Uyarlama davalarına ilişkin ilkeler, uyarlama koşullarının var olup olmadığı araştırılmadan hüküm kurulmaz. Mahkemece yapılacak iş, resmi kurumlardan enflasyonun oran ve seyri araştırılmalı,bununla birlikte kiralananın kullanım sahası,nitelikleri bulunduğu mevki, konumu emsal kira paraları, sözleşmenin kurulduğu, davanın açıldığı tarih itibariyle vergi ve amortisman giderleri, artış oranı ve diğer makul ve normal objektif etkenler yerinde uzman bilirkişiler aracılığıyla incelenmeli, böylece belirlenecek uygun durum baz kabul edilmeli,daha sonra hal ve şartların değişmesi nedeniyle kiracıya ne miktarda mükellefiyet yüklenebileceği tartışılmalı, kira parası tarafların amacına uygun objektif iyiniyet, hakkaniyet ve nesafet kurallarının elverdiği ölçüde ve düzeyde, aşırı olmayan, tahammül edilebilir bir seviyeye getirilmeli, sonuçta tüm dayanakları belirtilmiş,gerekçeli karar verilerek sözleşmedeki intibak boşluğu doldurulmalıdır....

Davalı ..., taraflarca imzalanan sözleşme gereğince kira paralarının ... adına ödediğini savunarak davanın reddini dilemiş, diğer davalı ... ise davacının evli kaldıkları dönemde kendisinin mal varlığından yararlanan davacının, kendisine olan borçları karşılığında kiraları almasına muvafakat ettiğini savunarak , yersiz olan davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, olayda uyarlama şartlarının bulunmadığı, kiralayanların durumlarındaki değişikliğin kira sözleşmesinin uyarlanması sebeplerinden olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir. Davacıya ait 35 nolu daire ile davalı eşi ...’e ait 36 nolu dairenin birlikte ve yıllık 66.000 dolar bedelle 1.8.2000 başlangıç tarihli ve 5 yıl süre ile diğer davalıya kiraya verildiği, kira sözleşmesinde davacı ile davalı ...’in kiralayan olarak imzalarının bulunduğu, sözleşmenin ... şartlar bölümünün 4. maddesinde kira bedelinin yıllık peşin olarak ...’e ait ......

HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2023/3035 KARAR NO : 2023/2578 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : TURHAL SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 09/06/2023 NUMARASI : 2022/799 E 2023/620 K DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : DAVA DİLEKÇESİNİN ÖZETİ: Davacı vekilinin 08/09/2022 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkili Mustafa Erçiftçi'nin maliki olduğu Tokat ili Turhal İlçesi Müftü Mahallesi 8 parselde kayıtlı bulunan 11 ve 12 nolu, 2 adet dükkan nitelikli bağımsız bölümün, taraflar arasında imzalanan ve ekte sundukları kira sözleşmesi ile davalıya kiraya verildiğini, kira sözleşmesinin 2. maddesine göre kira sözleşmesinin başlangıç tarihi 05.11.2010 olup, süresinin 20 yıl olduğunu, yine aynı sözleşmenin 3. maddesine göre kira bedelinde ki artış oranı her yıl için % 10 olarak belirlendiğini, davalı olan kiracının, sözleşmede aylık kira bedeli olarak belirlenen net 500 tl kira ödemesini kira süresi içerisinde düzenli...

DAVA Davacı; davalı ile aralarında imzalanan 04.10.2012 başlangıç tarihli kira sözleşmesinde aylık 13.907,99 TL sabit kira bedeli ve aylık ciro oranı üzerinden de %3 hasılat kirası ödenmesinin kararlaştırıldığını, paranın değer kaybetmesi nedeniyle günün ekonomik koşulları ve hakkaniyet kurallarına ek olarak kiralananın büyüklüğü, konumu ve emsal kiralar dikkate alındığında kira bedelinin rayicin gerisinde kaldığını ileri sürerek; kiralananın bulunduğu AVM'nin cazibe merkezi olması da gözetilerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere sabit (asgari) kira bedelinin dava tarihinden itibaren 25.000 TL olarak, hasılat kirası ciro oranının ise aylık %10 olarak uyarlanmasına karar verilmesini talep etmiştir. II. CEVAP Davalı; sözleşmede kira bedelinin artırılmasına dair hüküm bulunduğunu, tarafların sözleşme ile bağlı olup uyarlama koşullarının oluşmadığını savunarak, davanın reddini dilemiştir. III....

