Noterliği'nin 21.05.2010 tarihli 12272 Yevmiye Nolu ihtarnamesi eki tadil sözleşmesi ve 01.07.2012-30.11.2012 dönemini kapsayan 01.07.2012 tarihli ek tadil sözleşmesi olmak üzere birden fazla ek tadil sözleşmeleri düzenlenmiş ve davacı kiracı tarafından ilk üç tadil sözleşmesine uyularak bu ek sözleşmelerle indirimli olarak belirlenen kira bedelleri davalıya ödenmiştir. Ek tadil kira sözleşmelerinde; Kira sözleşmesinin bütün hükümlerinin aynen baki kalacağı, kira bedellerindeki indirimin belirli sürelere münhasır olmak üzere geçici bir uygulama olduğu, bu sürenin hitamındaki sürelerle ilgili olarak kira sözleşmesinin 10/4. maddesinde yazılı bulunan kira parasının sözleşmeye uygun olarak ödenmeye devam edileceği açıkça kararlaştırılmıştır. Ayrıca kira sözleşmesinin 10/5.maddesinde beş yılın sonunda kiraya verenin, serbest iradesi ile çevrede oluşan rayice ve emsallere göre kira artış yapma hakkını saklı tutacağına ilişkin düzenleme de bulunmaktadır....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kira parasının tesbiti davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. K A R A R Davacı, davalıya ait iki dükkanı 27.10.2005 tarihli kira sözleşmesi ile 1 yıl süreli (1.12.2005-30.11.2006 dönemi) olarak kiraladığını, kira sözleşmesinin her yıl aynı süre ile uzatıldığını, ancak davalının, kira sözleşmesini uzatılmayacağını bildirip 30.11.2007-29.11.2008 dönemi için ecrimisil talep ettiğini bildirerek ve 30.11.2007-29.11.2008 dönemi için kiracılığının devam ettiğinin tesbiti ve kira sözleşmesinin özel hukuk hükümlerine tabi olduğunun tesbiti ile muaraazının giderilmesini talep etmiştir. Davalı davanın reddini dilemiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş,hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir....

devam edildiği, müvekkili şirketin, kira sözleşmesinin geçersizliğinden tamamen habersiz olmasından kaynaklı, ----kira sözleşmesine taraf olmayan davalıya kira ödemesi yaptığından ve davalı tarafa haksız ve hukuka aykırı bir şekilde iki seneyi aşkın bir süre --- işyeri kira ödemesi yapıldığından bahisle müvekkili şirket tarafından ödenen -------- ödemiş oldukları tarihlerden itibaren yasal faizi ile iadesine karar verilmesi talep ve dava edilmiştir....

Kural olarak iki tarafa borç yükleyen akitler (alım-satım; kira gibi) tarafların icap ve kabulleriyle gerçekleşir. Nitekim somut olayda da 2000 ve 2001 yılları için kira sözleşmesi bu şekilde kurulmuştur. 2002 yılında kira sözleşmesinin yapılması için davacı idare davalıya 12.12.2001 tarihli bildirimle icap'ta bulunmuş fakat davalı, bu davete icabet etmemiş, kira sözleşmesini yapmamıştır. Taşınmazın niteliği (arsa-bostan) gözetildiğinde kira sözleşmesinin 6570 sayılı yasa kapsamında olmadığı ve kendiliğinden kurulabileceği dikkate alındığında ancak tarafların yeni iradelerini ortaya koymaları halinde sözleşmenin kurulabileceği, davalının bu yönde bir irade beyanında olmadığı böylece kira sözleşmesinin 31.12.2001 tarihi itibariyle son bulduğu ve 2002 yılı için gerçekleşmiş geçerli bir kira sözleşmesinin olmadığı, davacı Vakıfların davalıya ilettiği bildirimin icap'tan öte bir anlam taşımadığı böylece (varsa) mevcut kullanımın haksız işgal niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır....

İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı ile davalı … Belediye Başkanlığı arasında akdedilen kira sözleşmesi ile davalı idareye ait kapalı otoparkın 31.08.2012 - 31.08.2015 tarihleri arasında davacıya kiralandığı, kira sözleşmesi 31.08.2015 tarihinde sona ermesine rağmen davacı tarafından taşınmazın kullanılmasına 05.12.2015 tarihine kadar devam edildiği, dava konusu … tarih ve … sayılı İzmit Belediye Encümeni kararı ile kira sözleşmesinin sona erdiği tarihten 05.12.2015 tarihine kadar kapalı otoparkın kullanımına devam edildiğinden bahisle, kira sözleşmesindeki aylık kira bedeline 3 yıllık ÜFE artışı uygulanarak sözleşmesiz olarak kullanılan 3 ay 4 gün için toplam 434.496,00-TL kira bedeli alınmasına karar verildiği, davacı tarafından bu işleme yapılan itirazın … tarih ve … sayılı … Belediye Başkanlığı Emlak İstimlak Müdürlüğü işlemiyle reddi üzerine her iki işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı; kira sözleşmesinin 32. maddesinde sözleşmenin bitim tarihinde...

