Şubesinde bulunan hesaptan alınan ... seri numaralı 1 adet çekin keşide edilmeden kayıp edildiğini ileri sürerek çek üzerine ödeme yasağı konularak iptaline karar verilmesini talep etmiş ise de; dava dilekçesinde de belirtildiği gibi çekin keşide edilmediği, dolayısıyla kıymetli evrak niteliğini kazanmadığı gibi 6102 sayılı TTK'nın 651/2.maddesi gereğince kıymetli evrak zayi olduğu anda ancak çek üzerinde hak sahibi olan kişinin iptal davası açma hakkının bulunduğu keşidecinin çek iptal davası açma hakkının bulunmadığı( Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 30/10/2013 tarih 2013/3036 esas 2013/19155 karar sayılı ilamınında aynı yönde olduğu) anlaşılmakla davanın reddine karar vermek gerekmiştir....
Şubesinde bulunan hesaptan alınan ... seri numaralı 1 adet çekin keşide edilmeden kayıp edildiğini ileri sürerek çek üzerine ödeme yasağı konularak iptaline karar verilmesini talep etmiş ise de; dava dilekçesinde de belirtildiği gibi çekin keşide edilmediği, dolayısıyla kıymetli evrak niteliğini kazanmadığı gibi 6102 sayılı TTK'nın 651/2.maddesi gereğince kıymetli evrak zayi olduğu anda ancak çek üzerinde hak sahibi olan kişinin iptal davası açma hakkının bulunduğu keşidecinin çek iptal davası açma hakkının bulunmadığı( Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 30/10/2013 tarih 2013/3036 esas 2013/19155 karar sayılı ilamınında aynı yönde olduğu) anlaşılmakla davanın reddine karar vermek gerekmiştir....
UETS DAVA :Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ :07/06/2023 KARAR TARİHİ :13/06/2023 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH :13/06/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı Vekili Dilekçisinde Özetle;davacı şirketin Gemlik Akbank Şubesinden almış olduğu Z9094779 Seri numaralı çek yaprağı kayıp olduğunu, söz konusu boş çek yaprağının akıbeti belli olmadığını, kötü niyetli insanların eline geçip kullanılması ihtimali bulunduğunu, Gemlik Akbank Şubesinden alınmış olan Z9094779 Seri numaralı çek yaprağının iptali gerektiğini belirterek Gemlik Akbank Şubesinden alınmış olan Z9094779 Seri numaralı çek yaprağının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Dava, kıymetli evrakın zayii nedeniyle iptali isteminden ibarettir. İptal hükümleri TTK'nun 757. ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir....
Davacının istemi zayi nedeniyle kıymetli evrak (çek) iptaline ilişkindir. TTK'nın 651. maddesine göre kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. Kıymetli evrakın zayi olduğu veya ziyanın ortaya çıktığı anda çek üzerinde hak sahibi olan kişi, çekin iptaline karar verilmesini isteyebilir. Yani iptal davası açma hakkı borçlu durumunda olan keşide edene değil ancak çek üzerinde hak sahibi olan hamile aittir. Çek keşidecisinin TTK'nın 818/1-s maddesi gereğince, aynı Yasa'nın 757. maddesi gereği iptal davası açmaya hakkı bulunmamaktadır. (Y.11.HD.15.10.2012T., 2011/9320E., 2012/16114K.) Bu nedenle davanın reddine karar verilmiştir. Öte yandan, zayi nedeniyle çek iptali davasının 6102 sayılı TTK'nın 757 vd. maddeleri uyarınca sadece hasımsız olarak açılabilecek olması nedeniyle de davanın reddi gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Boş çek yapraklarının veya çek koçanının kaybedilmesi ya da hırsızlık vb olaylar nedeni ile zayii edilmesi halinde boş çek yaprakları kıymetli evrak vasfında olmadığından zayii nedeniyle iptali istenemez (Yargıtay 11. H.D.23/06/2014, 2014/6252 E, 2014/11909 K; 11 H.D.14/01/2015, 2014/14490 E, 2015/283 K. 01/06/2016, 2015/11491 E, 2016/6040 K; 20/04/2016, 2016/9918 E, 2016/4430 K; 25/04/2018 tarih 2016/9861 E, 2018/3112 K; Ankara BAM 22. HD, 25/10/2019, 2019/1645 E, 2019/1674 K)). Kıymetli evrak iptali veya çekin zayii edilmesi nedeniyle iptalini talep etme hakkı TTK 757 madde hükmünde yapılan açık düzenleme uyarınca kıymetli evrak (bono, poliçe, çek) elinden çıkan kişi yani yetkili hamil bu davayı açma hakkına sahiptir. Ödemeyi yapması nedeniyle çek eline geçen keşideci yetkili hamil olarak kabul edilemez. Bu nedenle haricen yaptığı ödeme nedeniyle verdiği çeki geri alan ve bu sırada çeki zayii eden keşideci kaybettiği çekin iptali için zayii nedeniyle iptal davası açamaz....
