"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesi talep edilmiştir. Mahkemece talebin kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: 1-Dava, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından davalı derneğin 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 87/2.maddesi gereğince ilk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması nedeniyle feshine karar verilmesi talebine ilişkindir. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davalı derneğin kendiliğinden sonra erdiğinin tespitine karar verilmiştir. Türk Medeni Kanununun 60. Maddesine göre; Kuruluş bildirimi ve belgelerin doğruluğu ile dernek tüzüğü, en büyük mülkî amir tarafından altmış gün içinde dosya üzerinden incelenir....
Gereği görüşüldü: Dava, T.M.K. 87/5 maddesinde yer alan sebebe dayalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm, davacı dernekler il müdürlüğü tarafından temyiz edilmiştir. Yerel mahkemece davalı derneğin tüzüğünde her ne kadar olağan genel kurul toplantılarının iki yılda bir yapılacağı ön görülmüş ise de T.M.K nu ve Dernekler Kanununda olağan genel kurul toplantılarının üç yılda bir yapılacağının düzenlendiğini ve T.M.K. 87/5 maddesinde iki defa üst üste olağan genel kurul toplantılarının yapılmamasının derneğin sona erme nedeni olarak kabul edildiği 6 yıllık sürenin davanın açıldığı tarih itibariyle dolmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Dosya kapsamına göre yerel mahkemenin red gerekçesi yerinde değildir. Davalı derneğin 2006 ve 2008 yılı olağan genel kurul toplantılarını tüzükte gösterilen Kasım ayında yapmadığı gerekçesiyle kendiliğinden dağıldığının tespiti isteminde bulunulmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti İstemli. Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Davacı vekili dava dilekçesinde, davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesini istemiş; Mahkemece, davanın kabulüne dair verilen karar, davacı vekili tarafından vekalet ücreti yönünden temyiz edilmiştir. 2015 Yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, Sulh Hukuk Mahkemelerinde takip edilen davalar için belirlenen maktu vekalet ücreti 750,00 TL olup temyize konu miktar 2.080 TL sınırını geçmemektedir....
Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülkî amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet savcılığına bildirir. Cumhuriyet savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir. " Aynı kanunun 87.maddesinde ise " Dernekler, aşağıdaki hâllerde kendiliğinden sona erer: 1. Amacın gerçekleşmesi, gerçekleşmesinin olanaksız hâle gelmesi veya sürenin sona ermesi, 2. İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması, 3. Borç ödemede acze düşmüş olması, 4. Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hâle gelmesi, 5.Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması. Her ilgili, sulh hâkiminden, derneğin kendiliğinden sonra erdiğinin tespitini isteyebilir. " hükmüne yer verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi KARAR Dava, davalıların başkan, yönetim kurulu ve denetim kurulu üyesi ile dernek üyesi oldukları tüzel kişiliği sona eren dernek ile davacı şirket arasındaki satış sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsili için başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Satılan malın miktarı ve bedeli hususunda taraflar arasında ihtilaf bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, derneğin tüzel kişiliğinin sona ermesi nedeniyle ödenmesi gereken miktardan davalıların sorumlu olup olmadığına ilişkindir. Bu kapsamda, derneğin borcundan dernek yönetim kurulu ve üyelerinin sorumlu olup olmadığının Dernekler Hukuku kapsamında değerlendirilmesi gerektiğinden, hükmü temyizen inceleme yürürlükte bulunan işbölümü uyarınca Yargıtay 8. Hukuk Dairesi’nindir....
Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülkî amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet Savcılığına bildirir. Cumhuriyet Savcısı mahkemeden demeğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir." hükmü; aynı kanunun 87. maddesinde ise "Demekler, aşağıdaki hâllerde kendiliğinden sona erer: 1. Amacın gerçekleşmesi, gerçekleşmesinin olanaksız hâle gelmesi veya sürenin sona ermesi, 2. İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması, 3. Borç ödemede acze düşmüş olması, 4. Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hâle gelmesi, 5. Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması hallerinde her ilgili, sulh hâkiminden, demeğin kendiliğinden sonra erdiğinin tespitim isteyebilir." hükmüne yer verilmiştir....
Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülkî amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet Savcılığına bildirir. Cumhuriyet Savcısı mahkemeden demeğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir." hükmü; aynı kanunun 87. maddesinde ise "Demekler, aşağıdaki hâllerde kendiliğinden sona erer: 1. Amacın gerçekleşmesi, gerçekleşmesinin olanaksız hâle gelmesi veya sürenin sona ermesi, 2. İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması, 3. Borç ödemede acze düşmüş olması, 4. Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hâle gelmesi, 5. Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması hallerinde her ilgili, sulh hâkiminden, demeğin kendiliğinden sonra erdiğinin tespitim isteyebilir." hükmüne yer verilmiştir....
Derneklerde sona erme; kendiliğinden sona erme (TMK m. 87), genel kurul kararı ile sona erme (TMK m. 88) ve mahkeme kararı ile sona erme (derneğin feshi- TMK m. 89) olarak üç şekilde gerçekleşmekte olup, kendiliğinden sona erme TMK’nın 87. maddesinde sayılan hallerden ve derneğin feshi ise TMK’nın 89. maddesinde sayılan hallerden birinin varlığı halinde mümkündür. Ayrıca, kendiliğinden sona ermenin tespiti istemli davada görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesi, derneğin feshi istemli davada ise görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ GEREKÇE : Dava, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir. 4721 sayılı TMK'nın 60. maddesinde, "Kuruluş bildirimi ve belgelerin doğruluğu ile dernek tüzüğü, en büyük mülkî amir tarafından altmış gün içinde dosya üzerinden incelenir. Kuruluş bildiriminde, tüzükte ve kurucuların hukukî durumlarında kanuna aykırılık veya noksanlık tespit edildiği takdirde bunların giderilmesi veya tamamlanması derhâl kuruculardan istenir. Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülkî amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet Savcılığına bildirir. Cumhuriyet Savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir." hükmü; aynı kanunun 87. maddesinde ise "Dernekler, aşağıdaki hâllerde kendiliğinden sona erer: 1....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Samsun 2.Sulh Hukuk Mahkemesinin 2022/781 esas, 2022/1777 karar sayılı dava dosyasında verilen dernek (derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti) talebinin karar verilmesine yer olmadığına kararına karşı, davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; dernek (derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti) istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılıp bitirilen yargılama sonucunda, "... -Davanın konusuz kalması sebebi ile KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA," karar verilmiştir....