hukukunun uygulanmasının gerektiği, kira süresinin ne zaman sona erdiğini tespit etmenin tarafların değil Sulh Hukuk Mahkemesinin yetkisinde olduğunu, ayrıca kamu kurum ve kuruluşlarının taraf olduğu konut ve çatılı iş yeri kira sözleşmelerine TBK'nın 339 ila 356. maddesi hükümlerinin uygulanacağını, davalı idarenin kira sözleşmesinin sona erdiğine ilişkin kararının geçersiz olduğunu, kira sözleşmesinin kanunun emredici hükümleri gereği 1 sene uzadığının tespitini talep etmiştir....

Davacının iddiası, taraflar arasında 250 TL kira bedelli yeni bir kira sözleşmesinin yapıldığına ilişkin olup davacı tarafın kira sözleşmesinin kaybolduğu için mahkemeye sunamadıklarını beyan ettiği ve dava dilekçesi dışında delil listesi sunmadığı, delil listesinde de açıkça yemin deliline dayanmadığı görülmektedir. Davacı tarafça sunulan dekont kira borcunun ödenmesi açısından ispat niteliği taşısa dahi taraflar arasında halihazırda bir kira sözleşmesinin bulunduğu göz önünde bulundurulduğunda ikinci bir kira sözleşmesinin varlığı açısından ispat aracı sayılamaz. Ancak davacı tarafından davalı tarafa 3.300 TL kira ödemesi yapıldığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır....

Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacılar, 7.4.2003 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile davalıya ait taş ocağını on yıl süre ile kiraladığını, ancak davalı kiralayanın yaptırmış olduğu tespit neticesinde rezervin tamamının tükendiğinin belirlendiğinden kira sözleşmesinin konusunun kalmadığını ileri sürerek, kira sözleşmesinin feshi ile kira bedelinin teminatı amacıyla davalı yararına konulan ipoteklerin fekkini istemiştir....

Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili Çınarcık Belediyesinin taşınmazı 3 yıllık süre ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu 45.maddesine istinaden açık teklif usulü ile davacıya kiraladığını, arttırma şartnamesinde ve kira sözleşmesinde açıkça belirtildiği üzere kira süresinin 3 yıl olarak belirlendiğini, yine kira sözleşmesinde kira süresi sonunda taşınmazın 2886 Sayılı İhale Kanunu'nun 75. maddesine istinaden tahliye edilir hükmünün bulunduğunu, 3 yıllık yapılmış olan sözleşmenin bitiminden itibaren davalı idare ile 1 yıl süreli yeni bir kira sözleşmesi imzalanarak kira sözleşmesinin 1 yıllık süre ile yapılmış olduğunun ve süre bitiminde taşınmazın 2886 sayılı ihale kanunun 75.maddesine istinaden tahliye edileceğinin açık bir şekilde belirtildiğini, kira sözleşmesinin bitiş tarihinden önce müvekkil idare tarafından davacıya ihbarname gönderildiğini, söz konusu sözleşme dolayısı ile müvekkil ile davacı arasında imzalanmış olan ve dosyada mübrez kira sözleşmesinin sona ereceğini...

Uyuşmazlık konusu olan husus, taraflar arasında düzenlenmiş 15/03/2015 başlangıç tarihli ve 14/03/2020 tarihinde sona eren kira sözleşmesinin bitiminden sonra 03/09/2020 tarihinde başlatılan ve 15/03/2020 tarihli kiranın talep edildiği takipte, sözleşmede belirlenen 14.000,00 USD kira bedelinin geçerli olup olmadığı, taraflar arasında kira bedeli hususunda bir ihtilaf olup olmadığı, uzayan dönem için taraflarca kararlaştırılmış bir kira bedeli olmaması halinde kira bedelinin ne şekilde belirlenmesi gerektiği hususudur. Taraflar arasında düzenlenen ve kiracı tarafından da inkar edilmeyen 15/03/2015 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin takip tarihi itibariyle sona erdiği ve taraflarca kira bedeli hususunda yeni bir anlaşma yapılmadığı tartışmasızdır. Sona eren kira sözleşmesinin 3. maddesi dikkate alındığında, tarafların kira bedeli hususunda yeni bir anlaşma yapmaları halinde sözleşme 1 yıl uzayacak olup, böyle bir anlaşma yapıldığı ispat edilmemiştir....