Kira sözleşmesinde işyeri açma ve çalışma ruhsatının alınması konusunda davalı kiraya verenlere bir yükümlülük yüklenmediği ve davacı kiracının ilgili belediyeye ruhsat başvurusu yaptığına dair dosyaya bir delil sunulmadığı anlaşılmış olup, davacı kiracı vekili dava konusu dükkanın ticari alan olmadığı, çatılı mesken olarak gösterildiğini, bu sebeple belediye tarafından işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesinin mümkün olmadığını öğrendiğini , kiralanana doğalgaz bağlantısı yapılamadığını, müvekkili tarafından sözleşmenin haklı sebeple feshedildiğini belirterek kiralanana yapılan tamir ve tadilat bedelleri 27.000,00 TL ve peşin ödenen Mart, Nisan 2018 kira bedeli 9.000,00 TL olmak üzere 36.000,00 TL'nin tahsilini talep etmiş ve mahkemece bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, raporda davacı tarafça kiralanana yapıldığı iddia edilen tadilatların faydalı ve zorunlu ya da lüks imalat kapsamında kalıp kalmadığı, faydalı ve zorunlu imalat kapsamında...

Diğer taraftan konusunda uzman bilirkişi marifeti ile mahallinde keşif yapılarak davacı tarafça kiralanana yapılan ve kiraya verence de benimsenen faydalı ve zorunlu imalatların nelerden ibaret olduğu ayrıntılı ve tereddüte yer vermeyecek şekilde belirlenerek, faydalı ve zorunlu masrafların imalat tarihi tespit edilemiyor ise kira başlangıç tarihi itibariyle belirlenecek değerinden varsa yıpranma payı düşüldükten sonra tespit edilecek bedelin kalan kira süresinin toplam kira süresine oranına isabet eden kısmı hesaplanarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması da usul ve kanuna aykırıdır. VI. KARAR Açıklanan sebeplerle; 1.Tarafların sair temyiz itirazlarının reddine, 2....

İcra Müdürlüğü’nün 2012/12068 E sayılı takip dosyasında davacı kiracı aleyhine başlattığı icra takibine dayanak olarak üzerinde "not" kısmı da bulunan aynı sözleşmeyi ibraz ettiği , bu durumda sözleşmede yazılı olan not kısmının geçerli olduğunun kabulü gerektiği, ancak davacı kiracı kira bedellerini ödemeyerek hakkında takip yapılmasına ve tahliye kararı verilmesine kendi kusuruyla sebebiyet vermekle kendi kusurundan kaynaklanan nedene dayanarak hak talep edemeyeceğinden ve sözleşmede "Not" kısmında yazılı olan şartlar gerçekleşmediğinden sözleşmede yazılı olan bu cezai şartta dayanılarak 90.000 TL cezai şartın tahsiline karar verilemeyeceği, ancak kural olarak kiracı tarafından kiralanana yapılan faydalı ve zorunlu imalat bedellerinin dava tarihi itibarıyla uygulanması gereken vekâletsiz işgörme ( BK.nun m. 414) ve sebepsiz zenginleşme (BK.nun m. 61 vd.) hükümlerine göre kiraya verenden istenmesi mümkün olduğundan somut olayda; taraflar arasında imzalanan 5 yıllık sözleşme süresi...

Mahkemece; faydalı ve zorunlu masraf talebi bakımından uzman bilirkişi heyetinden rapor alınarak kiracı tarafından yapılan imalatların hangilerinin zorunlu ve faydalı masraflar, hangilerinin lüks masraflar olduğunun belirlenmesi, imalatların imal tarihleri itibariyle kalem kalem değerleri, yıpranma durumları, sabit nitelikte olup olmadıkları ayrıntılı olarak tespit edilerek kira sözleşmesinde yer alan hükümlerin değerlendirilmesi, bu kapsamda dekorayon şartnamesi sözleşmenin eki niteliğinde olmakla dekorasyon şartnamesinin de getirtilip incelenmesi, faydalı zorunlu masraf talebi bakımından tarafların yukarıda açıklanan ilkenin aksine anlaşması yoksa faydalı ve zorunlu masrafların imalat tarihi itibariyle değerinden yıpranma payının düşülmesiyle bulunan bedelin tamamının talep edilebileceği, eğer taraflarca imzalanan kira sözleşmesi ve dekorasyon şartnamesi çerçevesinde kiracının faydalı zorunlu masrafları talep edemeyeceği düzenlenmiş ise bu ihtimalde de sözleşme süresi 10 yıllık olup...

