ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/886 Esas KARAR NO : 2022/910 İSTEM : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) İSTEM TARİHİ : 12/10/2022 KARAR TARİHİ : 14/10/2022 YAZIM TARİHİ : 17/10/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) isteminin yapılan incelemesi sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İlgili istem dilekçesinde özetle; ... Bankası A.Ş. ... Şubesine ait ..,..,..,...,...,..,..,..,... seri numaralı çeklerin bulunduğu çek koçanını kaybettiğini, tüm aramalarına rağmen bulamadığını, çeklerin üçüncü kişiler tarafından piyasaya sürülme ihtimalinin bulunduğu beyanla söz konusu çeklerin iptalini istemiştir. TTK'nin 651. maddesi uyarınca, kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir ve kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir....
Bu hükme göre kıymetli evrakın iptali için dava açabilecek olan kişi çekin yetkili hamilidir. Keşidecinin kıymetli evrakın iptali için dava açması mümkün değildir. Nitekim Yargıtay ... H.D. Başkanlığı'nın ... tarih, ... Esas - ... Karar ve ... tarih, ... Esas sayılı kararlarında çek iptali davası açma hakkının hamile ait olduğu, keşidecinin çek iptali davası açmasında hukuki yararının bulunmadığı belirtilmektedir. Ayrıca davacının iptalini talep ettiği söz konusu çeklerin kıymetli evrak vasfına haiz olmayıp kıymetli evrakın zayi ve iptali talebine konu edilemezler. Nitekim Yargıtay ... Hukuk Dairesi Başkanlığı'nın ... tarih ve ... esas - ... karar sayılı bir kararında; "Boş çek yapraklarının kıymetli evrak niteliği bulunmadığını, kıymetli evrakın iptali hükümlerine de tabi tutulamayacağını" belirtmektedir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO: 2024/790 Esas KARAR NO: 2024/839 DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ: 18/10/2024 KARAR TARİHİ: 21/10/2024 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle: -------- Bankası ---------- şubesine ait olan ve boş olan meblağsız ----------- numaralı çeklerin zayi olduğunu, bu nedenle kötü niyetli kişilerin eline geçmemesi için çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/569 Esas KARAR NO: 2022/602 DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 25/07/2022 KARAR TARİHİ: 01/08/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İlgili asıl dilekçesinde özetle; şirketine ait çek karnesinin kaybolduğunu, ------seri numaralı---- adet çek yaprağının bulunduğu çek karnesinin zayi olması gerekçesiyle iptalini ve ödeme yasağı konulmasını talep etmiştir. DELİLLER VE GEREKÇE: Dava, TTK'nın 818/s atfıyla uygulanması gereken 757- 764. madde hükümlerine göre açılmış zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir.TTK'nın 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK'nın 651/2. maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir....
Kıymetli evrakın iptali isteminde bulunan kişi poliçe elindeyken ziyaa uğradığını inandırıcı delillerle ispatlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Poliçe ile ilgili yapılan bu düzenlemeler TTK 818/1.fıkra (s) bendinde yapılan düzenleme uyarınca çek hakkında ve TTK m 778/1 fıkra (ı) bendi uyarınca bono hakkında da uygulanır. Kıymetli evrak iptali veya çekin zayii edilmesi nedeniyle iptalini talep etme hakkı TTK 757 madde de yapılan açık düzenleme uyarınca kıymetli evrak (bono, poliçe, çek) elinden çıkan kişi yani yetkili hamil bu davayı açma hakkına sahiptir. Ödemeyi yapması nedeniyle çek eline geçen keşideci yetkili hamil olarak kabul edilemez. Bu nedenle haricen yaptığı ödeme nedeniyle verdiği çeki geri alan ve bu sırada çeki zayii eden keşideci kaybettiği çekin iptali için zayii nedeniyle iptal davası açamaz....
