ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/339 Esas KARAR NO : 2021/441 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 18/05/2021 KARAR TARİHİ : 24/05/2021 Mahkememizde görülen Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : Davacı dava dilekçesinde özetle; bank ... Şubesine ait 5.000,00 TL tutarındaki çeki zayii ettiğini, banka tarafından yaprak bedelinin hesabından tahsili yoluna gidildiğini, çek yaprak bedelinin geri alınması için işbu davayı açtığını beyan ederek çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
DAVALI : HASIMSIZ DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 06/05/2021 KARAR TARİHİ : 11/06/2021 KARAR Y.TARİHİ : 15/06/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davanın yapılan açık yargılaması sonunda, İDDİA : Davacı vekili dava dilekçelerinde özetle; müvekkilinin keşidecisi olduğu lehtarı ... Yemek Org. Gıda Tarım Hayv...Ltd.Şti. Olan... Bankası A.Ş. Siteler şubesine ait ... çek numaralı, 05/08/2021 keşide tarihli 20.500,00 TL bedelli çekin müvekkili tarafından tahsil edilemeden zayii olduğunu, çekin kötü niyetli üçüncü kişilerin eline geçmesi halinde müvekkilinin alacağına kavuşmasının mümkün olmayacağını belirterek çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. SAVUNMA : Dava hasımsız olarak açılmıştır....
Bu hükme göre kıymetli evrakın iptali için dava açabilecek olan kişi çekin yetkili hamilidir. Keşidecinin kıymetli evrakın iptali için dava açması mümkün değildir. Nitekim Yargıtay 11. H.D. Başkanlığı'nın 18/10/2010 tarih, 2009/4583 Esas - 2010/10471 Karar ve 29/11/2010 tarih, 2009/81 Esas sayılı kararlarında çek iptali davası açma hakkının hamile ait olduğu, keşidecinin çek iptali davası açmasında hukuki yararının bulunmadığı belirtilmektedir. Ayrıca davacının iptalini talep ettiği söz konusu çek yaprağı henüz kullanılmamıştır. Boş çek yaprakları kıymetli evrak vasfını haiz olmayıp kıymetli evrakın zayi ve iptali talebine konu edilemezler. Nitekim Yargıtay 11. Hukuk Dairesi Başkanlığı'nın 08/11/2010 tarih ve 2009/5094 esas - 2010/11357 karar sayılı bir kararında; "Boş çek yapraklarının kıymetli evrak niteliği bulunmadığını, kıymetli evrakın iptali hükümlerine de tabi tutulamayacağını" belirtmektedir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/761 Esas KARAR NO : 2022/739 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali) DAVA TARİHİ : 04/10/2022 KARAR TARİHİ : 21/10/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali ) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... adına olan -------------verilmiş -------------- kaybolduğunu açıklanan nedenlerle çek yaprağının herhangi bir şekilde işleme alınmamasını, hükümsüz kalmasını, çek yaprağının--------- tarafından şirket adına doldurulması halinde herhangi bir sorumluluğunun olmayacağını beyan ve talep etmiştir. İNCELEME ve GEREKÇE : Dava, TTK'nın 818/s atfıyla uygulanması gereken 757- 764. madde hükümlerine göre açılmış zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir. TTK'nın 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır....
TTK'nun 651. maddesi hükmüne göre; kıymetli evrakın zayi olduğu veya ziyanın ortaya çıktığı anda çek üzerinde hak sahibi olan kişi çekin iptaline karar verilmesini isteyebilir. Bu hükme göre kıymetli evrakın iptali için dava açabilecek olan kişi çekin yetkili hamilidir. Keşidecinin kıymetli evrakın iptali için dava açması mümkün değildir. Nitekim Yargıtay ... H.D. Başkanlığı'nın ... tarih, ... Esas - ... Karar sayılı kararında çek iptali davası açma hakkının hamile ait olduğu, keşidecinin çek iptali davası açmasında hukuki yararının bulunmadığı belirtilmektedir. Ayrıca davacının iptalini talep ettiği söz konusu çeklerin kıymetli evrak vasfına haiz olmayıp kıymetli evrakın zayi ve iptali talebine konu edilemezler. Nitekim Yargıtay ... Hukuk Dairesi Başkanlığı'nın ... tarih ve ... Esas, ... Karar sayılı bir kararında; "Boş çek yapraklarının kıymetli evrak niteliği bulunmadığını, kıymetli evrakın iptali hükümlerine de tabi tutulamayacağını" belirtmektedir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/523 KARAR NO : 2023/468 TALEP/İŞ : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) TALEP/İŞ TARİHİ : 01/08/2023 KARAR TARİHİ : 03/08/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) İŞİNİN yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Talep eden dilekçesinde özetle; Müvekkil ... A.Ş'nin lehtar olduğu, keşidecisinin ... olduğu, ... Bankası ...-... Şubesinde keşide edilen ... seri numaralı ... TL tutarındaki ... tarihli çekin ve ... Bankası ...-......
