Önleyici tedbir niteliğinde olan ödeme yasağı kararı iptal davasının ilk aşamasını teşkil eder. Ancak iptal davası ve ödemeden men kararı verilmesi kıymetli evrak niteliğinde bulunan belgeler için mümkündür. Dava, davacının şirketlerine ait olduğunu belirtilen boş çek yapraklarının kaybedilmek suretiyle zayii olması nedeniyle ödeme yasağı kararı verilerek iptaline karar verilmesi istemine ilişkindir. Oysa talep eden davacı çekleri boş iken zayii etmiş olup, evrak henüz kıymetli evrak vasfı kazanmadığı gibi çeklerin zayii olması halinde iptal davası açma hakkı sadece lehdara ait olup, çekin ibrazı halinde keşidecinin menfi tespit davası açma ya da başkaca yasal yolları kullanabilme hakkı bulunmaktadır....
DAVALI : HASIMSIZ DAVA : Kıymetli Evrak İptali DAVA TARİHİ : 07/04/2020 KARAR TARİHİ : 08/04/2020 KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 04/05/2020 Mahkememize açılan zayi sebebiyle çek iptali davasının evrak üzerinde incelenmesinde; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde ; Garanti Bankası Beşevler Küçük Sanayi Şubesi'ne ait ... , ... , ... , ... , ... nolu 5 adet çeklerin kaybolduğunu, rızası dışında elinden çıkan çekler için ihtiyati tedbir kararı verilmesini ve iptalini talep etmiştir. Evrak üzerinde yapılan değerlendirmede dava şartlarının oluşmadığı kanaatine varılmıştır. Zira TTK'nın 651. maddesine göre kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. Kıymetli evrakın zayi olduğu veya ziyanın ortaya çıktığı anda çek üzerinde hak sahibi olan kişi, çekin iptaline karar verilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir....
İNCELEME VE GEREKÇE : Dava, Türk Ticaret Yasasının 818/s madde hükmü delaletiyle aynı kanunun 757, 762, 763, 780 ve 764 ncı madde hükümleri gereğince zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptali istemine ilişkindir. Zayi nedeniyle açılan iptal davasında , öncelikle zayi edildiği bildirilen evrakın kıymetli evrak niteliğini taşıması, kıymetli evrakın davacının kendi iradesi dışında elinden çıkması ve zayi edilen kıymetli evrakın kimin elinde olduğunun bilinmemesi ve zayi edildiği bildirilen kıymetli evrakta hak hamili olması gerekmektedir. Davacı tarafından zayi edildiğini bildirdiği çeklerde keşideci sıfatıyla yer aldığı, keşidecinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkının olmadığı anlaşıldığından davanın reddine karar karar verilmesi kanaatine varılmıştır....
DAVALI : HASIMSIZ - DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 28/12/2021 KARAR TARİHİ : 29/12/2021 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 29/12/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı asil, dava dilekçesinde özetle; .... Adına çeklerin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır. GEREKÇE: Dava. zayi nedeniyle çek iptali talebinden ibarettir. TTK'nın 651. maddesine göre kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. Kıymetli evrakın zayi olduğu veya ziyanın ortaya çıktığı anda çek üzerinde hak sahibi olan kişi, çekin iptaline karar verilmesini isteyebilir. Yani iptal davası açma hakkı borçlu durumunda olan keşide edene değil ancak çek üzerinde hak sahibi olan hamile aittir....
DELİLLER VE GEREKÇE : Dava, kıymetli evrak iptali istemine ilişkindir. 6102 sayılı TTK’nun 651. maddesine göre kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebileceği, kıymetli evrakın zayi olduğu veya ziyanın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebileceğinin düzenlendiği, çek keşidecisinin TTK'nın 818/s. maddesi gereğince, aynı Yasa'nın 757. maddesi delaleti ile iptal davası açmaya hakkının olmadığı, iptal davası açma hakkının borçlu durumunda olan keşide edene değil ancak çek üzerinde hak sahibi olan hamile ait olacağı, somut olayda davacının keşideci olduğu anlaşılmakla davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm fıkrası tesis kılınmıştır....