TTK'nın 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK'nın 651/2. maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibi hamile iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme, ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir(TTK m.652). Yine, -------- TTK'nın 780. maddesi kapsamında çek niteliğinde olmadığı gibi kambiyo senedi vasfında da değildir. Bu nedenle ---hakkında iptale ilişkin TTK'nın 757. maddesinin uygulanma olanağı da yoktur. Bu halde çek hesabı sahibinin mirasçısının, boş çek yapraklarının iptaline karar verilmesini talep etmesi de mümkün değildir....
TTK'nın 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK'nın 651/2. maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibi hamile iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme, ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir.(TTK m.652). Zayi nedeniyle iptal davalarında amacın, keşidecinin mükerrer ödeme yapmasını önlemek ve kaybedilen kambiyo senedi yerine mahkemece verilecek iptal kararını keşideciye/muhataba ibraz etmek olduğu gözetildiğinde, keşidecinin kendisine ibraz edilmek üzere iptal kararı istemesi bu yolun kanunda öngörülen konuluş amacı ile bağdaşmaz. Nitekim benzer mahiyette ----- ve emsal bir çok karar mevcuttur....
TTK'nın 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK'nın 651/2. maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibi hamile iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme, ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir.(TTK m.652). Zayi nedeniyle iptal davalarında amacın, keşidecinin mükerrer ödeme yapmasını önlemek ve kaybedilen kambiyo senedi yerine mahkemece verilecek iptal kararını keşideciye/muhataba ibraz etmek olduğu gözetildiğinde, keşidecinin kendisine ibraz edilmek üzere iptal kararı istemesi bu yolun kanunda öngörülen konuluş amacı ile bağdaşmaz. Nitekim benzer mahiyette ------ ve emsal bir çok karar mevcuttur....
TTK'nın 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK'nın 651/2. maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibi hamile iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme, ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir. (TTK m.652). Zayi nedeniyle iptal davalarında amacın, keşidecinin mükerrer ödeme yapmasını önlemek ve kaybedilen kambiyo senedi yerine mahkemece verilecek iptal kararını keşideciye/muhataba ibraz etmek olduğu gözetildiğinde, keşidecinin kendisine ibraz edilmek üzere iptal kararı istemesi bu yolun kanunda öngörülen konuluş amacı ile bağdaşmaz....
TTK'nın 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK'nın 651/2. maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibi hamile iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme, ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir. (TTK m.652). Zayi nedeniyle iptal davalarında amacın, keşidecinin mükerrer ödeme yapmasını önlemek ve kaybedilen kambiyo senedi yerine mahkemece verilecek iptal kararını keşideciye/muhataba ibraz etmek olduğu gözetildiğinde, keşidecinin kendisine ibraz edilmek üzere iptal kararı istemesi bu yolun kanunda öngörülen konuluş amacı ile bağdaşmaz....
