Bunun mümkün olmaması hâlinde borçlu, sözleşmeden dönebilir; sürekli edimli sözleşmelerde ise kural olarak, fesih hakkını kullanır.” denilerek uygulama da kabul edilen uyarlama davasının yasa maddesi haline getirildiği belirtilmiştir. Olayımızda ise, sözleşmenin uyarlanmasına ilişkin yukarıda açıklanan kural ve yöntemler ile dava konusuna ilişkin hukuki nitelendirmenin hakime ait olduğu gözetildiğinde davacının talebi kira bedelinin uyarlanmasından çok kira bedelinin tespiti istemine ilişkin olup, bu haliyle mahkemece kira tespitine ilişkin esas ve usullere göre inceleme yapılarak, 6098 Sayılı TBK’nun 345.maddesinde yer alan dava açma süresine ilişkin düzenlemeler de dikkate alınmak suretiyle 11.07.2014 tarihinden itibaren kira bedelinin tespitine yönelik bir karar verilmesi gerekirken yanlış nitelendirme ve yetersiz bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kira uyarlama davası olarak görülerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir....
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE: Dava, kira bedelinin uyarlanması davasıdır. İstinaf incelemesi HMK 355. Madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen de kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmış olup, Davacı vekili müvekkilinin sahibi olduğu taşınmaza ait davalının 2005 yılına ait kira sözleşmesi sunduğu, 2016 yılında kira bedeli olarak 360,00 TL yatırdığı, taşınmazın raiç ve emsallerine göre düşük bedelle kiralanması karşısında vakfın daha fazla zarara uğramaması için adalet ve hakkaniyet ölçülerine uygun olarak kira bedellerinin dava tarihinden itibaren 900,00 TL uyarlanmasını talep etmiştir. Davalı uyarlama davası açabilmesi için öncelikle olağan üstü bir halin gerektiği, uyarlama davasının şartlarının oluştuğuna dair hiçbir delil bulunmayıp, davanın reddini talep etmiştir. Mahkeme davanın reddine karar vermiş, davacı tarafından dava istinaf edilmiştir....
Tayfur Sökmen Bulvarı No: 1/25 İskenderun adresinde kiracı olduğunu, kiracının 2014 senesinde bankaya kira bedeli olarak 300 TL yatırdığını, 2015 senesinde 330 TL ve 2016 senesinde 360 TL yatırdığını, ancak daha önceki vakıf yöneticisinin mahkeme tarafından vakfı zarara uğratması ve kira bedellerini çok düşük bedellerle akdetmesi karşılığında azledildiğini, vakfın daha fazla zarara uğramaması için bu davanın açıldığını, dava konusu yer için ödenmekte olan kira bedelinin mecurun bulunduğu çevredeki emsal kira bedelleri, yüz ölçümü ve özellikleri itibariyle hak ve nesafet ilkeleriyle bağdaşmayacak ölçüde fevkalade az olduğunu, adalet ve hakkaniyet ölçülerine uygun olarak kira bedellerinin uyarlanmasını, aylık 360 TL olan kira bedelinin dava tarihinden itibaren 900 TL 'ye çıkarılmasını talep etmiştir. CEVAP DİLEKÇESİNDE ÖZETLE: Açılan davayı kabul etmediğini, kira bedeli uyarlama davasının şartlarının Borçlar Kanununun 138....
talep ve dava etmiştir.Davalı vekili cevabında; müvekkili banka ile davacı arasındaki kira sözleşmesinin 09.12.2006 başlangıç tarihli olup 10 yıllık olduğunu, kira sözleşmesinin 09.12.2016 tarihinde bitecek olup, on sene tamamlanmadan kira sözleşmesin de senelik artırım şarlarının belli ve olağanüstü değişiklikler olmadığı halde açılan davanın usul ve yasaya aykırı olduğunu, müvekkili banka tarafından sözleşme gereğince her yıl gerekli artırımlar yapılarak kira tutarının davacıya ödendiğini,davaya konu mecurla ilgili kira sözleşmesi gereğince 2012 yılında aylık net 6.385,44 TL ödendiğini, kira bedelinin hak ve nesafete uygun olduğu gibi çevre rayiç kira bedelleri ile aynı olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.Mahkemece; alınan bilirkişi heyet raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile dava konusu işyerinin 09.12.2011-09.12.2012 kira döneminde aylık net kira bedelinin 7.500,00 TL olarak tespitine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.Davaya konu...