Ankara Batı ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : 2022/551 Esas KARAR NO : 2022/504 HAKİM : KATİP : DAVACI : DAVALI : DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 26/05/2022 KARAR TARİHİ: 01/06/2022 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 01/06/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA : Davacı mahkememize sunduğu dava dilekçesinde özetle; ... Bankasına ait ...- ...- ...- ...- ...- ...- ...- ...- ...- ...-...- ...- ...- ...- ...- ...- ... seri nolu çeklerin kaybolduğunu, çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Dava zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptali talebinden ibarettir. TTK'nın 651. maddesine göre kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. Kıymetli evrakın zayi olduğu veya ziyanın ortaya çıktığı anda çek üzerinde hak sahibi olan kişi, çekin iptaline karar verilmesini isteyebilir....
TTK nun 757-765 maddelerinde yer alan hükümler uyarınca çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK 651/2. maddesi uyarınca çek hamiline aittir. Yine boş çek yaprakları kıymetli evrak niteliğinde olmadığından davacının boş çek yapraklarıyla ilgili kambiyo senetlerine özgü iptal davası açamayacağı açıktır. Bu itibarla, davacıya ait olan ve zayi edildiği bildirilen boş çek yapraklarının zayi nedeniyle iptali için davacının dava açamayacağı, davacının hamil kabul edilemeyeceği, boş çek yapraklarının çek niteliğinde olmadığı anlaşıldığından davanın reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmakla, aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir....
DİYARBAKIR ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : KARAR NO : HAKİM : KATİP : DAVACI : DAVALI : Hasımsız DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 24/04/2023 KARAR TARİHİ : 27/04/2023 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Dava dilekçesinin ve eki belgelerin incelenmesinden; TTK'nın 651. maddesine göre kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebileceği, kıymetli evrakın zayi olduğu veya ziyanın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebileceğinin düzenlendiği, boş çek koçanları kıymetli evrak niteliği taşımadığından bu madde kapsamında iptali istenemeyeceği, çek keşidecisinin TTK'nın 818/s. maddesi gereğince, aynı Yasa'nın 757. maddesi delaleti ile iptal davası açmaya hakkının olmadığı, iptal davası açma hakkının borçlu...
TTK nun 757-765 maddelerinde yer alan hükümler uyarınca çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK 651/2. maddesi uyarınca çek hamiline aittir. Yine boş çek yaprakları kıymetli evrak niteliğinde olmadığından davacının boş çek yapraklarıyla ilgili kambiyo senetlerine özgü iptal davası açamayacağı açıktır. Bu itibarla, davacıya ait olan ve zayi edildiği bildirilen boş çek yapraklarının zayi nedeniyle iptali için davacının dava açamayacağı, davacının hamil kabul edilemeyeceği, boş çek yapraklarının çek niteliğinde olmadığı anlaşıldığından davanın reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmakla, aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir....
Kıymetli evrakın zayii nedeniyle iptali kararı ve bu kararın hükümleri TTK' nun 563. ve 564. maddelerinde düzenlenmiştir. TTK'nun 563/1. maddesine göre; “Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. “ Aynı yasanın 564/1. maddesinde ise ; “İptal kararı üzerine hak sahibi hakkını senetsiz olarak da dermeyan veya yeni bir senet ihdasını talep edebilir.” hükmüne yer verilmiştir. İptal kararının niteliğinden doğan iki önemli sonucu vardır. Bunlar, iptal kararının olumsuz ve olumlu sonuçları olarak belirtilmektedir. İptal kararının verilmesiyle kıymetli evrakın en önemli özelliklerinden biri olan senedin hak sahibini teşhis fonksiyonu ortadan kalkar. Bu, iptal kararının olumsuz sonucudur. İptal kararını alan davacı, borçludan, kendisine senedi ibraz etmeden ödemede bulunmak hakkını kazanmaktadır....