Keşidecinin ödeme nedeniyle çeki geri alması durumunda alacaklı ve borçlu sıfatı birleşir ve çekten kaynaklanan hak sona erer. Ayrıca, boş çek yapraklarının kıymetli evrak vasfı bulunmadığından, zayi nedeniyle iptali talep edilemez (11 H.D.23/06/2014, 2014/6252 E, 2014/11909 K; 11 H.D.14/01/2015, 2014/14490 E, 2015/283 K.) Kıymetli evrak iptali veya çekin zayii edilmesi nedeniyle iptalini talep etme hakkı TTK 757 madde hükmünde yapılan açık düzenleme uyarınca kıymetli evrak (bono, poliçe, çek) elinden çıkan kişi yani yetkili hamil bu davayı açma hakkına sahiptir. Ödemeyi yapması nedeniyle çek eline geçen keşideci yetkili hamil olarak kabul edilemez. Bu nedenle haricen yaptığı ödeme nedeniyle verdiği çeki geri alan ve bu sırada çeki zayii eden keşideci kaybettiği çekin iptali için zayii nedeniyle iptal davası açamaz. Keşidecinin ödeme nedeniyle çeki geri alması durumunda alacaklı ve borçlu sıfatı birleşir ve çekten kaynaklanan hak sona erer....
DAVA : İtirazın İptali (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 25/05/2022 KARAR TARİHİ : 11/01/2023 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 13/01/2023 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı borçlunun 2018 yılında müvekkiline 4 adet çek verdiğini, borçlu ile müvekkil arasında ticari ilişki bulunduğunu, davalı aleyhine Nizip İcra Dairesi'nin .../... esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, davalının takip konusu borcu müvekkiline ödemediğini, davalının süresinde borca ve takibe itiraz ettiğini, itiraz neticesinde takibin durduğunu, yapılan itirazın haksız ve hukuka aykırı olduğunu, açıklanan bu nedenlerle; itirazın iptali ile takibin aynen devamına, alacağın %20'sinden aşağı olmamak üzere davalının icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
DAVA : İtirazın İptali (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 13/02/2024 KARAR TARİHİ : 14/02/2024 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 14/02/2024 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA: Davacı vekili mahkememize sunduğu dava dilekçesinde özetle; Davalı ... şubesi tarafından verilen çekin bankaya bankaya ibraz edildiğini, çek karşılığının bulunmadığına dair şerhin düşüldüğünü, müvekkilin hamil sıfatıyla 18.01.2014 tarihinde bankaya başvurarak zorunlu ödeme tutarının ödenmesini talep ettiğini, davalı bankaca yetkili hamil olunmaması nedeniyle talebin reddedildiğini, davalı aleyhine ... esas sayılı dosyası ile takip başlatıldığını, takibe itiraz edildiğini, takibe yapılan itirazın iptaline, davalı borçlu aleyhine %20 den az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini, ayrıca yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
DAVA : İtirazın İptali (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 13/02/2024 KARAR TARİHİ : 14/02/2024 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 14/02/2024 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA: Davacı vekili mahkememize sunduğu dava dilekçesinde özetle; Davalı ... şubesi tarafından verilen çekin bankaya bankaya ibraz edildiğini, çek karşılığının bulunmadığına dair şerhin düşüldüğünü, müvekkilin hamil sıfatıyla 18.01.2014 tarihinde bankaya başvurarak zorunlu ödeme tutarının ödenmesini talep ettiğini, davalı bankaca yetkili hamil olunmaması nedeniyle talebin reddedildiğini, davalı aleyhine ......
TTK'nin 651. maddesi uyarınca, kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir ve kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir. TTK'nin 780 maddesindeki unsurları taşıyan çek kambiyo senedi olup, bir kıymetli evraktır. İlgilinin iptalini istediği, başvurusuna konu çeklerin doldurulup doldurulmadığı da anlaşılamamaktadır. Bu nedenle iptali istenen çeklerin kıymetli evrak niteliği tartışmalıdır. TTK'nin 818/1-s maddesi hükmünün göndermesiyle aynı yasanın 757 vd. maddelerine göre çek iptali davasını çek hamili açabilir, ilgilinin istemine göre iptali istenen çeklerin yetkili hamili olmadığı, bu nedenle zayi nedeniyle çek iptali isteminde bulunmaya hakkının bulunmadığı kanaati hasıl olmuştur....
