(Yargıtay 3.Hukuk Dairesi 2017/8522- 9749 esas ve karar sayılı ilamı ) Somut olayda; taraflar arasında 01/09/2014 tarihli, 4 ay süreli kira sözleşmesi düzenlendiği, sözleşmenin 3.maddesi uyarınca yenilenerek devam ettiği, davacının 24.11.2017 tarihinde kira parasının tespiti için dava açıldığı, 01.01.2018 tarihinden geçerli olmak üzere aylık kira bedelinin 9.497,24 TL olarak tespit edildiği ve bu kararın kesinleştiği, son ödenen kira bedelinin ise brüt 15.155,47 TL olduğu , davacının aylık kira miktarının brüt 22.000,00 TL'ye uyarlanmasını talep ettiği anlaşılmıştır....
Olayımıza gelince; Davacılar vekili, 17.08.2006 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin iptali olmadığı takdirde kira bedelinin uyarlanarak tespitini talep etmiş ise de; kira bedelinin aylık ne miktar olarak talep edildiği belirtilmediği gibi,dava değeri 1.600TL gösterilerek bu miktar üzerinden harç yatırılarak dava açılmış ve eksik harç da tamamlatılmamıştır. Mahkemece, aylık kira bedelinin hangi tarihten itibaren ve brüt olarak hangi bedel üzerinden uyarlanmasının istendiği tereddüte yer bırakmayacak şekilde davacı kiraya verene açıklattırması ve eksik harcın tamamlanması konusunda süre vermesi, harcın tamamlanmasından sonra yargılamaya devam olunup işin esası hakkında karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir. Hüküm bu nedenlerle bozulmalıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kira indirimi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. K A R A R Davacı, davalıya ait taşınmazların banka şubesi olarak aylık brüt 12.948,71 USD üzerinden beş yıllığına kiralandığını, ödenen kira bedelinin emsallere göre çok fahiş ve rayicin üzerinde olduğunu ileri sürerek, yeni kira döneminin başlangıcı olan 01.02.2007 tarihinden itibaren aylık kira bedelinin brüt 6.250,00-YTL olarak tespitine karar verilmesini istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira bedelinin indirilmesi Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin indirilmesi davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : İstinaf eden davacı vekili dilekçesiyle; işlem temelinin çöktüğünü, emsallarin çok altında kira bedeli ödendiğini, dövize bağlı olarak emlak ve kira bedellerinin arttığını ileri sürerek yerel mahkemece verilen hükmün kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLER : HMK, TBK ve tüm dosya kapsamı. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, kira bedelinin uyarlanması istemine ilişkindir. Mahkemece; kira bedelinin uyarlanması koşulları oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine verilmiştir. Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere göre dava konusu taşınmazın konut olarak 26/06/2021 başlangıç tarihli ve 1 yıl süreli kira sözleşmesi ile davalıya kiralandığı, kira bedelinin kararlaştırılmıştır. Davacı vekili eldeki dava ile işlem temelinin çöktüğünü belirterek halen aylık 1.400 TL olarak ödenen kira bedelinin, aylık 3.500 TL ye uyarlanmasına karar verilmesini talep etmiştir....
Davacıların bu talebi esasen sözleşmeninyeni hal ve şartlara uyarlanması talebidir. Her davanın açıldığı tarihteki koşullara göre değerlendirilmesi zorunlu olup, bu bağlamda dava tarihinden önceki dönem için uyarlama talebinin kabul edilmesi olanaksızdır. Dairemizin ve Yargıtayın öteden beri uygulamasıda bu yöndedir. Davalı taraf davaya konu olan icra takibinde 1.10.2005 tarihi ile 31.12.2007 tarihleri arasındaki süreye tekabül eden kira bedelinin tahsili talebinde bulunmuş, davacılar ise ldeki davayı 8.2.2008 tarihinde açmışlardır. Davacıların davadaki taleplerinden bir tanesi de, 1.10.2005 ile 31.12.2007 arasındaki dönem için kira bedelinden sorumlu tutulmayarak uyarlama isteğine ilişkin olup, uyarlama istenilen kira parası ve dönemi davadan önceki bir tarihi taşıdığı için 1.10.2005 ile 31.12.2007 arasındaki döneme tekabül eden zamanda kira paralarından sorumlu olmadıklarına dair uyarlama talebinin kabul edilmesi olanaksızdır....
nun 138.maddesi uyarınca kira bedelinin pandemi nedeniyle uyarlanması talebine ilişkindir. Dairemizce 2020 yılından itibaren tüm dünyada ve ülkemizde yaşanan Covid-19 pandemi sürecinin kira sözleşmelerine etkisi ve ödenmesi gereken kira bedelinin TBK.'nun 138.maddesi kapsamında uyarlanması koşulları değerlendirilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira parasının uyarlanması Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira parasının uyarlanması davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, 24.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasındaki kira bedelinin uyarlanması davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı, davalı ile aralarında 16.08.2010 başlangıç tarihli on yıl süreli kira sözleşmesi bulunduğunu, son ödenen kira bedelinin aylık 1.950.-TL olduğunu, dava konusu kiralananın hemen yakınına ve karşısına ...AVM, icra müdürlükleri, Muski binası,...market ve hemen arkasında da liman açıldığını ayrıca birçok işletme ve ofisin de işletilmeye başlandığını belirterek ortaya çıkan yeni koşullar dikkate alınarak dava tarihinden itibaren aylık kira bedelinin 4.500.-TL olarak uyarlanmasını istemiştir. Davalı, davanın reddini dilemiştir....
Uyarlamanın anlatılan hukuki tanımından hareketle somut uyuşmazlık itibariyle; dava, taraflar arasındaki otopark kira sözleşmesindeki kira bedelinin, dava dışı milli ... müdürlüğü ile davacı arasında yapılan feribot iskelesi inşasına ilişkin sözleşmeye esas işletme izninin verilmemesine dayalı olarak otoparkın kullanılamaması nedeniyle uyarlama talebini içermektedir. Davacı ile davalı arasında yapılan 14.04.2004 tarihli otopark kira sözleşmesinde, kira süresi 10 yıl olarak belirlenerek, yıllık kira bedelinin artışının bir önceki yıla ait TEFE oranında artırılacağı kararlaştırılmıştır. Kira bedelinin belirlenmesinde feribot iskelesi yapılmasına ilişkin sözleşmeye yapılmış bir atıf bulunmadığı gibi feribot iskelesine hizmet vermesi amacıyla kiralama işlemi yapıldığına ilişkin bir düzenleme de bulunmamaktadır. Davacı, ancak davaya konusu otopark sözleşmesine ilişkin taşınmazdan kaynaklanan sebeplere dayalı olarak kira bedelinin uyarlanması talebinde bulunabilir....
