mülhak vakıf mülga 743 sayılı TMK’nin yürürlük tarihinden önce kurulmuş olan yönetimi vakfedenlerin soyundan gelenlere şart edilmiş ve bu kişiler tarafından; mazbut vakıf ise bu kanun uyarınca Genel Müdürlükçe yönetilecek ve temsil edilecek vakıflar ile mülga 743 sayılı TMK’nin yürürlük tarihinden önce kurulmuş ve 2762 sayılı Vakıflar Kanunu gereğince Vakıflar Genel Müdürlüğünce yönetilen vakıflar olarak tanımlandıktan sonra, aynı Kanun'un 6. ve 7. maddelerinde ise mazbut vakıfların Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yönetilip temsil edileceği hükme bağlanmıştır....