Bölge adliye mahkemesince, davacıların istinaf başvurusunun reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar tarafından temyiz edilmiştir. 1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı bilgi ve belgelere, özellikle temyiz olunan kararda yazılı gerekçelere göre, davacı şirketin tüm, diğer davacı ...'ın sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2- Davacı ...'ın bodrum katta yapılan faydalı ve zorunlu masraflara yönelik temyiz talebine gelince; Davacı kiracı tarafından akdi ilişkinin devamı sırasında kiralanana yapılan faydalı ve zorunlu giderlerden alınıp götürülmesi mümkün olmayan ve davalı kiraya veren tarafından benimsenenlerin yapıldıkları tarihler itibariyle bedellerini vekaletsiz iş görme hükümlerine göre davacı kiracı isteyebilir (TBK 530, BK.nun 414.md.). Yerleşik uygulama, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle belirlenecek değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle elde edilecek değeri isteme hakkı olduğu yönündedir....

Hukuk Dairesince 17.09.2013 tarih ve 2013/9887 E. 2013/12537 K. sayılı ilamı ile; ''...Mahkemece, gerektiğinde yerinde keşif yapılarak kiracının kiralanan üzerine yaptırdığı faydalı ve zaruri imalat ve tesislerin tereddüte yer vermeyecek şekilde tek tek tespit edilip belirlenmesi,bu imalat ve tesislerin taşınmazın değerini artırıcı nitelikte olup olmadıkları araştırılıp değer artırıcı imalatlar ise yapım tarihlerindeki yıpranma payı düşürülmüş değerlerinin tespiti gerekmektedir. Ayrıca davacı kiracı tarafından yapıldığı iddia edilen imalatların taşınmaz üzerinde bulunup bulunmadığı,yıkılıp yıkılmadıkları belirlenmelidir,zira ilgili kurumlarca yıktırılan imalat bedellerinin kiralayandan tahsili mümkün değildir....

Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1- Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına, takdirde de bir isabetsizlik olmamasına göre temyiz eden davacı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir. 2- Davacı vekilinin faydalı ve zorunlu imalatlara yönelik temyiz itirazlarına gelince; Davacı kiracı, kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu giderlerden alınıp götürülmesi mümkün olmayan ve davalı kiraya veren tarafından benimsenenlerin yapıldıkları tarihler itibariyle bedellerini vekaletsiz iş görme hükümlerine göre isteyebilir. (TBK'un 530, BK.nun 414.md.) Yargıtayın yerleşik uygulamaları, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle belirlenecek değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle elde edilecek değeri isteme hakkı olduğu yönündedir....

Yargıtayın yerleşik uygulamaları, sözleşmede aksi kararlaştırılmadığı sürece, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle belirlenecek değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle elde edilecek değeri isteme hakkı olduğu yönündedir. Kural olarak bu gibi zorunlu ve faydalı masrafların kira sözleşmesinin başlangıcında yapılmış olduğu kabul edilmektedir. Bu nedenle kiracı kiralananda kalan ve kiraya veren tarafından benimsenen imalat için sebepsiz zenginleşilen oranında ve yapıldıkları tarih itibarıyla rayiç bedeller üzerinden bedelin tazminini talep edebilir. Kiraya verenin sorumluluğu zorunlu ve faydalı imalatların imal tarihindeki değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle bulunacak değer kadardır. Taraflar arasında en son olarak düzenlenen 15.05.2012 başlangıç tarihli 10 yıl süreli kira sözleşmesinin varlığı konusunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır....

Kiralananda yapılan imalatların, imal tarihindeki değerleri, yıpranma durumları, faydalı ve zorunlu yada lüks imalat olup olmadıkları ayrıntılı olarak belirlenerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir. Mahkemece, kiracı olan davacı-karşı davalı tarafından kiralanan taşınmaza yönelik yapılan tadilat ya da masrafların zorunlu ve faydalı masraf niteliğinde olup olmadığı saptanarak, zorunlu ve faydalı masraf olduğunun belirlenmesi halinde imalat tarihi itibariyle yıpranma payı düşülmüş bedellerinin tahsiline karar verilmesi gerekirken bundan zühul edilerek eksik inceleme ve hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Uyuşmazlık davacı kiracı tarafından kiralanana yapılan faydalı ve zorunlu masrafların tahsili istemine ilişkindir. Bu durumda temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışında bulunduğundan dosyanın görevli Yargıtay 13.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 4.3.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....