SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : None NUMARASI : 2021/945 ESAS (ARA KARAR ) DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Kayseri 4. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2021/945 Esas sayılı 21/04/2021 tarihli ara kararına karşı davalıvekili tarafından istinaf incelemesi için Dairemize gönderilmekle inceleme aşamasında dosyadaki tüm bilgi ve belgeler incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLÜP GÖRÜŞÜLDÜ TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin işletmekte olduğu çocuklara faaliyet veren Sihirli Köşk Eğlence Merkezinin bulunduğu iş yerini 30/09/2018 tarihinde aylık 18.000,00 TL kira bedeli karşılığında davalı Kilo Gıda İnş.Tekst.Tic. ve San.Ltd. Şti.'...

Somut olayda davacı taraf 2017- 2018 yılı T1 kantin kira sözleşmesini ihtirazı kayıt ile imzaladığı buna göre ilk baştan itibaren uyarlama talebine dayanak olan hususun bilindiği bu itibarla sözleşmenin değişen koşullara uyarlanması şartlarından olan "Sözleşmenin yapıldığı sırada, taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum" şartının gerçekleşmediği kabul edilerek sözleşmeye bağlılık (Ahde Vefa-Pacta Sund Servanda ) ve sözleşme serbestliği ilkeleri gereğince davacının kira bedelinin tespiti (uyarlama) ve fazla ödenen kira bedelinin iadesi istemin yerinde olmadığı buna göre de ilk derece mahkemesinin kararında bir isabetsizlik bulunmadığından, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçe usul ve yasaya uygun olduğundan, davacının istinaf başvurusunun HMK 353/1- b-1 maddesi gereğince esastan reddi gerektiğine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur....

DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Denizli 3. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2021/388 Esas sayılı dosyası üzerinden istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dairemize intikal eden dosya incelendi: GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; kira sözleşmesi şartlarında Covid-19 salgını nedeniyle menfaatler dengesinde bozulma meydana gelmesiyle kira bedelinin değişen ekonomik koşullara uyarlanması ve öncelikle kira bedelleri için ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep ve dava etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Yerel mahkemece yapılan tensip zaptının 4. maddesine davacı vekilinin dava dilekçesi ile; yargılama sürecince kiranın %50 'den az olmamak üzere indirim ve uyarlamaya ilişkin tedbir talebinin, davanın esasını çözer nitelikte bir ihtiyati tedbir talebi olduğundan ve davanın esasını çözer nitelikte ihtiyati tedbir kararı verilemeyeceğinden REDDİNE, şeklinde karar verilmiştir....

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava, kira bedelinin uyarlanması istemli davadır. Talep;"kira sözleşmesinden kaynaklı ihtiyati tedbir" istemine ilişkindir....

Mahkemece, dava konusu taşınmaza ilişkin taraflar arasında 10/04/2012 tarihli kira sözleşmesi yapıldığı, sözleşmenin 4. maddesine göre her yıl kira bedelinin üretici fiyat endeksine göre artırılacağının belirlendiği, hukukumuzda sözleşme serbestiyeti ile birlikte sözleşmeye bağlılık ilkesi geçerli olması karşısında bu ilkenin istisnalarından olan kira bedellerine ilişkin uyarlama davası olarak davanın ele alındığı, dosya içeriği, beyanlar, gelen evraklar, bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde bölgedeki emsal kira sözleşmeleri, vergi ve amortisman artışları, taşınmazın cinsi, yüzölçümü, bulunduğu mevkii, bölgedeki hızlı ticari ve imar alınındaki değişiklikler ve gelişme nedeniyle kira bedellerindeki artışlar dikkate alınarak Türk Medeni Kanunun 4 ve 2 ci maddeleri gereğince iyi niyet, hakkaniyet ve nesafet ilkeleri ışığında uyarlama ilke ve esaslarına da sadık kalınarak kiraya konu taşınmazın 10/04/2015-10/04/2016 kira dönemine ilişkin güncel kira bedelinin dava tarihi itibariyle...

CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dayanak kira sözlemesinin 4.1 maddesine göre aylık net kira bedelinin mağazanın KDV'den arındırılmış aylık net satışının %3'ü olduğunu, bu davanın uyarlama davası olarak görülmesi gerektiğini, taraflar arasında mevcut kira sözleşmesinde sabit kira bedeli belirlenmediğinden, ciro esasına göre kira miktarı belirlendiğinden kiraya verenlerin alacağı kira bedeliniin sürekli artış gösterdiğini, bu hususun nazara alınarak davanın uyarlama davası olarak görülmesi gerektiğini davacıya ödenen kira bedellerinin aydan aya değiştiğini, ilk kiraya verildiği yıldaki kira bedeli ile şuanda ödenen kira bedeli arasında çok büyük fark olduğunun görüldüğünü, açıklanan nedenlerle davacının davasının reddine karar verilmesini talep etmiştir....