KARAR Davacı, 11.4.1996 başlangıç tarihli sözleşme ile aylık 1.542.500.000 Tl. bedelle davalının kiracısı olduğunu, davalının kendisine karşı uyarlama davası açtığını, bu dava devam ederken yine davalının ... 13. İcra Müdürlüğünde başlattığı takip ile 11.7.2000 tarihiden itibaren 9 aylık kira alacağının tahsilini istediğini bu tarihten önceki kiraların tamamının ödendiğini, davalının da takip başlatırken önceki kira alacağı yönünden haklarını saklı tutmadığını, uyarlama davasının 17.2.2004 tarihinde kesinleştiğini, bundan sonra davalının 16....
Mahkemece, asıl dava açısından dava tarihinden itibaren aylık kiranın 1530 dolar olarak uyarlanmasına, diğer isteğin reddinde, birleşen davanın da kabulü ile, 13.300 doların davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm, davacı ve davalı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına gore, davacının tüm temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Taraflar arasında düzenlenmiş bulunan kira sözleşmesi 17.11.2000 başlangıç tarihli ve iki yıl sürelidir. Davacı kiracı kira sözleşmesinin 10 ayını geçirdikten ve anılan sözleşmenin koşullarını aylık 2.480 dolar olarak yerine getirdikten sonra kira dönemi sonuna kadar sözleşmede kararlaştırılan bedel üzerinden tüm kira bedellerini ödedikten sonrada 21.9.2001 asıl dava tarihinden kira dönem sonuna kadar 14 ... fazla ödemeleri olduğunu ileri sürerek fazla ödemelerinin tahsili için birleşen davayı açmıştır....
Bunun mümkün olmaması hâlinde borçlu, sözleşmeden dönebilir; sürekli edimli sözleşmelerde ise kural olarak, fesih hakkını kullanır.” denilerek uygulama da kabul edilen uyarlama davasının yasa maddesi haline getirilmiştir. Uzun süreli kira sözleşmelerinde edimler arasındaki dengenin aşırı bozulması ve sözleşmenin taraflar açısından çekilmez hale gelmesi durumunda kira parasının günün ekonomik koşullarına uyarlanması için her zaman “ uyarlama “ davası açılabilir....
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 19/10/2022 NUMARASI : 2019/1497 ESAS, 2022/1362 KARAR DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Van 1....
Ş ... idaresine kiralandığını, kira sözleşmesinde kiralananın otomatik sanal şubesi ve lojman olarak kullanılacağının belirtildiğini, ancak kiralanan yerin otomatik santral binası ve lojman olarak değil yalnız yazlık sosyal tesis olarak kullanıldığını, kira sözleşmesine göre yıllık kira bedelinin peşin olarak ödeneceği kararlaştırılmasına rağmen davalı tarafın 19 yıl boyunca kira bedelini ödemediğini, sözleşmede belirlenen kira bedelinin günümüz şartlarında ekonomik hiçbir değerinin kalmadığını, satın alma gücü bulunmadığını, davacı kooperatif tarafından davalı aleyhine 19.10.2011 tarihli 9634 yevmiye nolu ihtarnamenin keşide edildiğini, 15.10.2011 tarihinden itibaren emsal ve rayiç bedeli olan yılık 6.000 TL kira bedeli ödenmesinin talep edildiğini, sözleşmenin uzun süreli olup sözleşmedeki dengenin davacı aleyhine bozulmuş olduğunu belirterek kira bedelinin günün koşullarına uyarlanarak aylık kira bedelinin 500 TL olarak tespitine karar verilmesini istemiştir...
Davacı vekili, ekonomideki gelişmeleri ve bölgenin değişimi ile artan kira bedellerini gerekçe göstererek uyarlama talebinde bulunmuş ise de; 01.01.2018 tarihinden geçerli olan ve kesinleşen kira tespit davası, bölgedeki kira bedellerinde ve talepdeki olağan dışı artışların yaşanmasının tek başına uyarlama için neden oluşturmaması ve özellikle TBK'nın 138.maddesinin sözleşmeye bağlılık ilkesinin bir istisnasını olarak değerlendirilmesi göz önünde bulundurulduğunda eldeki dava için sözleşmenin uyarlanması şartlarının oluşmadığının kabulü gerekir. İlk derece mahkemesi, kira parasının uyarlanması istemini bu gerekçelerle reddetmesi gerekirken davayı kira tespit davası olarak nitelendirerek hüküm kurması hatalıdır. Fakat, verilen karar neticesi itibariyle doğru olduğundan ve davalı tarafından gerekçeye yönelik istinaf başvurusu bulunmadığından kaldırma nedeni yapılmamıştır....
