Gerçekten de uzun bir süreyle kira akdine bağlanmış kiracı ve kiralayanın hak ve vecibelerini, kısa süreli kira sözleşmesinin tarafları ile bir konumda görmenin sözleşme serbestîsi ilkesine, adalet ve mantık kurallarına aykırı olacağında duraksamaya yer olmamalıdır. Aksinin düşünülmesi halinde sözleşmenin fesih edildiği, yeni bir sözleşmenin ortaya çıktığı sonucuna kavuşmak gerekir ki hükümlerini sürdüren bağlayıcı ve ayakta duran sözleşme karşısında bunu kabul etmek mümkün değildir. Olayımızda ise mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmazın niteliği, konumu değerlendirilerek emsal kira bedellerinden hareketle kira bedelinin belirlendiği anlaşılmaktadır. Bu haliyle kira tespitine ilişkin esas ve usullere göre hazırlanan raporun, hüküm kurmaya yeterli araştırmayı içermediği ortadadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira bedelinin tespiti-Uyarlama Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin tespiti - uyarlama davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne, dava tarihi olan 02/07/2013 tarihinden itibaren kira bedelinin 400 TL olarak tespitine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Mahkemece uyarlama davasının takip aylarını kapsamadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile 493.462 TL asıl alacağa yönelik itirazın iptaline ve kiralananın tahliyesine karar verilmiş, hüküm taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir. 1- Davacı ile davalılar arasında imzalanan 30.07.2004 başlangıç tarihli ve on yıl süreli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacı vekili, 14.07.2010 tarihinde başlattığı icra takibinde, 2009 yılı Temmuz ayı ile 2010 yılı Haziran ayları kira bedeli olmak üzere toplam 534.982 TL kira alacağının tahsilini talep etmiştir. ... Anadolu 11. Asliye Hukuk mahkemesi 2014/300 Esas sayılı dosyasının (bozma öncesi Üsküdar 2....
Davacının davadaki talebi kira bedelinin uyarlanmasına ilişkin olup mahkemece yukarıda açıklanan ilkeler ışığında uyarlama koşullarının varlığı, davalı kiracının halen ciroya bağlı olarak ödediği aylık kira bedellerinin belirlenmesi ve bu şekilde uyarlama koşulları oluşup oluşmadığı hususunda içinde serbest mali müşavir bilirkişinin de olduğu 3 kişilik bilirkişi heyetinden rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ve hüküm kurmaya elverişli ve yeterli görülmeyen bilirkişi raporu esas alınarak hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir....
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : None NUMARASI : 2021/1616(DERDEST) DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Antalya 1....
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : None NUMARASI : 2021/1616(DERDEST) DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Antalya 1....
Mahkemece, öncelikle davalının savunmasında belirttiği, 18.6.2003 tarihinde başlayan dönemin, peşin ödenmesi gereken yıllık kira parasının dava açılmadan önce ödenip, ödenmediği araştırılmadığı gibi; hükme esas alınan bilirkişi raporu, yukarıda açıklanan uyarlama davalarında gözetilmesi zorunlu olan yöntem ve usullere uygun, dayanak ve gerekçeleri içermemektedir. Taraflar arasındaki kira sözleşmesinde kira bedelinin her yıl %50 oranında artırılacağı öngörülmüştür....
Bunun mümkün olmaması hâlinde borçlu, sözleşmeden dönebilir; sürekli edimli sözleşmelerde ise kural olarak, fesih hakkını kullanır.” denilerek uygulama da kabul edilen uyarlama davasına ilişkin ilkelerin yasa maddesi haline getirildiği belirtilmiştir. Somut olayda; taraflar arasında geçerli kabul edilen kira sözleşmesi 15.05.2004 başlangıç tarihli ve 15 yıl gibi uzun süreli olup kiraya veren davacı, 15.05.2015 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere değişen hal ve şartlara göre kira bedelinin uyarlanmasını talep etmiştir. Uzun süreli kira sözleşmelerinde edimler arasındaki dengenin aşırı bozulması ve sözleşmenin taraflar açısından çekilmez hale gelmesi halinde kira parasının günün ekonomik koşullarına uyarlanması için her zaman “ uyarlama “ davası açılabilir....
Yukarıda anıldığı gibi, uyarlama kurallarının uygulanması için öngörülmez bir dış olayın meydana gelmesi gerekir. 34. Nitekim Hukuk Genel Kurulunun 14.09.2021 tarihli ve 2017/(13)3-2308 E., 2021/994 K. sayılı kararında da aynı hususlara işaret edilmiştir. 35. Her iki dava arasında bir yakınlık olmasına karşın belirgin farklar bulunmaktadır : a) Uyarlama davaları tartışmalı olmakla birlikte genellikle uzun süreli kira sözleşmelerinde söz konusu olduğu hâlde, kira tespit davaları bir yıl süreli sözleşmelerinde devreye girer. b) Uyarlama davaları açıldığı tarihten itibaren derhal etkili olur. Bu nedenle daha önceki tarih için uyarlama istenemez. Kira tespit davaları ise kira sözleşmesinin sonundan, yeni dönem başından itibaren hükmünü ifade eder, yeter ki kira sözleşmesinin bitiminden en az on beş gün öncesine kadar dava dilekçesi veya kira bedelinin tespitinin isteneceğine dair bildiri (ihtar) kiracıya ulaştırılsın....
KARAR Davacı, 1.11.2003 başlangıç tarihli, 5 yıl süreli ve aylık 4.000 dolar bedelli kira sözleşmesi ile kendisine ait taşınmazı davalıya kiraladığını, kira sözleşmesinin yapıldığı tarihteki ekonomik durumun sonradan ortaya çıkan nedenlerle aleyhine değiştiğini, sözleşme tarihinden sonra doların TL karşısındaki değerinin azaldığını, ayrıca kira sözleşmesi yapıldıktan sonra kiralananın bulunduğu çevrede olağanüstü gelişmeler sonucu taşınmazın bulunduğu yerin merkezi bir yer haline geldiğini, taşınmazların satış ve kira bedellerinin çok arttığını, vergisinin çoğaldığını, kira bedelinin emsallere göre düşük kaldığını, ileri sürerek aylık kiranın 12.000 dolar olarak uyarlanmasını istemiştir. Davalı, uyarlama şartları bulunmadığını savunarak davanın reddini dilemiştir....