CEVAP DİLEKÇESİNDE ÖZETLE: Açılan davanın hiçbir hukuki dayanağı olmayan haksız ve mesnetsiz olduğunu, kira sözleşmesinin devamlılık arz eden, her iki tarafa hak ve borçlar yükleyen iki taraflı sözleşme olduğunu, kira hukukunda asıl olanın akde bağlılık ilkesi gereği sözleşme hükümlerine bağlı kalınması olduğunu, uyarlama davasına ilişkin yerleşmiş Yargıtay kararları ve TBK’nın 138. maddesindeki düzenleme dikkate alındığında kira parası herhangi bir ihtirazi kayıt konulmaksızın ödenmiş ise ödenen kira parasına ilişkin kira uyarlaması davası açılamayacağını, kiracının kira parasını ödediği sırada ihtirazı kayıt koyarsa veya daha önceden ihtar keşide ederse geriye yönelik olarak kira uyarlama davası açabileceğini ancak kira ilişkisi devam eden nitelikli ve sürekli olduğundan geleceğe yönelik olarak da kira uyarlama davası açılabileceğini, söz konusu kira sözleşmesinin son bulduğu 01/05/2022 tarihinde tarafların kendi arasında anlaşması sonucu 1 yıl daha uzatıldığını, taraflar arasında imzalanmış...

-TL borç tahakkuk ettirildiğini, bu borcu ödemesinin mümkün olmadığını, fiilen kullanmakta olduğu 2 dönüm civarındaki araziye ödediği kira bedelinin fahiş olduğunu, kira sözleşmesindeki artış oranının ÜFE artışı oranında uyarlanmasını, artış şartı doğrultusunda ödeme yapmaya devam etmesi halinde kira bedelinin arazinin değerini aşacağını belirterek kira bedelinin tespitini ve ödemiş olduğu miktarın ödemesi gereken miktardan tenkis edilerek borcun tahakkuk ettirilmesine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili, davacının kira bedellerini eksik olarak ve gecikmeli ödediğini, kiralanan arazinin tamamını halen kullandığını, kesinleşmiş kira borçları olduğunu ve kira bedellerinin geçmişe dönük olarak yeniden hesaplanması talebinin yerinde olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur....

Tüm dosya kapsamı değerlendirildiğinde davanın bir uyarlama davası olduğu, kira sözleşmesinin Covid-19 hastalığı nedeniyle uyarlanması ve kira bedelinin %75 oranında indirim yapılması 2020- 2021 yılında kira bedelinin ödenmemesi yönünde olduğu görülmektedir. uyarlama davalarının kendilerine özgü nitelikleri vardır. Davacı tarafın tedbir talepleri uyarlama davasının özüne uymamaktadır. Tüm deliller toplanıldıktan sonra esaslı bir şekilde Covid-19 un kira sözleşmelerinin uyarlanmasını gerektiren mücbir sebep niteliğinde bir doğal felaket olup olmadığı tartışılacak , değerlendirilecek ve esas kararla sonuca ulaşılacaktır. Bu haliyle esasa ilişkin karar verilmesi gereken konuda ihtiyati tedbir kararı verilemeyecektir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki uyarlama davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. K A R A R Davacı, davalının 1.4.2000 başlanğıç tarihli kira sözleşmesi ile kiracısı olduğunu, davalının 2001 ekonomik krizini sebep göstererek uyarlama davası açtığını, mahkemece aylık kiranın 2.435 Dolar olarak tespit edilip sabitlendiğini, ödemenin günümüze kadar bu şekilde yapıldığını, 2002 Yılı Eylül ayı itibariyle enflasyonun etkilerinin ortadan kalktığını, ödemenin sözleşme ile belirlenen miktarın altında kaldığını, bu nedenle zarara uğradığını ileri sürerek kira sözleşmesinin 4. maddesinin aynen uygulanmasına ve sözleşmede yazılı kira ücretleri üzerinden sözleşmenin yeniden uyarlanmasına karar verilmesini istemiştir. Davalı, davanın reddini dilemiştir....