DAVA Davacı; davalı ile aralarında imzalanan 04.10.2012 başlangıç tarihli ve on yıl süreli kira sözleşmesinde aylık 14.998,38 TL sabit kira bedeli ve aylık ciro oranı üzerinden de %5 hasılat kirası ödenmesinin kararlaştırıldığını, günün ekonomik koşulları, TL'nin değer kaybetmesi ve hakkaniyet kurallarına ek olarak kiralananın büyüklüğü, konumu ve emsal kiralar dikkate alındığında kira bedelinin rayicin gerisinde kaldığını ileri sürerek; kiralananın bulunduğu AVM'nin cazibe merkezi olması da gözetilerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, sabit (asgari) kira bedelinin dava tarihinden itibaren 30.000 TL olarak, hasılat kirası ciro oranının ise aylık %10 olarak uyarlanmasına karar verilmesini talep etmiştir. II. CEVAP Davalı; sözleşmede kira bedelinin artırılmasına dair hüküm bulunduğunu, tarafların sözleşme ile bağlı olup uyarlama koşullarının oluşmadığını savunarak, davanın reddini dilemiştir. III....

Pandeminin olağanüstü hal sayılacağı ve kiracı, pandemiden etkilenerek iş hacminde düşme olmuş ise kira miktarının uyarlanabileceği dairemiz ve Yargıtay kararlarında kabul edilmektedir. Ancak, uyarlama davasının ayrı bir dava veya bu dava içinde karşı dava olarak öne sürülmesi gerekir. Bu yönü ile kiracı uyarlama davası açmadan, açılmış olan kira alacağı davasında uyarlama talebini def'i olarak öne süremez. Kiracı tarafından uyarlama konusunda açılmış bir dava bulunmadığına göre mahkemece bu konuda bir değerlendirme yapılmaması usul ve yasaya uygundur....

Mahkemece, 2006 yılı yıllık kira bedelinin, benimsenen bilikişi raporu doğrultusunda 79.540.000.000 TL olarak belirlenmesine karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir. Taraflar arasındaki 10 yıl süreli ve 17.4.2003 başlangıç tarihli kira akdinin 5.maddesine göre ilk üç yıl kirası ihale ile belirlenmiş olup, sözleşmenin 27. maddesi ve eki kira ihale şartnamesinin 12.maddesi ile "üç yıllık kira süresinin bitiminden sonra her yılın kira miktarı günün koşulları dikkate alınarak Belediye Encümenince belirleneceği" öngörülmüştür. Sözleşmenin 27.maddesi hükmü ile kira bedelinin ne şekilde belirleneceği, belirtilmiş ise de, hangi kıstasların esas alıncağı kararlaştırılmamıştır. Sözleşmede davalı kiralayana kira bedelini tespit etme yetkisi verilmiş olmakla beraber, kiralayan bu hakkını kullanırken objektif hareket etme durumundadır. Hakkını kötüye kullanarak fahis bir fiat tespit etmesi halinde hakim bu belirlemeye müdahele eder....

DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Antalya 2....

Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; uyarlama davasının şartlarının oluşmadığını, dosyaya sunulan sözleşmenin 2014 yılına ait olduğunu, aylık kira bedelinin 7.200,00 TL olmadığını, 2019 yılı için aylık 12.450,00 TL, 2020 yılı için 14.340,00 TL, 2021 yılı aylık kira bedelinin 16.100,00 TL olarak belirlendiğini, davacı tarafın toplam kira borcunun 196.800,00 TL olduğunu, kira bedelinin düşük gösterilerek açıldığından eksik yatırılan harcın ikmal edilmesi gerektiğini, açılan davanın kira borcunun ödenmediği dönemde açılmadığını, daha sonra açılarak müvekkilinin ekonomik mahfına sebebiyet verecek şekilde sonradan açıldığını, geçmişe dönük kira bedellerine uyarlama talep etmenin mümkün olamayacağını, davacı tarafın sivil toplum kuruluşu olduğunu, iş hacminin düşmesi durumunun olamayacağını, davacının taleplerinin hukuki dayanağının bulunmadığından davanın reddine karar verilmiştir....

Sulh Hukuk Mahkemesi 2019/167 E. sayılı dosyasında Kira Uyarlama Davası'nda kira başlangıç tarihinin 21.02.2018 olduğunun beyan ve kabul edildiğini, yine davada kira artış oranının ÜFE'ye göre değil TÜFE'ye göre uyarlanması talepleri bulunduğunu, Bakanlar Kurulu kararı ile ülkede yaşanan ekonomik kriz nedeniyle tüm kira artış oranlarının TÜFE'ye göre yapılması hakkında karar alındığını, ancak tüm bunlara rağmen bilirkişice hesaplamaların ÜFE üzerinden yapılmış, olmasının gerekenden yüksek ve ödenmesi çok zorlayıcı bedellerin ortaya çıktığını, davalı tarafın icra takibinde kira başlangıç tarihinin 25.09.2017 tarihi olarak kabul edip işlem yapması ve ayrıca kira artış oranının da uyuşmazlık konusu olması sebebiyle takibe itiraz ettiklerini belirterek yerel mahkemece verilen kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLER: 25.09.2017 başlangıç tarihli kira sözleşmesi, Alanya 3. İcra Müdürlüğünün 2019/2261 Esas sayılı dosyası, Alanya 2....