Kıymetli evrakın iptali isteminde bulunan kişi poliçe elindeyken ziyaa uğradığını inandırıcı delillerle ispatlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Poliçe ile ilgili yapılan bu düzenlemeler TTK 818/1.fıkra (s) bendinde yapılan düzenleme uyarınca çek ve TTK m. 778/1-(ı) bendi uyarınca bono hakkında da uygulanır. Kıymetli evrak iptali veya çekin zayii edilmesi nedeniyle iptalini talep etme hakkı TTK 757 madde hükmünde yapılan açık düzenleme uyarınca kıymetli evrak (bono, poliçe, çek) elinden çıkan kişi yani yetkili hamil bu davayı açma hakkına sahiptir. Ödemeyi yapması nedeniyle çek eline geçen keşideci yetkili hamil olarak kabul edilemez. Bu nedenle haricen yaptığı ödeme nedeniyle verdiği çeki geri alan ve bu sırada çeki zayii eden keşideci kaybettiği çekin iptali için zayii nedeniyle iptal davası açamaz....
Bu hükme göre kıymetli evrakın iptali için dava açabilecek olan kişi çekin yetkili hamilidir. Keşidecinin kıymetli evrakın iptali için dava açması mümkün değildir. Nitekim Yargıtay 11. H.D. Başkanlığı'nın 18/10/2010 tarih, 2009/4583 Esas - 2010/10471 Karar ve 29/11/2010 tarih, 2009/81 Esas sayılı kararlarında çek iptali davası açma hakkının hamile ait olduğu, keşidecinin çek iptali davası açmasında hukuki yararının bulunmadığı belirtilmektedir. Ayrıca davacının iptalini talep ettiği söz konusu çek yaprağı henüz kullanılmamıştır. Boş çek yaprakları kıymetli evrak vasfını haiz olmayıp kıymetli evrakın zayi ve iptali talebine konu edilemezler. Nitekim Yargıtay 11. Hukuk Dairesi Başkanlığı'nın 08/11/2010 tarih ve 2009/5094 esas - 2010/11357 karar sayılı bir kararında; "Boş çek yapraklarının kıymetli evrak niteliği bulunmadığını, kıymetli evrakın iptali hükümlerine de tabi tutulamayacağını" belirtmektedir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/879 Esas KARAR NO : 2022/24 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 26/10/2021 KARAR TARİHİ : 13/01/2022 KARARIN YAZILMA TARİHİ : 13/01/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA Davacı vekili tarafından sunulan 26/10/2021 tarihli dava dilekçesinde ÖZETLE; Müvekkilinin elinde bulunan ....... Bankası ...... Şubesi, ....... iban numaralı, ....... çek seri numaralı, ....... mersis numaralı, 31.10.2021 Keşide Tarihli, 120.000.-TL bedelli çeki kaybettiğini, çeklerin kötü niyetli 3. şahısların eline geçebileceğini belirterek çekler hakkında ödeme yasağı kararı verilmesine ve çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İşbu dava; zayii (kaybetme) nedeniyle kıymetli evrakın bir çeşidi olan kambiyo senedi (çek) iptali davasıdır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/678 KARAR NO : 2021/743 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 13/10/2021 KARAR TARİHİ : 15/10/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA : Davacı ---- tevzi tarihli dava dilekçesinde özetle; ------- -------- -----çek defteri arasında çalınarak zayi olduğunu, çek yapraklarının işyerine giren hırsız tarafından çalınarak kaybolması nedeniyle şikayetinin mevcut olduğunu,-------- nolu çek yaprağının ise delil olarak savcılıkta-----yapraklarının iptaline karar verilmesini talep etmiştir. İNCELEME VE GEREKÇE : Dava, hukuki niteliği itibariyle TTK'nın 818/s madde hükmü delaletiyle, aynı kanunun 757.madde hükümlerinde belirtilen zayi nedeniyle çekin iptali isteğine ilişkindir. Zayi nedeniyle çek iptali davası ancak zayi edildiği bildirilen çek hamil tarafından açılır....
